Εφημερίδα της ανεξάρτητης Αριστεράς

ΗΠΑ: Στο κενό έπεσε η καταστολή


Χωρίς αποτελέσματα αποδείχθηκε η συντονισμένη επιχείρηση της αστυνομίας να εκκενώσει τις πλατείες της Νέας Υόρκης και άλλων πόλεων από τους διαδηλωτές. Το κίνημα των καταλήψεων επέστρεψε δριμύτερο και το σημαντικότερο, συντονισμένο με εργατικά σωματεία, θέτοντας το αίτημα πανεργατικής απεργίας, για πρώτη φορά μετά το 1946.

της Κατερίνα Σταυρούλα



Ξεκίνησε στις 17 Σεπτεμβρίου, με ένα κάλεσμα για κατάληψη του πάρκου Ζουκότι έξω από το χρηματιστήριο της Γουόλ Στριτ. Και δύο μήνες μετά, η 17η Νοέμβρη αποτέλεσε μια μέρα σταθμό για το κίνημα που ξεκινώντας με την προτροπή «να καταλάβουμε τη Γουόλ Στριτ» πλέον τολμά να πει «να καταλάβουμε τα πάντα!».

Οι τελευταίες εβδομάδες ήταν ενδεικτικές για την τροπή των πραγμάτων. Τις πρώτες μέρες ανοχής, που ακολούθησαν μέρες ενθουσιασμού και προβληματισμού, ο οποίος βρήκε χώρο να εκφραστεί ακόμα και στα μεγάλα μέσα ενημέρωσης των ΗΠΑ, ήρθε να αντικαταστήσει η δημιουργία ενός κλίματος αντιστροφής της πραγματικότητας. Οι καταλήψεις πλατειών, που από τη Νέα Υόρκη εξαπλώθηκαν σε δεκάδες πόλεις, δεν έδειχναν σημάδια κάμψης. Tο φαινόμενο προκάλεσε ανησυχία και ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες βίαιης εκκένωσης των αυτοσχέδιων κατασκηνώσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα βίαιης καταστολής αποτέλεσε η κατάληψη του Όκλαντ, όπου η πρώτη προσπάθεια εκκένωσης που έγινε ξημερώματα, είχε σαν αποτέλεσμα πολλές συλλήψεις. Το Όκλαντ δεν ήταν το μόνο. Συντονισμένες επεμβάσεις έγιναν από τις δημοτικές αρχές σε αρκετές πόλεις, για να εκκενωθούν οι κατασκηνώσεις. Μάλιστα, η δήμαρχος του Όκλαντ, Τζιν Κουάν, παραδέχτηκε στο BBC ότι συμμετείχε σε συνεδρίαση με τη συμμετοχή υπευθύνων από άλλες 18 πόλεις των ΗΠΑ με ζητούμενο το πώς θα αντιμετωπιστεί το κίνημα των καταλήψεων.

Ακολούθησαν πόλεις όπως το Ντένβερ, το Πόρτλαντ και τελικά οι προσπάθειες εκκένωσης έφτασαν στη Νέα Υόρκη. Την Τρίτη το πρωί η αστυνομία της Νέας Υόρκης εισέβαλλε στο πάρκο Ζουκότι και εκκένωσε βίαια το χώρο, καταστρέφοντας μέχρι και τη μεγάλη βιβλιοθήκη που είχε δημιουργηθεί και ταυτόχρονα συνέλαβε όσους διαδηλωτές προέβαλαν αντίρρηση. Η ησυχία δεν κράτησε πολύ, την επόμενη μέρα διαδηλωτές πανηγυρικά ξαναμπήκαν στο πάρκο, χωρίς αυτή τη φορά να κατασκηνώσουν μόνιμα, αλλά χρησιμοποιώντας το χώρο για τις γενικές συνελεύσεις. Αυτή όμως δεν είναι πια παρά η επιφάνεια ενός κινήματος που έχει πλέον λάβει διαστάσεις μη ελέγξιμες. Το σύνθημα έχει δοθεί: «Δεν μπορείς να εκκενώσεις μια, ώριμη πια, ιδέα». Και πλέον αυτό που χαρακτηρίζει το κίνημα δεν είναι οι καταλήψεις χώρων.

Η μεγαλύτερη απάντηση στην προσπάθεια καταστολής της κατάληψης του Όκλαντ ήταν το κάλεσμα σε γενική απεργία. Για πρώτη φορά μετά το 1946, το κίνημα της Κατάληψης του Όκλαντ, με τη συμπαράσταση μελών πολλών σωματείων της πόλης, ταχυδρομικών, καθηγητών και δασκάλων και του σωματείου εργαζομένων σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες (SEIU) κατάφερε την προηγούμενη εβδομάδα, καλώντας σε γενική απεργία και πραγματοποιώντας διαδήλωση με τη συμμετοχή πολλών χιλιάδων διαδηλωτών, να μπλοκάρει το λιμάνι της πόλης. Ένα ανθρώπινο ποτάμι έκλεισε τις εισόδους του πέμπτου μεγαλύτερου λιμανιού των ΗΠΑ σταματώντας κάθε εργασία. Αν και η στήριξη των σωματείων στο κίνημα των καταλήψεων είχε ήδη εμφανιστεί στη Νέα Υόρκη, η πρώτη δυναμική παρουσία ήταν στο Όκλαντ. Αυτή η παρουσία έκανε την Άντζελα Ντέιβις να δηλώσει «είναι τιμή μου να είμαι μαζί σας σήμερα, καθώς δείχνουμε στις αρχές του Όκλαντ ότι δεν συναινούμε στην αστυνομική βία» και να καταλήξει: «Λέμε “ναι” στην κοινότητα, την εκπαίδευση, τη δωρεάν εκπαίδευση, την περίθαλψη, τη δωρεάν περίθαλψη, το δικαίωμα στην κατοικία, στην ευτυχία, τη δικαιοσύνη, τη δημιουργικότητα, την ελπίδα για το μέλλον».

