Στάση πληρωμών και έξοδος απ’ την ευρωζώνη είναι τα πρώτα απαραίτητα βήματα για μια διέξοδο απ’ την κρίση σε όφελος των εργαζομένων, τονίζει στο Πριν ο επικεφαλής του Αριστερού Ρεύματος του Συνασπισμού και βουλευτής Πειραιά του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Λαφαζάνης. Στο πνεύμα αυτό, χαρακτηρίζει εφήμερες και αναποτελεσματικές τις συνεργασίες της Αριστεράς με κομμάτια του ΠΑΣΟΚ σε μια ρηχή αντιμνημονιακή βάση.
Συνέντευξη στο Γιώργο Λαουτάρη
Τι εκτιμάτε ότι θα χαρακτηρίσει τη νέα χρονιά; Η συναίνεση Παπαδήμου ή οι κοινωνικές αντιδράσεις;
Μέσα στο 2012 θεωρώ απόλυτα βέβαιο ότι θα έχουμε μεγάλα εξεγερτικά κοινωνικά φαινόμενα. Είναι αδύνατον ο κόσμος, ο ελληνικός λαός να ανέχονται παθητικά τέτοιου είδους τραγικές καταστάσεις που θα πάρουν τρομακτική διάσταση μέσα στο 2012. Το ερώτημα είναι αν αυτές οι εξεγερτικές μορφές αντίδρασης θα είναι τυφλές, χωρίς προσανατολισμό και επομένως αδιέξοδες.
Αυτό το ερώτημα δεν είναι εύκολο. Η απάντησή του θα εξαρτηθεί από την παρέμβαση των δυνάμεων της Αριστεράς σε τέτοιου είδους λαϊκές δυναμικές παρουσίες. Το στοίχημα είναι να μπορέσει η Αριστερά να πολιτικοποιήσει τις λαϊκές αντιδράσεις, να τους δώσει κατεύθυνση, πρόσημο και προσανατολισμό. Όπως είδατε, το προηγούμενο διάστημα είχαμε αυθόρμητες μεγάλες κινητοποιήσεις και κινήματα, όπως το κίνημα των αγανακτισμένων, αλλά αυτά δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν διάρκεια και συνεκτικότητα. Χάθηκαν όπως ήρθαν, σαν διάττοντες αστέρες. Αυτό γιατί δεν μπόρεσε η Αριστερά να συναντηθεί μαζί τους και να γονιμοποιήσουν μια θετική εναλλακτική κατεύθυνση. Αυτό είναι το ζητούμενο μέσα στο 2012.
Τι έλειψε από την παρέμβαση της Αριστεράς το προηγούμενο διάστημα; Έλειψε η οργάνωση ή ένα πειστικό πρόγραμμα;
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν εύκολες, απλές ή μονολεκτικές απαντήσεις. Η Αριστερά δεν έχει κατορθώσει να δώσει πολιτικό αίτημα και πολιτικό προσανατολισμό στις κοινωνικές αντιδράσεις, τέτοιο που να αγγίζει το σφυγμό της κοινωνίας και να απαντά στις πιο μεγάλες αγωνίες και ανάγκες της. Είναι εντυπωσιακό ότι η Αριστερά δεν έχει κατορθώσει να δώσει μια εναλλακτική απάντηση απέναντι στο νεοαποικιακό καθεστώς της τρόικας και των μνημονίων. Μετά την τρόικα και τα μνημόνια τι; Αυτό είναι ένα κεντρικό ερώτημα. Εδώ μεσολαβεί μια οργιώδης προπαγάνδα της αντίδρασης, ότι αν εγκαταλείψουμε τρόικα και μνημόνια, η Ελλάδα θα πεταχτεί στον «Καιάδα» της πτώχευσης και της εξόδου από το ευρώ. Σε αυτά δεν υπάρχει τεκμηριωμένη απάντηση της Αριστεράς. Η Αριστερά διστάζει να διατυπώσει ευθέως και επιθετικά την πρόταση για στάση πληρωμών επί του χρέους, η οποία στην ουσία σημαίνει πτώχευση με πρωτοβουλία του δανειζόμενου, έξοδο από την ευρωζώνη και σύγκρουση συνολικά με την ΕΕ.
