Με ύφος χούντας η βρετανική κυβέρνηση
Η Mεγάλη Βρετανία δεν είναι μόνο ο αποικιοκράτης της περιώνυμης διπλωματίας και των αμείλικτων στρατιωτικών επεμβάσεων, η παρακμάζουσα αυτοκρατορία που παρέδωσε το δαχτυλίδι του παγκόσμιου ηγεμόνα στις ΗΠΑ με τη λήξη του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μαζί με τη Γαλλία συμβολίζουν το στερέωμα, λειτουργία και ανάπτυξη της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, στη γηραιά ήπειρο. Οι εξελίξεις επομένως σε αυτό τον παραδοσιακό αστικό σχηματισμό έχουν ιδιαίτερη σημασία, αφού αποκαλύπτουν βαθύτερες τάσεις στην εξέλιξη των αστικών κοινωνιών.
του Αλέκου Αναγνωστάκη
Η Μεγάλη Βρετανία έζησε την περασμένη εβδομάδα τη χειρότερη βία που έχει δει εδώ και δεκαετίες. Από το Λονδίνο ως το Μάντσεστερ, το Μπέρμιγχαμ, το Λίβερπουλ ως το Μπρίστολ και αλλού, εξαγριωμένοι διαδηλωτές –νέοι κυρίως όλων των χρωμάτων– κατέβηκαν στους δρόμους των πόλεων οι οποίες βρέθηκαν στο κέντρο της κοινωνικής έκρηξης. Έβαζαν φωτιές σε κτίρια και οχήματα, πετούσαν πέτρες και μολότοφ σε αστυνομικούς.
Για την αντιμετώπιση της κατάστασης η βρετανική κυβέρνηση Κάμερον χρησιμοποίησε μέτρα έκτακτης ανάγκης που παραπέμπουν σε λατινοαμερικάνικες χούντες.
«Είναι ευθύνη της κυβέρνησης –τόνισε σε δήλωση ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον καταμεσής του Αυγούστου του 2011– να διασφαλίζει ότι εξετάζεται κάθε μελλοντικό ενδεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης να υπάρχουν καθήκοντα που θα μπορούσε να αναλάβει ο στρατός, απελευθερώνοντας περισσότερους αστυνομικούς για την πρώτη γραμμή». Ενίσχυση των δυνάμεων της πρώτης γραμμής μέσω κατάλληλης διάταξης αστυνομίας, σχέδια στα μετόπισθεν για χρήση πλαστικών σφαιρών, σιδερένιων κλομπ και στρατού. Πολεμικό ανακοινωθέν!
Οι δηλώσεις αυτές έκαναν το γύρο του κόσμου προκαλώντας σοκ. Συνοδεύτηκαν δε από την ανάπτυξη δύναμης δεκαέξι χιλιάδων αστυνομικών στη βρετανική πρωτεύουσα και την ενεργοποίηση συλλαλητηριο-δικείων.
Ο Κάμερον χαρακτήρισε τους ταραχοποιούς εγκληματίες και επιχείρησε να αποσυνδέσει τις κοινωνικές εντάσεις με τις σχεδιαζόμενες περικοπές. «Οι ταραχές των τελευταίων ημερών οφείλονται σε καθαρή εγκληματικότητα. Δεν πρόκειται για πολιτική, ούτε για διαδήλωση, αλλά για κλοπή», δήλωσε. «Πρόκειται για ανούσια, τυχοδιωκτική βία, τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο», συμπλήρωνε ο αντιπρόεδρος και αρχηγός των φιλελευθέρων Νικ Κλεγκ. «Είναι πολύ θλιβερό να το παρακολουθεί κανείς, αλλά τα παιδιά δεν έχουν δουλειά, δεν έχουν μέλλον και οι περικοπές επιδεινώνουν την κατάσταση», αποκαθιστούσε την αλήθεια ο κόσμος στα ζωντανά ρεπορτάζ.
