Οι αραβικές εξεγέρσεις επιταχύνουν τις εξελίξεις γύρω από το Παλαιστινιακό, παρά τις λυσσώδεις αντιδράσεις του Ισραήλ. Ο Σεπτέμβρης θα είναι μήνας ορόσημο, καθώς οι Παλαιστίνιοι θα απευθυνθούν στα Ηνωμένα Έθνη με στόχο την αναγνώριση του κράτους τους ως πλήρες μέλος του ΟΗΕ στα σύνορα του 1967.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ
Κουράγιο, ειρήνη, αξιοπρέπεια, δημοκρατία ήταν μερικές από τις λέξεις που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα στην ομιλία που απεύθυνε την Πέμπτη από την Ουάσινγκτον προς στον αραβικό κόσμο που βρίσκεται σε διαρκή αναταραχή με τις ισορροπίες να μεταβάλλονται καθημερινά. Χωρίς βέβαια να παραλείψει την ειδική αναφορά στην φλεγόμενη Παλαιστίνη. Μόνο που για το θέμα αυτό οι λέξεις του σκύβουν το κεφάλι. Ειδικά όταν λίγες μόνο μέρες πριν έχει προηγηθεί άλλη μία αιματοβαμμένη επέτειο της Νάκμπα , ή καταστροφής, όπως ονομάζουν οι Παλαιστίνιοι την επέτειο της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ.
63 χρόνια μετά την 15η Μάη του 1948, όταν 700.000 Παλαιστίνιοι ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους για να σχηματιστεί το κράτος του Ισραήλ χωρίς να έχουν το δικαίωμα της επιστροφής, οι διαμαρτυρίες των Παλαιστινίων αντιμετωπίστηκαν από τους στρατιώτες του Ισραήλ με πραγματικά πυρά , πλαστικές σφαίρες και δακρυγόνα. Το αποτέλεσμα ήταν τουλάχιστον 13 νεκροί και δεκάδες τραυματίες. Στα σύνορα με τη Συρία στα υψίπεδα του Γκολάν, χιλιάδες Παλαιστίνιοι πρόσφυγες διαδήλωσαν προς το χωριό Μάτζνταλ Σαμς που καταλήφθηκε από το Ισραήλ το 1948 και αποτελεί απαγορευμένη ζώνη. Οι ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ προς τους διαδηλωτές «επιλεκτικά» όπως ανακοίνωσαν. Επίσημος απολογισμός έξι νεκροί, αν και πηγές αναφέρουν ότι φτάνουν μέχρι τους 10. Το επεισόδιο είχε ως αποτέλεσμα το Ισραήλ να κατηγορήσει την Συρία ότι προκαλεί την σύγκρουση για να στρέψει την προσοχή από την εξέγερση που συνεχίζεται στο εσωτερικό της. Ο υπουργός άμυνας του Ισραήλ, Εχούντ Μπαράκ δήλωσε ότι «βρισκόμαστε στην αρχή αυτού του θέματος και ίσως αντιμετωπίσουμε περιπλοκές». Ήδη στην περιοχή ο στρατός του Ισραήλ αναπτύσσει ιδιαίτερες ενισχύσεις των γραμμών άμυνας , ειδικά μετά από πληροφορίες για κινητοποιήσεις που ετοιμάζονται στην περιοχή.
Στην Μαρούν αλ Ρας, στα σύνορα με το Λίβανο, οι ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ εναντίον διαδηλωτών που πετούσαν πέτρες. Τουλάχιστον έξι άνθρωποι σκοτώθηκαν. Ενώ, στη Γάζα τουλάχιστον 80 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν από σφαίρες του στρατού όταν διαδήλωσαν προς το φυλάκιο του Ερέζ. Τραυματισμοί αναφέρθηκαν και στη Ραμάλα αλλά και σε άλλα σημεία της Δυτικής όχθης.
