Είναι τυχαίο που το γαλλικό περιοδικό Μαριάν έχει αυτή την εβδομάδα ένα 40σέλιδο αφιέρωμα με τίτλο «ναι, ένας άλλος καπιταλισμός είναι δυνατόν να υπάρχει»; Δεν νομίζω. Μία επιλογή άρθρων δηλώνει ότι υπήρχε ένας «καλός» καπιταλισμός μέχρι και τη δεκαετία του ’80 και άρχισε να γίνεται «κακός» μετά.
του Μάκη Ζέρβα
Μήπως είναι τυχαίο που τα ίδια άτομα πανηγύρισαν μετά το 1990 για την πτώση του αντίπαλου «τέρατος», το «τέλος της ιστορίας» και την πλήρη επικράτηση του καπιταλισμού; Όμως 20 χρόνια μετά, ανακάλυψαν ότι οι «δυνάμεις της αγοράς» είναι ανεξέλεγκτες και ότι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Επίσης διαπιστώνουν ότι η γενικότερη απελευθέρωση δεν έγινε για να ανταγωνιστούν οι καπιταλιστές μεταξύ τους, αλλά το προλεταριάτο, φυσικά προς χειρότερους όρους.
Δηλώνουν ότι χρειάζεται μία πρόταση για ένα νέο πολιτικο-οικονομικό σύστημα, αλλά αυτή δεν υπάρχει προς το παρόν και την αναζητούν. Φυσικά σωπαίνουν προκλητικά για τη σοσιαλιστική προοπτική.
Τι προτείνουν όμως; Αρχικά έλεγχο των «αγορών», αν και δηλώνουν πριν απ’ όλα ότι ο έλεγχός τους δεν έχει καμία σχέση με το μαρξισμό. Επίσης περιορισμό της παγκοσμιοποίησης και μία επιστροφή σε μία μορφή προστατευτισμού, περιορισμό του χρηματοπιστωτικού τομέα της οικονομίας σε όφελος της βιομηχανίας, δηλαδή της «πραγματικής» οικονομίας, μερικό έλεγχο των τιμών, εθνικοποίηση των χρεών, περιορισμό της δράσης των πολυεθνικών, έλεγχο των τραπεζών, επιβολή ανώτατου ορίου ποσοστού κέρδους, προώθηση της πράσινης ανάπτυξης, περιορισμό της απόλυτης φτώχειας και έλεγχο των τροφίμων. Παραθέτουν την άρνηση πληρωμής του χρέους της Αργεντινής, την αύξηση των μισθών της Βραζιλίας και τον έλεγχο των τραπεζών της Ισλανδίας σαν φωτεινά παραδείγματα προς μίμηση.
Παρατηρείται μία καθαρή στροφή σε ένα νεο-κεϋνσιανό πρότυπο, παρόμοια με την στροφή που σημειώθηκε μετά την κρίση του 1929, όταν ο καπιταλισμός κατάλαβε ότι πρέπει να βάλει ένα φρένο στον εαυτό του ώστε να μην καταστραφεί. Ειδικά ο γαλλικός καπιταλισμός που βλέπει ότι κινδυνεύει από δύο πλευρές (από κάτω αλλά και από τον Γερμανικό), αρχίζει να προετοιμάζει το έδαφος για την προοπτική παράτασής του ώστε να αποφύγει την ανατροπή του.