«Θα έρθετε αντιμέτωποι με την πλήρη εφαρμογή του νόμου. Αν είστε αρκετά μεγάλοι για να διαπράξετε αυτά τα εγκλήματα, είστε αρκετά μεγάλοι για να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες», δήλωνε με διάγγελμα τύπου Πινοσέτ ο Κάμερον. Ήδη 371 από τους 1.500 συλληφθέντες –οι μισοί των οποίων είναι ανήλικοι– σέρνονται μόνο στο Λονδίνο στα δικαστήρια, σε δίκες οι οποίες εξελίσσονται ακόμα και νυχτερινές ώρες.
Aυτή η πρωτοφανής απειλή άσκησης και η άσκηση κρατικής βίας σε βάρος των σύγχρονων κολασμένων, που εκδηλώνεται στην κοιτίδα της ευρωπαϊκής αστικής δημοκρατίας είναι προέκταση, εσωτερικό εξωτερικευόμενο στοιχείο της εφαρμοζόμενης υπεραντιδραστικής αστικής πολιτικής. Πολιτική που ολοκληρώνει ραγδαία την απογύμνωση από τα όποια προοδευτικά ιστορικά δημοκρατικά στοιχεία της, τις ατομικές και κοινωνικές ελευθερίες, τα εθνικο-ανεξαρτησιακά δικαιώματα, το δευτερεύοντα κοινωνικό ρόλο του κράτους. Πολιτική που ισχυροποιεί το ρόλο της πολιτικής βίας στην παραγωγή, κυκλοφορία και διανομή του παραγόμενου πλούτου, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής που τείνουν να αμφισβητήσουν το σύγχρονο Μεσαίωνα. Ταυτόχρονα όμως έτσι δημιουργούνται οι όροι αποκάλυψης της ταξικής φύσης της αστικής πολιτικής και κλονισμού μακροπρόθεσμα της δημαγωγικής αυτονόμησής της από τον ταξικό πυρήνα της. Ευνοούνται, σχετικά, οι όροι εισόδου σε κρίση της πανκοινωνικής δήθεν διάστασής της. Διαμορφώνονται επομένως μακροπρόθεσμα συνθήκες και ζωτικός χώρος ποιοτικής αυτοτέλειας και ουσιαστικής ανάπτυξης της εργατικής πολιτικής, ως πολιτική της κοινωνικής δημοκρατίας της εποχής μας, ως πολιτική πρώτα απ’ όλα της κοινωνικής και δημοκρατικής κυριαρχίας των ίδιων των εργαζομένων.
Στο έργο της καταστολής και τρομοκράτησης των βρετανών εξεγερμένων συνεργάστηκαν, φτάνοντας τα όρια της συγχώνευσης, τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα η τηλεόραση, οι διαπιστευμένοι ιδεολογικοί μηχανισμοί του σύγχρονου καπιταλισμού, οι παραδοσιακοί κατασταλτικοί μηχανισμοί και ακροδεξιά μορφώματα. Ο ηγέτης του ακροδεξιού United Kingdom Independence σε ντιμπέιτ στο Radio 2 κάνει έκκληση να κατέβει ο στρατός και να πυροβολεί αδιακρίτως οποιονδήποτε θεωρεί υπαίτιο συμμετοχής σε ταραχές, ενώ ακροδεξιές ομάδες εμφανίστηκαν στο πλευρό του νόμου και της τάξης στο Λίβερπουλ και στο Λονδίνο.
Η ίδια η κυβέρνηση Κάμερον, μετά την κατάρρευση της ερμηνείας για τη νεολαιίστικη έκρηξη ως γέννημα δήθεν της εγκληματικότητας, μεταπήδησε μέσω συντηρητικών ιδεών και αξιών στον ανορθολογισμό, ώστε να καταφέρει να επικοινωνήσει με τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας στην ερμηνεία και καταπολέμηση των αιτιών που προκάλεσαν το κύμα βίας. Η κυβέρνηση, είπε ο Κάμερον μιλώντας στις 15 Αυγούστου σε κέντρο νεότητας στην εκλογική του περιφέρεια, θα πρέπει να αντιμετωπίσει μία κουλτούρα «οκνηρίας, ανευθυνότητας και εγωισμού». Αυτά, υποστήριξε, ήταν που προκάλεσαν τα επεισόδια και όχι η φυλετική ένταση, η φτώχεια και το κυβερνητικό πρόγραμμα λιτότητας και περικοπών (κατά 80 δισ. λιρών των κοινωνικών δαπανών). Η κυβέρνηση, συνέχισε ο βρετανός πρωθυπουργός, «δεν θα διστάζει να συζητά θέματα όπως η διάλυση της οικογένειας, η κακή ανατροφή των παιδιών ή η απειλή ηθικής κατάρρευσης σε αργή κίνηση της χώρας, ακόμα να κρίνει όσους δεν δίνουν ένα καλό πρότυπο».