Όμως η έξοδος από το ευρώ και την ΕΕ δεν συνεπάγεται εθνικό απομονωτισμό;
Δεν νομίζω ότι πρέπει να ταυτίζουμε την ένταξη στους ευρωενωσιακούς σταθμούς με τη διεθνοποίηση της χώρας! Αυτή είναι στρέβλωση και μονομερής οπτική, που βλέπει τις παγκόσμιες εξελίξεις μέσα από τους φακούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ συνολικά είναι, πέραν όλων των άλλων, και ένας θεσμός περιφερειακού «προστατευτισμού» που σηκώνει περιοριστικά τείχη απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο. Είναι μια ένωση που επιδιώκει να ενδυναμώσει τις πολυεθνικές εταιρείες και το μεγάλο ευρωπαϊκό κεφάλαιο σε ανταγωνισμό με τον υπόλοιπο κόσμο. Η αποδέσμευση της Ελλάδας από την ευρωζώνη καθόλου δεν θα οδηγήσει τη χώρα στην εθνική αναδίπλωση. Αντίθετα, θα γίνει το πρώτο βήμα για να αναπτύξει πολύπλευρες οικονομικές σχέσεις που θα κινούνται σε τέσσερις ορίζοντες κι όχι σε μόνον ένα. Ακόμη περισσότερο, η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη μπορεί να δημιουργήσει ένα ντόμινο ανατρεπτικών εξελίξεων και στην ευρωζώνη και στην ΕΕ. Αυτά όλα μπορεί να δημιουργήσουν το έδαφος για να υπάρξουν νέες προοδευτικές απαντήσεις στον ευρωπαϊκό χώρο και ίσως νέου είδους συνεργασίες, πραγματικά ισότιμες και επωφελείς για τους λαούς και εργαζόμενους στην Ευρώπη.
Το «έξω απ’ το ευρώ» δεν συνεπάγεται το «έξω απ’ την ΕΕ»;
Η έξοδος από την ευρωζώνη είναι ένα πρώτο, απόλυτα αναγκαίο, βήμα, προκειμένου η Ελλάδα ή οποιαδήποτε άλλη χώρα της ευρωπεριφέρειας, να χαράξει ένα δρόμο διεξόδου από την κρίση αλλά κι ένα δρόμο προοδευτικών αλλαγών. Το βήμα αυτό μπορεί να αλλάξει όλο το ευρωπαϊκό τοπίο, αφού μπορεί να φέρει την κατάρρευση της ευρωζώνης και τόσο μεγάλες ανακατατάξεις, που ίσως προκαλέσουν διάλυση και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, είναι πολύ αμφίβολο αν στις σημερινές συνθήκες μπορεί να υπάρξει ΕΕ χωρίς ευρωζώνη. Επομένως, θέτοντας κανείς σε άμεση προτεραιότητα την απομάκρυνση της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ίσως αυτό το βήμα να επιφέρει και τη διάλυση της ΕΕ. Αν αυτό δεν γίνει, τότε η χώρα μας, εκτός ευρωζώνης, προκειμένου να συνεχίσει και να βαθύνει τους προοδευτικούς μετασχηματισμούς της σε σοσιαλιστική προοπτική, δεν έχει καμία άλλη επιλογή από το να φύγει και από την ΕΕ.