Οι εξελίξεις γύρω από το Παλαιστινιακό φαίνεται να επιταχύνονται από την αναταραχή που επικρατεί σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι ήταν η Αίγυπτος της μετά Μουμπάρακ εποχής όπου στις 4 Μάη υπογράφηκε συμφωνία συμφιλίωσης μεταξύ της Φατάχ και της Χαμάς. Η συμφωνία που περιλαμβάνει τη δημιουργία προσωρινής κυβέρνησης και την διενέργεια εκλογών μέσα στον επόμενο χρόνο προκάλεσε άμεσα κύμα αντιδράσεων. Και μπορεί ο πρωθυπουργός του Ισραήλ να δήλωσε αφορίζοντας ότι «η Παλαιστινιακή αρχή διάλεξε μεταξύ της ειρήνης με το Ισραήλ και της ειρήνης με τη Χαμάς» όμως η πραγματικότητα δείχνει ότι η Παλαιστίνη εμφανίζεται με μία νέα αυτοπεποίθηση. Ακόμα και η παρέμβαση 27 γερουσιαστών των ΗΠΑ που με γράμμα τους στον Μπαράκ Ομπάμα ζητούσαν να σταματήσει την οικονομική βοήθεια στην προσωρινή κυβέρνηση Φατάχ – Χαμάς εκτός αν όλα τα μέλη της αποκηρύξουν τη βία και αναγνωρίσουν το κράτος του Ισραήλ, πέφτει στο κενό. Εν τω μεταξύ η συμφωνία φαίνεται να έφερε σε κατάσταση πανικού και το Ισραήλ, που έφτασε στο σημείο να μπλοκάρει την επιστροφή φορολογίας στην Παλαιστινιακή αρχή. 86 εκατομμύρια δολάρια από φόρους σε λιμάνια και σύνορα, το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της Παλαιστινιακής Αρχής, κρατήθηκαν από τους Ισραηλινούς μετά τη συμφωνία συμφιλίωσης με τη δικαιολογία ότι κάποια χρήματα θα πάνε στα χέρια της Χαμάς. Το ποσό ελευθερώθηκε τελικά στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε.
Ο ορίζοντας που οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι θέτουν είναι ο Σεπτέμβριος, όταν θα απευθυνθούν στα Ηνωμένα Έθνη με στόχο την αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους σαν πλήρες μέλος του ΟΗΕ και με τα σύνορα του 1967. Σε άρθρο του στους Νιού Γιόρκ Τάιμς ο Μαχμούντ Αμπάς ξεκαθάρισε ότι η προσφυγή στα Ηνωμένα Έθνη θα ανοίξει τον δρόμο και για τη νομική πλευρά του ζητήματος του παλαιστινιακού κράτους, προσθέτοντας ότι δεκαετίες διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ δεν απέδωσαν ενώ το Ισραήλ συνεχίζει τον εποικισμό της Δυτικής Όχθης με την ανοχή των ΗΠΑ. Λίγες μέρες πριν είχε δηλώσει στη Ρεπούμπλικα ότι προτίθεται να παραιτηθεί όταν επιτευχθεί ο στόχος της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους. Ταυτόχρονα οι τοπικές εκλογές μεταφέρονται από την Παλαιστινιακή αρχή τον Ιούνιο στον Οκτώβριο. Ο λόγος που επικαλείται είναι η καλύτερη προετοιμασία.
Η απάντηση ήρθε από τον ίδιο τον Μπαράκ Ομπάμα. “Οι προσπάθειες των Παλαιστινίων να απονομιμοποιήσουν το Ισραήλ θα αποτύχουν. Συμβολικές ενέργειες απομόνωσης του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη τον Σεπτέμβριο δεν θα δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο κράτος. Οι Παλαιστίνιοι ηγέτες δεν θα πετύχουν ειρήνη και ευημερία αν η Χαμάς επιμείνει στο δρόμο του τρόμου και της απόρριψης και οι Παλαιστίνιοι δεν θα αποκτήσουν ποτέ την ανεξαρτησία τους αρνούμενοι στο Ισραήλ το δικαίωμα ύπαρξης” δήλωσε στην ομιλία του ενώ έκανε λόγο για μία «βιώσιμη Παλαιστίνη και ένα ασφαλές Ισραήλ». Η αντίδραση της Χαμάς ήταν άμεση, δηλώνοντας εκ στόματος Αλ Ζαουάχρι ότι δεν θα αναγνωρίσει την Ισραηλινή κατοχή. Ο Μαχμούντ Αμπάς από την άλλη κάλεσε το Ισραήλ “να δώσει στην ειρηνευτική διαδικασία την ευκαιρία που αξίζει”.
Άμεση όμως ήταν και η αντίδραση του Ισραήλ. Λίγες ώρες μετά την πρόταση Ομπάμα έφτασε στην Ουάσινγκτον ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και σε συνάντησή τους αρνήθηκε την επιστροφή στα σύνορα του 1967 και εξέφρασε την ελπίδα αναδίπλωσης του προέδρου των ΗΠΑ.
Οι συνεχείς εξελίξεις στο διπλωματικό επίπεδο δεν μπορούν να αποκοπούν βέβαια από την κατάσταση σε όλον τον αραβικό κόσμο που αναγκάζει τις μεγάλες δυνάμεις να επαναπροσδιορίσουν τον λόγο τους ώστε να διατηρήσουν τον καθοριστικό τους ρόλο, αλλά δεν μπορούν και να επισκιάσουν την καθημερινότητα των Παλαιστινίων. Από την μάχη για το νερό του Ιορδάνη, μέχρι τη μάχη για τη ζωή το κουράγιο, η αξιοπρέπεια όπως και ο σεβασμός έχει ήδη κατακτηθεί από τον παλαιστινιακό λαό. Το επόμενο του βήμα είναι να κατακτήσει την ελευθερία και την ειρήνη.
