Στη δημιουργία εντυπώσεων αποσκοπεί η συμμετοχή του Ισραήλ στις διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση λύσης του Παλαιστινιακού καθώς επιχειρεί να σπάσει τη διεθνή απομόνωση και να δείξει ότι δεν αδιαφορεί για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Έτσι, λίγο πριν τις συνομιλίες, το σιωνιστικό κράτος επικύρωσε την ανέγερση νέων εποικισμών στην ανατολική Ιερουσαλήμ.
της Κατερίνας Κιτίδη
Καταδικασμένη σε αποτυχία ήταν η πρώτη συνάντηση ισραηλινών και παλαιστινίων διαμεσολαβητών μετά από 16 μήνες. Οι προοπτικές για ειρήνευση στην περιοχή όχι μόνο μοιάζουν μακρινές, αλλά και το θερμόμετρο δείχνει να ανεβαίνει, καθώς χιλιάδες αμερικανοί στρατιώτες αναμένονται στο Ισραήλ για προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις. Ο παλαιστίνιος Σαέμπ Ερεκάτ και ο ισραηλινός Γιτζάκ Μόλχο βρέθηκαν την περασμένη Τρίτη στο Αμμάν, προκειμένου να συζητήσουν την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Παλαιστινιακού. Το Κουαρτέτο (ΗΠΑ, ΕΕ, ΟΗΕ και Ρωσία) είχε ζητήσει από τα δύο μέρη να παρουσιάσουν μέχρι τις 26 Ιανουαρίου συγκεκριμένες προτάσεις για το ζήτημα των συνόρων και της ασφάλειας στην Παλαιστίνη. Τις προτάσεις αυτές κλήθηκαν να εξετάσουν οι δύο διαμεσολαβητές, χωρίς κανείς να έχει ελπίδες για την επίτευξη προόδου.
Από ισραηλινής πλευράς, ο υπουργός Άμυνας Εχούντ Μπάρακ είχε δηλώσει ξεκάθαρα μία μέρα πριν από τη συνάντηση πως δεν έχει καμία προσδοκία. Όπως εξήγησε, η διαδικασία χρησιμεύει για να «μειώσει την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών για διεθνή απομόνωση του Ισραήλ».
Εν ολίγοις, το Ισραήλ προσέρχεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να βελτιώσει τη διεθνή εικόνα του – όχι για την ειρήνη. Στην παλαιστινιακή πλευρά ήταν επίσης γνωστό πως η συνάντηση θα ήταν χάσιμο χρόνου. Αξιωματούχοι της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης είχαν δηλώσει επανειλημμένα πως αυτή γίνεται για να ικανοποιήσει την υποχρέωση απέναντι στο Κουαρτέτο. Όμως, σε κάθε περίπτωση, όπως άφηναν να εννοηθεί, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τον Μαχμούντ Αμπάς ως ένδειξη καλής θέλησης, εάν θελήσει να επαναφέρει στον ΟΗΕ το αίτημα για αναγνώριση παλαιστιανικού κράτους. Ο ίδιος ο Αμπάς είχε δηλώσει πριν από τη συνάντηση πως, αν αυτή δεν καταλήξει πουθενά, το Κουαρτέτο θα θεωρηθεί αποτυχία και θα είναι ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα – εκτός από την ιδέα μιας τρίτης Ιντιφάντα, την οποία απορρίπτει συστηματικά.
Η συνάντηση, λοιπόν, έλαβε χώρα παρά το γεγονός ότι λίγες ώρες νωρίτερα, το Ισραήλ συνέχιζε τις προκλήσεις, επικυρώνοντας την κατασκευή 300 νέων κατοικιών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Και οι δύο πλευρές προσήλθαν σε αυτή διαφορετικά προετοιμασμένες. Η Παλαιστινιακή Αρχή είχε καταθέσει τις προτάσεις της στο Κουαρτέτο από τις 14 Νοεμβρίου. Το Ισραήλ όμως τις παρουσίασε απευθείας στον Ερεκάτ την Τρίτη, εμμένοντας σε διμερείς και εμπιστευτικές διαπραγματεύσεις, χωρίς τη μεσολάβηση ξένων μερών. Η διαδικασία αναμένεται να επαναληφθεί την ερχόμενη εβδομάδα – με εξίσου αδιάφορα, ωστόσο, αποτελέσματα.