Οκνηρία, εγωισμός, ανευθυνότητα, οικογένεια, ανατροφή των παιδιών. Ιδού, διά στόματος πρωθυπουργού, τα επιστημονικά εργαλεία ερμηνείας της κοινωνικής έκρηξης στις βρετανικές πόλεις! Επιστροφή στις ιδέες της βικτωριανής Αγγλίας. Παραδέρνοντας στη σημερινή ιστορικών διαστάσεων κρίση του, της οποίας είναι ταυτόχρονα και προϊόν, ο σημερινός καπιταλισμός αποτελεί, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής οργάνωσης, εκτρωματικό υβρίδιο των πιο σύγχρονων και των πιο παλιών μορφών επιβολής. Στο πολιτικό εποικοδόμημα, συνδυάζει τη φαντασιακή, «συμμετοχική - ηλεκτρονική δημοκρατία» και τις εκλεπτυσμένες μορφές χειραγώγησης, μέσω των ΜΜΕ, με τη νέα απολυταρχία των τρομονόμων, των ΜΑΤ, των απεργο-δικείων, των χαφιεδοκαμερών, των συλλήψεων, των βασανιστηρίων τύπου Γκουαντάναμο και Αμπού Γκράιμπ. Συνδυάζει την έκρηξη της επιστήμης με τον ανορθολογισμό, τη σύγχρονη γνώση με τις μεσαιωνικές δοξασίες, την τολμηρή αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας με την άρνησή της. Ο Κάμερον μεταμορφώνεται αδίστακτα προκειμένου να υπηρετήσει πολιτικά, μέσω αυτής της υβριδιακής και οβιδιακής μεταμόρφωσης, την παρακμάζουσα και υπεραντιδραστική αστική τάξη και πολιτική. Ακριβώς γι’ αυτό, αυτό που ξεχνά είναι να αναλογιστεί και να δώσει την ευρύτερη εικόνα της Βρετανίας.
Σήμερα, η Βρετανία είναι πιο άνιση από ποτέ. Είναι μια χώρα διαιρεμένη με το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών να μεγαλώνει σε αστρονομικούς ρυθμούς. Μόνο το 2010, οι περιουσίες των χιλίων πλουσιότερων Βρετανών αυξήθηκαν κατά 30%, φτάνοντας τα 333,5 δισ. λίρες. Πρόσφατη έρευνα αποκάλυψε πως το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού είναι πάνω από 100 φορές πιο πλούσιο του φτωχότερου 10% της κοινωνίας. Στο τέλος του 2010 2,49 εκατομμύρια Βρετανοί ήταν στην ανεργία, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2011 οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 38.000 σε αντίθεση με την προσδοκώμενη μείωση. Σε σύγκριση ενός βρετανού λευκού άνδρα με τα ίδια προσόντα, την ίδια ηλικία και το ίδιο επάγγελμα, ένας μετανάστης από το Πακιστάν ή το Μπαγκλαντές, μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, έχει μηνιαίο εισόδημα 13%-21% χαμηλότερο. Το χάσμα είναι τεράστιο. Σχεδόν το μισό των νοικοκυριών που ανήκουν σε μετανάστες από το Πακιστάν ή το Μπαγκλαντές και που βρίσκονται στις περιοχές του Μπρίξτον ζουν στην απόλυτη φτώχεια. Το Τότεναμ –ένα από τα κέντρα της εξέγερσης– είναι μια από τις πιο εξαθλιωμένες περιοχές του Λονδίνου, με 10.000 άτομα που ζουν από το επίδομα ανεργίας. Οι λέσχες των νέων κλείνουν η μια μετά την άλλη. Και όπως είναι απόλυτα φυσιολογικό, οι εκάστοτε φτωχές συνοικίες των μεγάλων πόλεων αποτελούν γόνιμο έδαφος για μία κοινωνική έκρηξη, κυρίως σε καιρό κρίσης, δημοσιονομικών περικοπών και αυξημένης ανεργίας.
