Όχι με μία, αλλά με δύο ορκομωσίες επιχείρησε να επιβεβαιώσει την πρόσφατη νίκη του στις εκλογές ο νέος πρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μούσρι: Την Παρασκευή ορκίστηκε άτυπα μπροστά σε δεκάδες χιλιάδες οπαδούς της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην πλατεία Ταχρίρ, ενώ το Σάββατο ορκίστηκε επισήμως, ενώπιον του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας. Η προσπάθεια ίσως μοιάζει υπερβολική. Όμως ο Μούσρι πρέπει να κάνει τα πάντα για να κυριαρχήσει, τουλάχιστον στο επίπεδο των εντυπώσεων, εφόσον στην πραγματικότητα είναι πρόεδρος περιορισμένων εξουσιών: Το κοινοβούλιο, το Σύνταγμα και οι ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται ακόμη υπό τον έλεγχο του αιγυπτιακού στρατιωτικού κατεστημένου.
Ο Μούσρι παραλαμβάνει δώρο "συμφιλίωσης" από τo συμβούλιο του στρατού
της Κατερίνας Κιτίδη
Ο ισλαμιστής ηγέτης ήρθε στην εξουσία με τα χέρια,
ουσιαστικά, δεμένα. Λίγες ημέρες πριν από το δεύτερο γύρο των προεδρικών
εκλογών, το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων (SCAF) διέλυσε το
δημοκρατικά εκλεγμένο κοινοβούλιο της Αιγύπτου, στο οποίο κυριαρχούσαν οι
ισλαμιστές, με τη δικαιολογία ότι ο εκλογικός νόμος που το ανέδειξε ήταν
αντισυνταγματικός. Ανέλαβε το ίδιο όλες τις νομοθετικές εξουσίες, όπως και την
κατάρτιση του προϋπολογισμού, μέχρι τη συγκρότηση μιας νέας Βουλής, η οποία
μετατέθηκε για κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον.
Παράλληλα, ο στρατός επέβαλε ένα «προσωρινό»
σύνταγμα, το οποίο αφαιρεί από τον Μούσρι το μεγαλύτερο μέρος των εξουσιών του.
Ο Μούσρι διατηρεί, λόγου χάρη, το δικαίωμα να ορίζει τον πρωθυπουργό και τους
υπουργούς του, αλλά μπορεί να κηρύξει πόλεμο μόνον ύστερα από έγκριση του
στρατιωτικού συμβουλίου. Εξάλλου, πριν καν ξεκινήσουν οι σκέψεις για τα νέα
μέλη της κυβέρνησης, ο στρατηγός Μοχάμεντ αλ Άσαρ ανακοίνωσε πως τη θέση του
υπουργού Αμύνης θα κρατήσει ο επικεφαλής του SCAF, Χουσεΐν Ταντάουι. Εκείνος
ήταν, άλλωστε, που καθυστέρησε για επτά ολόκληρες ημέρες την ανακοίνωση των
εκλογικών αποτελεσμάτων, κρατώντας τα ως διαπραγματευτικό χαρτί ώστε να
επιβεβαιώσει πως κανένας στρατηγός δεν θα πληγεί από την άνοδο στην εξουσία του
Μούσρι. Τέλος, το SCAF επανέφερε τον στρατιωτικό νόμο, ο οποίος του δίνει τη
δυνατότητα να δικάζει με συνοπτικές διαδικασίες και να φυλακίζει αθρόα πολίτες.
Είναι προφανές ότι στο επίπεδο των πολιτικών
ελευθεριών και των δημοκρατικών δικαιωμάτων λίγα έχουν αλλάξει στην Αίγυπτο από
την εποχή του καθεστώτος Μουμπάρακ. Το ίδιο φαίνεται, όμως, πως ισχύει και στο
επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής. Αφενός, στην πρώτη ομιλία του μετά την
ανακοίνωση της νίκης του, ο Μούσρι υπογράμμισε ότι «θα τηρήσει όλες τις
διεθνείς συμφωνίες της χώρας». Η φράση αυτή ερμηνεύτηκε ως σαφής αναφορά στις
καλές αιγυπτιο-ισραηλινές σχέσεις – παρόλο που αυτές αποτελούν εστία
δυσαρέσκειας για μεγάλη μερίδα των οπαδών των Αδελφών Μουσουλμάνων.
Αφετέρου, όσον αφορά στις σχέσεις της Αιγύπτου με το
Ιράν, σύμφωνα με το ιρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Φαρς, ο Μούσρι είχε
δηλώσει πως επιθυμεί ενδυνάμωση της διμερούς συνεργασίας, ώστε να δημιουργηθεί
στρατηγική ισορροπία στην περιοχή. Την περασμένη Τετάρτη όμως, ο εκπρόσωπος
Τύπου του Μούσρι όχι μόνο διέψευσε ότι υπάρχει τέτοια δήλωση, αλλά ανακοίνωσε
και τη λήψη δικαστικών μέτρων κατά του Φαρς.
Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν την
αγαστή τους συνεργασία με το στρατιωτικό κατεστημένο της Αιγύπτου. Να θυμίσουμε
ότι τον περασμένο Μάρτιο η Χίλαρι Κλίντον ανανέωσε την αμερικανική ετήσια
βοήθεια προς τον αιγυπτιακό στρατό, ύψους 1,3 δισ. δολαρίων, παρόλο που τυπικά
αυτού του είδους η οικονομική ενίσχυση συνδέεται με τη μεταβίβαση της εξουσίας
σε εκλεγμένες κυβερνήσεις και την τήρηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Τώρα,
λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λίον
Πανέτα, συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Χουσεΐν Ταντάουι. Στόχος του όμως δεν ήταν
να τον πείσει να αποκαταστήσει τη Βουλή που μόλις είχε διαλύσει, αλλά να
επιβεβαιώσει μαζί τη «σημασία της αμερικανο-αιγυπτιακής στρατηγικής σχέσης»!