Το γεγονός αυτό επισημαίνει η Χαμάς, η οποία χαρακτηρίζει τις συνομιλίες «φάρσα» και υποδεικνύει στην Παλαιστινιακή Αρχή ότι είναι καλύτερο να επικεντρωθεί στην εθνική ενότητα, παρά στην προσπάθεια του Ισραήλ να «καλύψει την ιουδαιοποίηση της Ιερουσαλήμ και τις επιθέσεις του στη Γάζα». Την ίδια στάση τηρούν και οι άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Λαϊκό Μέτωπο και το Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Στο εξωτερικό αντίθετα, η Γαλλία και η Βρετανία υποδέχτηκαν τις συνομιλίες, ενώ οι ΗΠΑ τις χαρακτήρισαν «εποικοδομητικές». Αυτή τη φορά, το ενδιαφέρον τους μοιάζει μειωμένο, καθώς δεν συμμετέχουν άμεσα στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Βασική αιτία είναι πως ο χρόνος κυλάει αντίστροφα μέχρι τη διεξαγωγή των αμερικανικών εκλογών.
Η κυβέρνηση Ομπάμα κάθε άλλο παρά πρόθυμη φαίνεται να πάρει πρωτοβουλίες για την ειρήνευση, οι οποίες μπορεί να δυσαρεστήσουν το πανίσχυρο ισραηλινό λόμπι και το ίδιο φαίνεται να σκέφτονται και οι εκπρόσωποι των Ρεπουμπλικανών. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί υποψήφιοι για το χρίσμα του υποψήφιου προέδρου των ΗΠΑ σπεύδουν να δηλώσουν με ζήλο την υποστήριξή τους στο Ισραήλ, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Ρικ Σαντόρουμ: «Όλοι όσοι ζουν στη Δυτική Όχθη είναι Ισραηλινοί, όχι Παλαιστίνιοι», δήλωσε πρόσφατα. «Δεν υπάρχουν Παλαιστίνιοι. Αυτά είναι ισραηλινά εδάφη».
Ο ιρανικός παράγοντας, ωστόσο, προκαλεί μια πιο άμεση αμερικανική παρέμβαση. Όπως ανακοίνωσε πρώτη η εφημερίδα Τζερούσαλεμ Ποστ, χιλιάδες αμερικανοί στρατιώτες πρόκειται να μεταβούν στο Ισραήλ, για να συμμετάσχουν στη μεγαλύτερη αντιπυραυλική άσκηση στην ιστορία της χώρας, με τίτλο «Αυστηρή πρόκληση 12». Οι πληροφορίες για το χρόνο διεξαγωγής της είναι συγκεχυμένες, με κάποια ΜΜΕ να την τοποθετούν την άνοιξη και άλλα μέσα στο Iανουάριο, συνδέοντάς την με τις πρόσφατες στρατιωτικές ασκήσεις του Ιράν και την προειδοποίησή του ότι θα κλείσει τα στενά του Χορμούζ, στην περίπτωση επιβολής εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου. Στο πλαίσιο της άσκησης, θα δημιουργηθούν αμερικανικά κέντρα ελέγχου στο Ισραήλ και ισραηλινά κέντρα ελέγχου στην έδρα των αμερικανικών δυνάμεων στη Γερμανία, με απώτερο στόχο τη δυνατότητα ανάπτυξης κοινών επιχειρησιακών δυνάμεων στην περίπτωση διευρυμένης σύρραξης στη Μέση Ανατολή.
Το Ισραήλ, εν τω μεταξύ, ενισχύει τα σύνορά του και με άλλους τρόπους. Όπως άφησαν να διαρρεύσει αξιωματούχοι του στρατού, η κυβέρνηση σκοπεύει να χτίσει ένα νέο τείχος στα σύνορά του με το Λίβανο, ύψους 5 μέτρων και μήκους ενός χιλιομέτρου, το οποίο θα διαχωρίζει το ισραηλινό κιμπούτς Αλ-Ματάλα από το γειτονικό λιβανέζικο χωριό Καφρ Κάλα. Επίσης, σύμφωνα με τη Τζερούσαλεμ Ποστ, σχεδιάζει την κατασκευή ενός φράχτη ασφαλείας στα σύνορά του με την Ιορδανία, προκειμένου να ανακόψει την είσοδο στα εδάφη του μεταναστών εργατών και προσφύγων από την Αφρική. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ιορδανίας δήλωσε ότι δεν έχει λάβει επίσημη ενημέρωση για το θέμα, το οποίο φέρεται να ανακοινώθηκε από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου σε υπουργικό συμβούλιο λίγο πριν από την Πρωτοχρονιά.