Τρεις μήνες πριν, στις 26 του Μάρτη, 250.000 διαδηλωτές κατά τα συνδικάτα, 100.000 κατά τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, πήραν μέρος στη μεγαλύτερη διαδήλωση «εδώ και μία γενιά στο Λονδίνο», από την πορεία δηλαδή κατά του πολέμου του Ιράκ, που σημειώθηκε το 2003. «Η συμμετοχή αυτή ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Είναι φανταστικό», δήλωνε τότε ο γενικός γραμματέας του συνδικάτου Unite Λιν Κακλάσκι, προσθέτοντας ότι «υπάρχει πραγματικός θυμός στη χώρα αυτή και χιλιάδες άνθρωποι έχουν έρθει εδώ για να το πουν».
Αυτό επομένως που απωθεί από τη σκέψη του ο Κάμερον είναι πως εδώ και χρόνια, όπως γράφει ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ, ο θατσερισμός, αποδέσμευσε τα άγρια ένστικτα του καπιταλισμού, τα «ζωικά πνεύματα» του επιχειρηματία, όπως σεμνότυφα τα ονόμασαν. Έκτοτε τίποτα δεν έχει εμφανιστεί για να τα χαλιναγωγήσει. Και το πρόβλημα δεν είναι το προϊόν, η τυφλή βία των εξεγερμένων, αλλά η ίδια η ανεξέλεγκτη εξαγρίωση του καπιταλισμού, η εκτροφή παράλληλα απατεώνων που στήνουν παπατζιλίκια σε όλα, από τα χαμηλότερα ως τα υψηλότερα, κλιμάκια του επιχειρηματικού και πολιτικού κόσμου. Είναι αυτό το πολιτικό σκηνικό του ανελέητου συνολικού –όχι μόνο οικονομικού– κοινωνικού πολέμου σε βάρος του κόσμου της εργασίας. Σκηνικό στο οποίο, όπως σημειώνει ο Άρης Θαλασσινός, κάθε «ειρήνη» που επιβάλλεται από τις κυρίαρχες τάξεις είναι βίαιη και κάθε βία που επιστρατεύεται από τους κυριαρχούμενους αμυντική – άλλο θέμα πότε και αν είναι πολιτικά χρήσιμη ή επιζήμια. Όσο δε διαρκεί αυτή η κατάσταση, ολοένα και θα προστίθενται κρίκοι στην αγνώστου προσανατολισμού και μήκους αλυσίδα κοινωνικών εκρήξεων α λα Αθήνα, Παρίσι, Λονδίνο.
Η φτώχεια, η οργή ενός πληθυσμού που αισθάνεται αποκλεισμένος, που ζει μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας στο περιθώριο της κοινωνίας, στα σύγχρονα χωριά των σκουπιδότοπων, στα υποβαθμισμένα προάστια, στα νεκροταφεία του Καΐρου και στις φαβέλες των μεγαλουπόλεων, είναι τα ένζυμα στην ωρίμανση των μελλούμενων κοινωνικών εξεγέρσεων.
Οι τοποθετήσεις Κάμερον μπορεί πράγματι να θυμίζουν θατσερικό παραλήρημα αυταρχισμού. Η πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης να παραπέμπει για τη Βρετανία στα κελεύσματα της ΤΙΝΑ –ακρωνύμιο του There Is No Alternative (δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική) της Μάργκαρετ Θάτσερ– στην επιβολή της οικονομικής της πολιτικής μέσω και της αιματηρής καταστολής. Ωστόσο, υπό την Ωδή στην «Ομαλή» Καπιταλιστική Λειτουργία και σε συνθήκες καπιταλιστικής αποσάθρωσης και κοινωνικής έκρηξης, η Αγγλία μας αποκαλύπτει, ορατά πλέον, την εφαρμογή και λειτουργία συνολικότερων βαθύτατα αντιδραστικών μετασχηματισμών στις αστικές δημοκρατίες που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’80.