Η 17η Νοέμβρη ήταν ένα ακόμα βήμα. Η ημερομηνία της επετείου αποτέλεσε αφορμή, ώστε δύο μήνες μετά, διαδηλώσεις και μέρες δράσης να πραγματοποιηθούν σε δεκάδες πόλεις των ΗΠΑ με χιλιάδες διαδηλωτές να συμμετέχουν. Η Νέα Υόρκη ήταν το επίκεντρο. Ο συμβολικός στόχος του κινήματος ήταν να αποκλείσουν την πρόσβαση στο χρηματιστήριο της Γουόλ Στριτ. Από το πρωί της Πέμπτης, χιλιάδες διαδηλωτές απέκλεισαν δρόμους, σταθμούς του μετρό, συγκεντρώθηκαν σε πλατείες και διαδήλωσαν στο Μανχάταν. Φοιτητές πραγματοποίησαν πορεία και κατάληψη του κεντρικού αμφιθεάτρου του New School Study Center εντάσσοντας στη συζήτηση τα ζητήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των φοιτητικών δανείων που αποτελούν πλέον το μόνο τρόπο πρόσβασης σε σπουδές. Οι διαδηλώσεις κορυφώθηκαν το βράδυ όταν ενώθηκαν στη γέφυρα του Μπρούκλιν με χιλιάδες εργαζόμενους και μέλη σωματείων που είχαν προγραμματίσει παράλληλες και αλληλέγγυες διαμαρτυρίες.

Η ημερομηνία επιλέχτηκε ώστε να συμπέσει με τη διοργάνωση από μεγάλα σωματεία διαδηλώσεων σε γέφυρες πόλεων σε όλη τη χώρα, με αιτήματα να δοθούν θέσεις εργασίας χρησιμοποιώντας σαν παράδειγμα υποδομές, όπως οι 60.000 γέφυρες των ΗΠΑ που χρειάζονται έργα συντήρησης. Κι έτσι εργατικές διαδηλώσεις συναντήθηκαν με το κίνημα των καταλήψεων στο Λος Άντζελες, το Σικάγο, τη Φιλαδέλφια, το Ντιτρόιτ, τη Μινεάπολη, το Πόρλταντ και αλλού. Η ημέρα σημαδεύτηκε από 300 τουλάχιστον συλλήψεις, οι περισσότερες από αυτές στη Νέα Υόρκη. Αλλά το γεγονός δεν μπορεί να κάμψει πια ένα κίνημα που φαίνεται να αποκτά βαθύτερες ρίζες.

Ξεκινώντας από την «κατάληψη της Γουόλ Στριτ» η εξέλιξη έφερε την «κατάληψη των σπιτιών». Δίκτυα ακτιβιστών και οργανώσεων κινητοποιούνται πια με στόχο να αποτρέψουν κατασχέσεις σπιτιών και τις εξώσεις οικογενειών. Ταυτόχρονα, μεγάλα πανεπιστήμια όπως το Μπέρκλεϊ με την αριστερή παράδοση, αλλά ακόμα και το Χάρβαρντ, μπαίνουν στο χορό των καταλήψεων. Μαζί έρχεται και η πρόταση εργατικών σωματείων και συλλογικοτήτων να διοργανωθεί τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη η «Κατάληψη του Κογκρέσου», διαμαρτυρία για την εργατική πολιτική που θα μεταφέρει το κίνημα στην Ουάσινγκτον. Και ενώ διανοούμενοι και συγγραφείς, όπως ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ και η Αρουντάτι Ρόι δηλώνουν την αλληλεγγύη τους, το κίνημα του 99% αλλάζει το όνομα του πάρκου Ζουκότι και το κάνει Πλατεία Ελευθερίας, χρησιμοποιεί τον ουρανοξύστη της Βεράιζον, του κολοσσού των επικοινωνιών που έζησε σε απεργιακό πυρετό το καλοκαίρι, σαν ένα τεράστιο πανό προβολής συνθημάτων, βρίσκει το δρόμο της αλληλεγγύης, ξαναφτιάχνει την κατεστραμμένη βιβλιοθήκη. Και ταυτόχρονα, τη χρονιά που σημαδεύτηκε από τις μεγαλύτερες εργατικές διαδηλώσεις στην πρόσφατη ιστορία των ΗΠΑ, το κίνημα των καταλήψεων (Οccupy) γίνεται τραγούδι και δημιουργεί λαϊκή λογοτεχνία. «Είμαστε η ποίηση επί τοις εκατό».