Δύο ισλαμικά κόμματα, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και το (ακραίο σαλαφιστικό) Αλ Νουρ, αναδείχθηκαν στις πρώτες θέσεις των εκλογών στην Αίγυπτο. Την ίδια ώρα ο στρατός αρνείται να παραδώσει τα ηνία της εξουσίας κι επιμένει να ελέγχει
τα κρίσιμα κέντρα του κράτους, με αποτέλεσμα τα δύο αυτά κόμματα να τίθενται προ των ευθυνών τους...
της Κατερίνας Σταυρούλα
Ηολοκλήρωση και της δεύτερης φάσης του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών στην Αίγυπτο έφερε τη χώρα αντιμέτωπη με ένα νέο, εξίσου αβέβαιο, πολιτικό τοπίο. Η δεύτερη εκλογική διαδικασία, που στόχευε στο να καλυφθούν οι θέσεις 52 εδρών της Εθνοσυνέλευσης (Κάτω Βουλή) από κάποιους από τους εκατοντάδες, κυρίως ανεξάρτητους, υποψηφίους ή στο να ολοκληρωθούν επαναληπτικές τοπικές ψηφοφορίες των πολιτικών κομμάτων, ολοκληρώθηκε το βράδυ της Τρίτης με συμμετοχή κατά πολύ χαμηλότερη αυτής της πρώτης εβδομάδας. Εν μέσω καταγγελιών περιστατικών βίας ή παραβίασης του εκλογικού νόμου, το κλείσιμο της κάλπης έφερε μαζί και το πρώτο εκλεγμένο, πολυκομματικό κοινοβούλιο στο οποίο επικρατούν τα ισλαμικά κόμματα.
Τα αποτελέσματα έχουν καταγράψει ένα ποσοστό 60% στα ισλαμικά κόμματα, με το 36% των ψηφοφόρων να επιλέγει το κόμμα των Αδελφών Μουσουλμάνων, Ελευθερία και Δικαιοσύνη και το 24% να στηρίζει το νεοσύστατο σαλαφιστικό ακραίο κόμμα Αλ Νουρ. Τρίτη έρχεται η επίσης νεοσύστατη φιλελεύθερη εκλογική συμμαχία Αιγυπτιακό Μπλοκ με 13%, ενώ οι πολύ παλιότεροι κομματικοί σχηματισμοί του φιλελεύθερου Αλ Γουάφτ και του κεντρώου Αλ Γουασάτ διέψευσαν όλες τις προβλέψεις που τους έφεραν σε καλύτερες θέσεις και κατέγραψαν 7% και 4% αντίστοιχα.
Κάποιες έδρες στο κοινοβούλιο, με ποσοστό που φτάνει το 3% αλλά και μέσω ανεξάρτητων υποψηφίων, καταλαμβάνει και η εκλογική συμμαχία «Η επανάσταση συνεχίζεται» που δημιουργήθηκε μετά την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ και αποτελεί ίσως τη μόνη εκλογική καταγραφή που στήριζε σταθερά και με την παρουσία της την αιγυπτιακή επανάσταση, όπως πλέον ονομάζουν οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι τις κινητοποιήσεις που οδήγησαν στην πτώση Μουμπάρακ και συνεχίζονται ως σήμερα. Η συμμαχία αποτελείται από ένα φάσμα πολιτικών χώρων που ξεκινούν από την Αριστερά και αγγίζουν και μέρος της νεολαίας των αδελφών μουσουλμάνων που αποσχίστηκε κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων στην Ταχρίρ, αποκτώντας πιο κινηματικά χαρακτηριστικά. Έτσι, στο σχηματισμό συμμετέχουν από τη Σοσιαλιστική Λαϊκή Συμμαχία, το αιγυπτιακό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Αιγυπτιακό Ρεύμα, μέχρι και ομάδες που συνέδεσαν απολύτως το όνομά τους με την αιγυπτιακή επανάσταση όπως ο Συνασπισμός Επαναστατικής Νεολαίας. Η σύνδεσή της με την εξεγερμένη Αίγυπτο φαίνεται όχι μόνο από το γεγονός ότι αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από νέους αλλά και από το ότι ήταν ο μόνος εκλογικός συνδυασμός που κατά την εξέγερση του Νοεμβρίου ανέστειλε την προεκλογική του εκστρατεία συμμετέχοντας στα γεγονότα της Ταχρίρ.