Κεντρικό ζήτημα είναι η φυματική πλέον λειτουργία των αντιπροσωπευτικών θεσμών, η τάση εκμηδενισμού του έστω και με έμμεσο τρόπο όποιου λαϊκού ελέγχου και η υπερ-ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας ως άμεσου εντολοδόχου του κεφαλαίου. Αυτή η τάση σε συνθήκες κρίσης οδηγεί στην παραβίαση του Συντάγματος ή έστω στην οριακή ερμηνεία του, πάντα στην κατεύθυνση παράκαμψης των εγγυήσεων που αυτό κατοχυρώνει.
Παρατηρείται επίσης συγκέντρωση εξουσιών όχι απλά στην εκτελεστική εξουσία, αλλά στο επίκεντρό της, στον πρωθυπουργό με παράλληλη ποιοτική ενίσχυση των εξωθεσμικών κέντρων εξουσίας με τα οποία αυτός και υπουργοί του έχουν ειδικές σχέσεις. Ενισχύεται ο ρόλος άγνωστων και περίεργων ΜΚΟ, διάφορων άτυπων συμβούλων της κυβέρνησης και ιδίως των συμβούλων του εκάστοτε πρωθυπουργού. Αυτοί στην πραγματικότητα διευκολύνουν την υλοποίηση των επιδιώξεων του αλλοδαπού και εγχώριου κεφαλαίου. Διευκολύνουν τη μετατροπή των επιδιώξεων αυτών σε κυβερνητική πολιτική και σε αντίστοιχα νομοθετήματα. Εξελίξεις που οδηγούν στην ενίσχυση των αδιαφανών, μη κοινοβουλευτικά ελεγχόμενων κέντρων εξουσίας.
Η διαπλοκή της οικονομικής και πολιτικής ελίτ, η λήψη των ουσιαστικών πολιτικών αποφάσεων μέσω ενός πυκνού δικτύου σχέσεων και άτυπων συσκέψεων εγχώριων και ξένων πολιτικών, κυβερνητικών και οικονομικών παραγόντων του κεφαλαίου είναι από τα κλασσικά χαρακτηριστικά κάθε αστικής δημοκρατίας. Οι λειτουργίες όμως αυτές γίνονται ποιοτικά αμεσότερες και ισχυρότερες, καθώς το κεφάλαιο απαιτεί πιο άμεσα, γρήγορα και αποτελεσματικά μέτρα.
Πολύπλευρη αναβάθμιση της καταστολής
ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΩΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ, ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΟ ΦΡΟΝΗΜΑ
Στο κέντρο όμως των αλλαγών βρίσκεται το ζήτημα των κατασταλτικών λειτουργιών του κράτους. Ήδη από τη δεκαετία του 1990 οι αστικές δημοκρατίες αξιοποιώντας τα νέα δεδομένα, τον ευνοϊκό διεθνή συσχετισμό, ενδυναμώνουν τις σχετικές λειτουργίες τους. Τόσο το σκληρό πυρήνα των μηχανισμών αυτών, δηλαδή τις ένοπλες δυνάμεις, όσο και τους μηχανισμούς τρέχουσας καταστολής, τα σώματα ασφαλείας. Οι ένοπλες δυνάμεις προετοιμάζονται σταδιακά για να εμπλακούν, ολοένα και πιο φανερά, στα ζητήματα της εσωτερικής ασφάλειας. Οι δυνάμεις της τρέχουσας καταστολής ενισχύονται τόσο αριθμητικά όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή. Δημιουργούνται νέοι μηχανισμοί, νέες μέθοδοι οργάνωσης και δράσης, όπως η γενίκευση της ηλεκτρονικής παρακολούθησης και καταγραφής των υπόπτων (εκατομμύρια κάμερες στη Μ. Βρετανία και εθνική βάση δεδομένων DNA με στοιχεία από 3,5 εκατομμύρια πολίτες), η γενίκευση των πρακτικών της ανακριτικής διείσδυσης, η διεύρυνση του πεδίου δράσης της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας κ.