Συνθήκες α λα καρτ
Έντονες διεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκαλεί η πρόσφατη πρωτοβουλία, που πήραν από κοινού ο πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, για την τροποποίηση της συνθήκης του Σένγκεν. Αφορμή γι’ αυτή την πρωτοβουλία υπήρξε η μίνι κρίση που ξέσπασε ανάμεσα στις δύο χώρες, ύστερα από την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να χορηγήσει βίζα και ταξιδιωτικά έγγραφα εξάμηνης διάρκειας σε πρόσφυγες, κυρίως από την Τυνησία που είχαν καταφύγει στο έδαφός της έπειτα από τη λαϊκή εξέγερση και οι οποίοι στη συνέχεια προσπάθησαν να περάσουν σιδηροδρομικώς με το «τρένο της αξιοπρέπειας» όπως το βάφτισαν οι ίδιοι, στη Γαλλία. Η προσπάθειά τους αυτή δεν πέτυχε, καθώς η Γαλλία δεν τους δέχτηκε, έπειτα από απαγόρευση του γάλλου νομάρχη, που έστω και για μια μέρα, ανέστειλε την ισχύ της Συνθήκης Σένγκεν, απαγορεύοντας την ελεύθερη διέλευση των συνόρων της από την Ιταλία.
ΜΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΑΣ
Το ίδιο είχε πράξει και η Ιταλία το 2001 κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του G8 στη Γένοβα. Μάλιστα, σαν επίσημη δικαιολογία ο νομάρχης ανέφερε την πιθανή (!) «διατάραξη της δημόσιας τάξης» από τους περίπου 300 αλληλέγγυους ακτιβιστές που συνόδευαν στο ταξίδι αυτό τους μετανάστες, θυμίζοντας ανησυχητικά παρόμοιες υστερικές αντιδράσεις που υπήρξαν και στη χώρα μας κατά το πρόσφατο παρελθόν. Επιβεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο την κοινή αντιδραστική γραμμή που έχει το κεφάλαιο και το πολιτικό του προσωπικό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το όλο σκηνικό μάλιστα διανθίστηκε με λεπτομέρειες που αν δεν αφορούσαν βασανισμένες ανθρώπινες ψυχές, θα ήταν κωμικές. Έτσι λοιπόν, απαντώντας στην απαγόρευση του Γάλλου νομάρχη, ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών Φράνκο Φρατίνι προέβη σε επίσημη διαμαρτυρία στο Παρίσι, διαπιστώνοντας με βαθιά αγανάκτηση ότι «η Ευρώπη βαδίζει στο πουθενά εάν αρχίσει να υψώνει τείχη»!
Έπειτα από μια εβδομάδα ψευτολεονταρισμών μεταξύ τους, οι επικεφαλής των δύο χωρών κατέληξαν στην κοινή αίτηση αναθεώρησης αφού απ’ ό,τι φαίνεται, εκτιμούν πως το θέμα της μετανάστευσης και της εισόδου δεκάδων και ίσως εκατοντάδων χιλιάδων απελπισμένων ανθρώπων από τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική θα είναι κρίσιμο την επόμενη περίοδο.
Ενόψει λοιπόν αυτής της εξέλιξης, ο Γάλλος πρόεδρος έθεσε σαν ζήτημα επιβίωσης της Συνθήκης Σένγκεν, την ανάγκη αναθεώρησής της. Μάλιστα σε επιστολή προς την Κομισιόν, την οποία συνυπογράφει με τον Μπερλουσκόνι, ο Σαρκοζί σημειώνει ότι τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ «δέχονται πιέσεις με συνέπειες για όλα τα κράτη-μέλη» και ζητεί αλληλεγγύη. Γαλλία και Ιταλία προσδοκούν από τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου «να δώσει την αναγκαία πολιτική ώθηση». Η Γερμανία ήδη τοποθετήθηκε αρνητικά στο αίτημα αυτό.
Πάντως, όταν ένας μεσαίος υπάλληλος της Γαλλικής Δημοκρατίας μπορεί να αναστέλλει την ισχύ μιας ευρωπαϊκής συνθήκης, όλοι καταλαβαίνουν ότι η πολιτική απόφαση είναι εκείνη που καθορίζει κάθε φορά τις εξελίξεις και όλα τα υπόλοιπα που ακούγονται περί υποχρεώσεων, συνθηκών κ.λπ. που έχουν υπογραφεί, είναι απλά προσχήματα.