Κι ενώ ο πρώτος γύρος των εκλογών ολοκληρώθηκε, η επόμενη μέρα φέρνει τη νέα πολιτική κατάσταση αντιμέτωπη με τις κατεστημένες δομές. Το Ανώτατο Στρατιωτικό Σύμβούλιο είχε άλλωστε φροντίσει πριν τις εκλογές να ψαλιδίσει τις δυνατότητες του νέου κοινοβουλίου να ορίσει την επιτροπή της συνταγματικής αναθεώρησης, μιας και ήδη από την ανακοίνωση της απόφασης που έγινε γνωστή ως έγγραφο Σέλμυ (από τον αξιοματούχο Αλί αλ Σέλμυ που την παρουσίασε), μόνο 20 από τα 100 μέλη της επιτροπής θα ορίζονταν από το κοινοβούλιο. Επιπλέον, θα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει αναθεωρήσεις του όποιου συντάγματος προκύψει και να παραπέμψει τις αλλαγές σε συνταγματικό δικαστήριο. Άλλωστε, το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο της χώρας δεν φαίνεται διατεθειμένο να αφήσει τον έλεγχο του στρατού σε πολιτικούς προϊστάμενους, πράγμα που ήταν και η αφορμή για την εξέγερση του Νοεμβρίου η οποία έφερε και πάλι την πλατεία Ταχρίρ στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Επιστέγασμα όλων αυτών των προσπαθειών του Στρατιωτικού Συμβουλίου ήταν η απόφαση να δώσει αυξημένες αρμοδιότητες στο νεοδιορισμένο μεταβατικό πρωθυπουργό Καμάλ Ελ Γκανζούρι αλλά και οι δηλώσεις που έκανε ο στρατηγός Μουχτάρ Μουλά που έφεραν και την πρώτη ρήξη του Συμβουλίου με τους μέχρι τώρα σταθερούς συνομιλιτές του, Αδελφούς Μουσουλμάνους. Μετά από την επιμονή του να παραμείνει ο προϋπολογισμός του στρατού μακριά από πολιτικό έλεγχο, ο Μουλά κατέληξε ότι η δημοκρατία στην Αίγυπτο βρίσκεται ακόμα στο πρώτο στάδιο και χαρακτηριστικά ανέφερε πως «στο μέλλον, το κοινοβούλιο μπορεί να έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει. Αυτή τη στιγμή όμως, με δεδομένη την αστάθεια της κατάστασης, το κοινοβούλιο δεν αντιπροσωπεύει όλο τον αιγυπτιακό λαό». Ως άμεση απάντηση και με τον αέρα της νίκης, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι αποχώρησαν από τις συνομιλίες για τη δημιουργία με πρωτοβουλία του στρατού «συμβουλευτικού οργάνου» που θα έχει επικουρικό για το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο ρόλο μέχρι την εκλογή του νέου προέδρου της χώρας.
Η πρώτη αυτή ρήξη φέρνει τους νικητές των εκλογών αντιμέτωπους πλέον με τις πραγματικές τους πολιτικές ευθύνες. Αποτελώντας την πρώτη δύναμη, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι θα πρέπει να αναμετρηθούν με τις προτάσεις τους για την οικονομία που δεν ξεφεύγουν από το νεοφιλελεύθερο πρότυπο και τα αποτελέσματα, να αντιμετωπίσουν τη στρατιωτική ηγεμονία που δεν παραχωρεί την εξουσία της, να ισορροπήσουν με δεύτερη δύναμη τους σαλαφιστές του Αλ Νουρ που δηλώνουν τις ξεκάθαρα ακραίες ισλαμιστικές τους θέσεις και να προστατεύσουν τις θρησκευτικές μειονότητες της χώρας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να βρουν διόδους συμμαχίας μέσα στο νέο κοινοβούλιο για να μπορέσει αυτό να είναι αποδοτικό. Αναγκάζονται ήδη να διαψεύσουν δηλώσεις αμερικανών αξιωματούχων περι ύπαρξης συνομιλιών μεταξύ των ηγετών τους και των ΗΠΑ σε σχέση με την αναθεώρηση των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ, τη συνθήκη ειρήνης δηλαδή που υπεγράφη μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ στα τέλη του 1970. Αυτά, τη στιγμή που το Ισραήλ δηλώνει ανήσυχο από τα αποτελέσματα των αιγυπτιακών εκλογών.
Με τη χώρα να βρίσκεται σε μια αβέβαιη διαδικασία μετάβασης, με τις δυσκολίες που αυτό σημαίνει για έναν πληθυσμό που μαστίζεται από αναλφαβητισμό και αεφύρωτες κοινωνικές ανισότητες, με μεγάλα ποσοστά να ζουν σε αγροτικές περιοχές με βαθιά συντηρητικά χαρακτηριστικά, οι φωνές της πλατείας Ταχρίρ δεν σωπαίνουν. Από τη δημιουργία νέων αιτημάτων όπως αυτό για μια άλλη εθνική μεταβατική κυβέρνηση σωτηρίας που θα αποτελείται από πολιτικούς οι οποίοι στήριξαν την «επανάσταση της 25ης Γενάρη» και δεν θα ελέγχεται από το στρατό, μέχρι την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των εργατικών διεκδικήσεων αλλά και των χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων, οι αγώνες των Αιγυπτίων συνεχίζονται σε κάθε επίπεδο.