Η τελευταία ανακοίνωση του Αριστερού Ρεύματος σχετικά με τις συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα αιχμηρή και κάνει λόγο για «γενική αντιμνημονιακή σούπα». Φοβάστε νόθευση της φυσιογνωμίας του ΣΥΡΙΖΑ;
Έχουμε τονίσει με μεγάλη σαφήνεια ότι δεν αρκεί ένα αντιμνημονιακό μέτωπο για να ανοίξουμε καινούργιους δρόμους εξόδου από την κρίση, δρόμους προοδευτικών και σοσιαλιστικών μετασχηματισμών. Το αντιμνημόνιο είναι αναγκαίο, αλλά δεν είναι και ικανό για να αρθρώσει ένα εναλλακτικό πρόγραμμα και προοπτική. Ο αντιμνημονιακός προσανατολισμός δεν συνιστά πρόγραμμα ούτε εναλλακτική πρόταση. Επομένως, μια απόπειρα σε ένα απλό αντιμνημονιακό επίπεδο δεν έχει πρόσημο και κατεύθυνση. Ένα αντιμνημονιακό μέτωπο μπορεί να καταλήξει και σε μια άλλη διαχείριση μνημονιακών καταστάσεων, μπορεί να εξελιχθεί σε μια μάταιη αλλά και αδιέξοδη απόπειρα μιας «προωθημένης» σοσιαλδημοκρατικής απάντησης στο σημερινό νεοφιλελεύθερο μοντέλο, μπορεί φυσικά και να εξελιχθεί σε μια εναλλακτική απάντηση με ορίζοντα ένα αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο. Αυτές οι ενδεικτικές εκδοχές δεν αποσαφηνίζονται με μια απλή αντιμνημονιακή συμμαχία. Επομένως, δεν είναι αυτό που πρέπει να επιδιώκει η Αριστερά. Από εκεί και η δική μας αντίθεση στις αντιμνημονιακές «σούπες». Θεωρούμε ότι αυτή την ώρα χρειάζεται μια ευρεία συμπαράταξη αριστερών δυνάμεων, με ένα σαφές εναλλακτικό πρόγραμμα προοδευτικού προσανατολισμού και αντικαπιταλιστικής σοσιαλιστικής προοπτικής.
Σε τέτοιες όμως συνθήκες κρίσης και επίθεσης, μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί «αριστερόμετρο»;
Το χειρότερο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να ανοίγεται σε συνεργασίες, χωρίς πρόγραμμα, κατεύθυνση και προσανατολισμό. Συνεργασίες χωρίς αρχή, μέση και τέλος, που δεν δίνουν απάντηση στα μεγάλα προβλήματα. Συνεργασίες με περισσότερο επικοινωνιακό χαρακτήρα παρά ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο. Προσωπικά δεν αποκλείω καθόλου να υπάρξουν ανακατατάξεις από το χώρο του ΠΑΣΟΚ τέτοιες που να δώσουν τη δυνατότητα να συναντηθούν δυνάμεις που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ με την Αριστερά. Αυτό πρέπει να γίνει με όρους φερεγγυότητας και αξιοπιστίας. Το πρώτο πράγμα που απαιτείται είναι η συνάντηση αυτή να οικοδομηθεί πάνω σε κοινούς αγώνες, κοινές αγωνιστικές πρωτοβουλίες και διαδρομές. Και το δεύτερο, να οικοδομηθεί πάνω σ’ ένα πρόγραμμα το οποίο θα υπερβαίνει το σημερινό σύστημα και θα έχει ορίζοντα την ανατροπή του καπιταλισμού και την προοπτική του σοσιαλισμού. Χωρίς αυτές τις κατευθύνσεις, νομίζω ότι κινδυνεύει μια συνεργασία να διαψεύσει τις προσδοκίες και να αποδειχτεί πάρα πολύ εφήμερη και αναποτελεσματική.