ά. Διευρύνεται η έννοια της τρομοκρατίας, συνδεόμενη επίτηδες ασαφώς με την κοινωνική ριζοσπαστικοποίηση, ενώ δεν λείπουν και τα ψηφίσματα καταδίκης του κομμουνισμού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Τα μέτρα αυτά συνοδεύονται από την τάση περιορισμού έως και εξάλειψης αρχών που αποτελούσαν για δεκαετίες σημαντική κατάκτηση και παρακαταθήκη για τις ασθενέστερες τάξεις, όπως είναι το τεκμήριο αθωότητας, οι εγγυήσεις του κατηγορούμενου, η απαγόρευση των βασανιστηρίων, η μη ποινικοποίηση της σκέψης. Αρχές που εμφανίστηκαν την περίοδο της γαλλικής επανάστασης, στην άνοδο της αστικής τάξης και αποτέλεσαν διεκδικήσεις έναντι της αυθαιρεσίας των φεουδαρχών και ευγενών. Σταδιακά, μετά από παλινωδίες, ταλαντεύσεις και κυρίως σκληρούς κοινωνικούς αγώνες, κατοχυρώθηκαν συνταγματικά και ποινικά. Η τάση ενίσχυσης της ποινικοποίησης ειδικότερα των ιδεών, επιστρέφει στη σύγχρονη νομοθετική πραγματικότητα των αστικών κρατών, διακρίνεται με ευκρίνεια κυρίως στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, χωρίς να αποκτά το εύρος που είχε στο μεσοπόλεμο, λόγω της κατάστασης που βρίσκεται ακόμη η Αριστερά.
Στον πυρήνα των αλλαγών –συμβολικά και κυριολεκτικά μετά τη διαμάχη Θάτσερ και ανθρακωρύχων και τη συντριβή των τελευταίων– βρίσκονται ιδιαίτερα η απεργία και οι συλλογικές συμβάσεις. Και αυτό λόγω τόσο του ειδικού ρόλου που μπορούν να διαδραματίσουν –ειδικά στις απρόβλεπτες και απροσδόκητες εξελίξεις της κρίσης– στην ανάπτυξη της πάλης των κυριαρχούμενων κοινωνικών τάξεων, όσο και στην πολιτική συντριβής (και όχι πλέον του «ισότιμου συνομιλητή») του εργατικού κινήματος που ακολουθεί η αστική τάξη.
ΕΝΔΕΙΞΗ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ
Υπερ-αντιδραστικό και παροδικό σύστημα
Αυτή η υπερ-αντιδραστική στροφή στην κατάσταση του παγκόσμιου συστήματος, η οποία παρουσιάστηκε ανάγλυφα στη Μεγάλη Βρετανία φαντάζει αλλά δεν αποτελεί δείγμα «παντοδυναμίας» των εκμεταλλευτών, όπως συχνά πιστεύεται. Αντίθετα, αποκαλύπτει τα περιορισμένα όρια του ολοκληρωτικού καπιταλισμού που ιστορικά σαπίζει. Στην ουσία αποτελεί νοσηρή πολιτική απάντηση του συστήματος στα πρωτοφανή κρισιακά φαινόμενα που αντιμετωπίζει και που έχουν στον πυρήνα τους την ιστορική τάση εξάντλησης των περιθωρίων αύξησης της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Όντως η Αριστερά γενικότερα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.
