Εφυγε ο δικός μας Καπετάν-Κεμάλ
Σύμβολο διεθνιστικής πάλης
«Κι ύστερα, γιατρέ, την κάθε αυγή την κάθε αυγή, γιατρέ, με τα χαράματα
πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται». Αυτοί οι στίχοι του τούρκου ποιητή, Ναζίμ Χικμέτ, αποκαλύπτουν το ανήσυχο και διεθνιστικό πνεύμα ενός ανθρώπου που ζώντας στην πατρίδα του νιώθει βαθιά την αλληλεγγύη του για τους κοινωνικούς και απελευθερωτικούς αγώνες των γειτονικών λαών της χώρας του. Ένας άλλος Τούρκος όμως, ο Μιχρί Μπελλί ξεπέρασε ακόμη και αυτούς τους στίχους διεκδικώντας επάξια το σύμβολο της διεθνιστικής αλληλεγγύης.
του Κώστα Παλούκη
Γεννημένος το 1916 στη Συληβρία της Ανατολικής Θράκης, ο Μιχρί Μπελλί ξεκίνησε την πολιτική του δράση στις ΗΠΑ στο πλευρό των μαύρων που αγωνίζονταν στο Μισισίπι για τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Αργότερα στο Σαν Φραντσίσκο, έδρασε ως στέλεχος μέσα στο Κομμουνιστικό Κόμμα ΗΠΑ, ενώ με την επιστροφή του στην Τουρκία εντάχθηκε στο ΚΚΤ. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε. Κατατάχθηκε εθελοντικά τον Απρίλιο του 1947 στο Δημοκρατικό Στρατό της Ελλάδας, «όταν Έλληνες σύντροφοι από την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη άρχισαν να ψάχνουν απεγνωσμένα για έναν Τούρκο, επαρκώς καταρτισμένο για πολιτική καθοδήγηση σ’ αυτές τις περιοχές». Ανέλαβε την αρχηγεία ως Καπετάν Κεμάλ ενός τάγματος 500 ανταρτών (Μουσουλμάνων, Πομάκων και Ελλήνων). Μέχρι το 1949, πολεμούσε και διηύθυνε την κομμουνιστική εφημερίδα Αγώνας στην τουρκική γλώσσα.
Η θυελλώδης ζωή του έγινε αντικείμενο του ντοκιμαντέρ Καπετάν-Κεμάλ, Ένας Σύντροφος, διάρκειας 52 λεπτών, που φέρει της σκηνοθετική υπογραφή του Φώτου Λαμπρινού. «Όσοι πολέμησαν στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού» αναφέρει ο Μπελλί, «τίμησαν το ελληνικό έθνος. Κι εγώ, ως Τούρκος, νιώθω περήφανος και ευτυχής που συμμετείχα σ’ αυτό τον λαμπρό αγώνα, εκτελώντας ένα ταπεινό καθήκον, που πολέμησα σ’ ένα δίκαιο αγώνα, δίπλα στα πιο τίμια, τα πιο γενναία παλικάρια του ελληνικού λαού».
Τραυματίστηκε σοβαρά δύο φορές και τέλος επέστρεψε στην πατρίδα του το καλοκαίρι του ’49 για να ακολουθήσει μία μακρά πορεία φυλακίσεων και εξοριών. Την περίοδο της χούντας του Εβρέν έφυγε από την Τουρκία, για να επιστρέψει στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Ο Μιχρί Μπελλί έφυγε από τη ζωή στις 17 Αυγούστου. Η ζωή του αποτελεί όαση αλληλεγγύης στην ιστορία των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας και πηγή έμπνευσης για τους κοινούς αγώνες των βαλκανικών λαών.