"Έρχονται μεγάλα εξεγαρτικά φαινόμενα", εκτιμά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Λαφαζάνης
ΟΡΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Η ενότητα ξεκινά μέσα στους λαϊκούς, ταξικούς αγώνες
Δημιουργείται το ερώτημα, πώς θέτετε θέμα για το ευρώ απέναντι σε δυνητικούς συμμάχους, τη στιγμή που στο κόμμα σας τον Συνασπισμό, υπάρχουν τόσο διαφορετικές προσεγγίσεις;
Δεν θέτουμε «όρους» σε κανέναν. Καταθέτουμε ισχυρές θέσεις και είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για συνεκτικές προγραμματικές συγκλίσεις. Εμείς πιστεύουμε ότι έχει χρεωκοπήσει ένας «ευρωπαϊσμός» που θεωρούσε ότι μπορεί να ανοίξουν δρόμοι μετασχηματισμού της ΕΕ σε προοδευτική κατεύθυνση. Η ΕΕ δείχνει ένα ολοκληρωτικό πλέον πρόσωπο. Μέσα από την ΕΕ καταργείται στην πράξη σχεδόν κάθε ίχνος αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται. Επομένως πρέπει να δούμε ότι οι αλλαγές στο ευρωπαϊκό έδαφος περνάνε μέσα από τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μέσα από τη μεταρρύθμισή της. Πιστεύουμε ότι οι θέσεις μας μπορεί να ηγεμονεύσουν και στο χώρο του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ. Κάθε μέρα που περνά βλέπουμε ότι οι απόψεις μας κερδίζουν έδαφος και στον κόσμο της Αριστεράς και ευρύτερα σε προοδευτικούς πολίτες. Πολύ γρήγορα νομίζω ότι θα έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Το θέμα είναι να μην είναι αργά για την ίδια την Αριστερά.
Η συζήτηση για την ενότητα της Αριστεράς έχει ανοίξει εδώ και πολύ καιρό. Πού βλέπετε να καταλήγει;
Η συμπαράταξη της Αριστεράς έπρεπε να έχει γίνει χτες, εδώ και πολλά χρόνια. Στη συμπαράταξη αυτή εννοώ ως θεμέλιο τη συνάντηση, σύγκλιση και συνεργασία του ΚΚΕ, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Σε κάθε περίπτωση αυτές οι δυνάμεις έπρεπε να είχαν συγκλίνει και συμπορευτεί όταν ξέσπασε η κρίση και η Ελλάδα ήταν προ των πυλών του Μνημονίου. Σήμερα έχουμε καθυστερήσει αφάνταστα κι εδώ υπάρχει μια πελώρια ιστορική ευθύνη όλων μας να ανταποκριθούμε σε μια γιγάντια πρόκληση. Η ενωτική προσπάθεια στο χώρο της Αριστεράς πάνω σε ένα ριζοσπαστικό εναλλακτικό πρόγραμμα, αυτή την ώρα είναι σχεδόν όρος επιβίωσης για τον ελληνικό λαό και τους εργαζόμενους της χώρας μας και είναι υπερώριμη να γίνει, λόγω των αναγκών και των πιεστικών προβλημάτων. Η ίδια η κρίση και τα προβλήματα μας δείχνουν τους δρόμους σύγκλισης. Αυτό που κυρίως λείπει είναι μια ισχυρή, ενωτική βούληση από τις ηγεσίες όλων των δυνάμεων της Αριστεράς να κινηθούμε σε μία ενωτική λογική, που θα έπρεπε να ξεκινήσει πρώτα απ’ όλα μέσα στους λαϊκούς, κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες. Πιστεύω ότι το επόμενο διάστημα θα έχουμε μεγάλες εξελίξεις στο θέμα της συμπαράταξης της Αριστεράς. Αλλιώς, η τραγικότητα των καταστάσεων που θα ζήσουμε, δεν θα ισοπεδώσουν μονάχα τους εργαζόμενους, αλλά θα παραμερίσουν και την ίδια την Αριστερά ως ιστορικά αχρείαστη. Τώρα είναι οι στιγμές που δοκιμάζονται οι μεγάλες ιδεολογίες και τα μεγάλα πολιτικά οράματα.
