Τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, τα διεθνή χρηματιστήρια απώλεσαν παγκοσμίως πάνω από 5,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, αποκάλυψε η Standard & Poor’s. Μόνο η Γουόλ Στριτ κατέγραψε μέσα σε ένα μήνα απώλειες της τάξης του 16,5%, τις χειρότερες από τον Οκτώβριο του 2008. Οι αμερικανοί επενδυτές έχασαν 1,9 τρισεκατομμύρια δολάρια...
του Μιχάλη Ψύλου
«Καταστροφικό, εφιαλτικό, εντελώς παρανοϊκό, καταθλιπτικό». Η γαλλική οικονομική εφημερίδα Les Echos δεν βρίσκει επίθετα για να περιγράψει τη βουτιά των χρηματιστηριακών δεικτών αυτό το καλοκαίρι. Οι δείκτες των ευρωπαϊκών τραπεζών επανήλθαν στα επίπεδα της άνοιξης του 2009.Οι ευρωπαϊκές τράπεζες συνετρίβησαν και οι αμερικανικές πήραν τη σκυτάλη με τις μεγαλύτερες να βουλιάζουν.Η ίδια διαδικασία εκτυλίχθηκε στις ΗΠΑ για έναν ολόκληρο χρόνο πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers από τον Ιούλιο του 2007 ως τον Σεπτέμβριο του 2008. Τώρα είναι η σειρά της Ευρώπης...
«Δεν διαφαίνεται ηρεμία για την παγκόσμια οικονομία» προειδοποιεί το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. «Η δραματική πτώση στα χρηματιστήρια και οι κρίσεις έγιναν πλέον μια καθημερινή πραγματικότητα» γράφει το γερμανικό περιοδικό σε βαρυσήμαντο άρθρο του με τίτλο «Η καταστροφική δύναμη των Χρηματαγορών». Το γερμανικό περιοδικό υποχρεώνεται να ομολογήσει ότι «χωρίς την καταστροφική δύναμη των τραπεζών, των hedge funds και των άλλων επενδυτικών ομίλων, ο κόσμος δεν θα ήταν σήμερα εκεί που βρίσκεται, στην άκρη της αβύσσου».
«Οι επενδυτές έχουν χάσει πλέον την πίστη τους στην ικανότητα των πολιτικών να διορθώσουν το σύστημα» σημειώνει ο αμερικανός οικονομολόγος Μάικ Γουίτνεϊ. Στην τρέχουσα φάση, το πολιτικό τέλος της Άγκελα Μέρκελ, του Νικολά Σαρκοζί και άλλων πολιτικών δεν θα προκαλούσε έκπληξη σε κανέναν και αρκετοί έχουν αρχίσει να το θεωρούν πολύ πιθανό «Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πανικός. Στην Ευρώπη, η ζώνη του ευρώ οδεύει σε διάλυση. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε στα πρόθυρα μιας άλλης οικονομικής κρίσης» προσθέτει. Οι διαστάσεις της κρίσης που εκτυλίσσεται είναι άλλωστε πανευρωπαϊκές. Αμερικανοί, Γερμανοί, Γάλλοι και άλλοι ευρωπαίοι αναλυτές κατανοούν πλέον ότι το πρόβλημα δεν είναι απλώς η άθλια δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, αλλά ότι διακυβεύεται πλέον η ίδια η τύχη του ευρώ ως κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Ανοικτά πια συζητείται ευρύτατα αν το ευρώ θα επιβιώσει αυτής της κρίσης ή αν η ευρωζώνη θα διαλυθεί. Γι’ αυτό οι αγορές βρίσκονται σε έναν παροξυσμό, επειδή οι λεγόμενοι επενδυτές θεωρούν ότι η ζώνη του ευρώ, με τη σημερινή μορφή της, είναι καταδικασμένη. Η μία μετά την άλλη οι χώρες της ευρωζώνης βυθίζονται στην κρίση, έχοντας καταστεί έρμαιο των κερδοσκόπων του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ακόμα και μεγάλες δυνάμεις, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, δεν είναι σε θέση να προβάλουν σθεναρή αντίσταση, αν εκδηλωθεί συντονισμένη κερδοσκοπική επίθεση εναντίον τους.
Πολλοί αναλυτές καταλήγουν πλέον στο συμπέρασμα ότι μια καινούργια φάση αναδύεται στους κόλπους του παγκόσμιου καπιταλισμού, που περιορίζει τις δυνατότητές του να δρα ενσωματικά.
Στο βιβλίο του Das Gespenst des Kapitals (Το φάντασμα του κεφαλαίου) που έγινε μπεστ σέλερ το 2010, ο γερμανός αστός οικονομολόγος Τζόζεφ Βογκλ, προειδοποιεί ότι «οι κρίσεις δεν είναι πλέον κάποιο είδος εγγενών κινδύνων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα που αναπόφευκτα οδηγεί σε νέες κρίσεις». Τα άγρια μέτρα λιτότητας που επιβάλλονται στην Ευρώπη δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να επιδεινώνουν την κρίση και να αυξάνουν τα ελλείμματα... «Είναι σκέτη τρέλα αυτά που προτείνουν το ΔΝΤ, η ΕΕ και η ΕΚΤ πιστεύοντας πως η συρρίκνωση της οικονομίας θα οδηγήσει σε ανάπτυξη» λέει ο οικονομολόγος Μαρκ Ουάισμπροτ. «Το πιο επικίνδυνο παραμύθι, που επαναλαμβάνεται καθημερινά είναι ότι αυτά τα προβλήματα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι αποτέλεσμα μιας “κρίσης χρέους”, που μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω της δημοσιονομικής σύσφιξης».