Στις σύγχρονες όμως κοινωνίες του κέρδους η στροφή από τον καπιταλισμό του κράτους πρόνοιας στον καπιταλισμό του παγκόσμιου αστυνομικού κράτους, αντανακλά την αδυναμία του συστήματος να ενσωματώσει με ομαλά, αστικο-δημοκρατικά, κοινωνικά μέσα τόσο τις δικές του αντιθέσεις και τα αδιέξοδα του, όσο και το εκρηκτικό ριζοσπαστικό δυναμικό των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων, που εκδηλώνεται, με αντιφατικούς τρόπους, τυφλές ακόμη κοινωνικές εκρήξεις, κατά παλιρροϊκά κύματα.
Οι χώρες του καπιταλισμού βρέθηκαν σε ανάλογες με τη σημερινή κατάσταση άλλες δυο φορές, το 1873-1895 και το 1929-1945. Στα 115 και 70 χρόνια αντίστοιχα που πέρασαν από τότε, οι αλλαγές είναι θεαματικές. Στις προηγούμενες κρίσεις μπόρεσε τελικά, με πολέμους, με πολιτικές παροχών και σε συνδυασμό με τα διαμορφούμενα στρατηγικά όρια της Αριστεράς, να αφομοιώσει, να εσωτερικεύσει τις πρωτοεμφανιζόμενες καινούριες παραγωγικές δυνάμεις που εμφάνισε η επιστημονική και τεχνική επανάσταση εκείνης της περιόδου. Στη νέα εποχή, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται από τη δεκαετία του ’90, δημιουργούνται βάσιμα ερωτήματα αν ο καπιταλισμός μπορεί πλέον να ενσωματώνει τα «δαιμόνια» που ο ίδιος απελευθερώνει, δίχως να διαταράσσεται σοβαρά αυτή καθ’ αυτή η λειτουργία του: Τις επαναστατικοποιημένες παραγωγικές δυνάμεις που γεννά η βιοτεχνολογία, η ρομποτική, ο αυτοματισμός και οι νέες εφαρμογές στη Φυσική.
Στην ουσία, η ίδια η κρίση περιπλέκεται με το γεγονός πως ο επιθετικός αντιδραστικός χαρακτήρας της σημερινής καπιταλιστικής ανάπτυξης, επέκτασης και κρίσης κορυφώνεται σε τέτοιο σημείο κορεσμού και όξυνσης των θεμελιωδών αντιφάσεών της, ώστε τα ίδια τα ταξικά της όρια, εμποδίζουν, αδυνατούν να πραγματοποιήσουν ένα άλμα, με στοιχειώδη ιστορική προοπτική. Ένα άλμα σε νέες σφαίρες καπιταλιστικής αξιοποίησης των σύγχρονων παραγωγικών πολιτιστικών δυνατοτήτων και σχετικής πάντα ικανοποίησης των ιστορικών αναγκών της κοινωνίας. Η σημερινή κατάσταση οδηγεί τον καπιταλισμό να επιστρέφει τελικά διαρκώς σε μορφές βίαιου σφετερισμού της εργασίας, ωθώντας την εργατική δύναμη κάτω από τα ιστορικά - ζωτικά όρια της αξίας της, συχνά κάτω και από τα ιστορικά - ζωτικά όρια προηγούμενων ιστορικών περιόδων και εποχών. Έτσι όμως μακροπρόθεσμα, απαλλοτριώνει το ανθρώπινο κεφάλαιο του συστήματος. Περιορίζει ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες διευρυμένης αναπαραγωγής του.
Τα σημερινά αντιφατικά όρια της καπιταλιστικής ανάπτυξης, επέκτασης και κρίσης αναδεικνύουν το ανάπηρο, οπισθοδρομικό και καταστροφικό τελικά περιεχόμενό της. Αποκαλύπτουν, σε αρχική μορφή, την κυοφορούμενη ιστορική κρίση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, τη νέα ποιότητα της στρατηγικής του ανεπάρκειας και παροδικότητας.
Γεννώνται επομένως στην ίδια την κοινωνία, άρα και στην εργατική τάξη και τις πρωτοπόρες δυνάμεις, γενικότερες αναζητήσεις, στρατηγικότερα ερωτήματα τα οποία ωθούν αντικειμενικά σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι ανάμεσα σε μια ιστορικά ανέκδοτη ολοκληρωτική, μαύρη, νεοφασιστική περίοδο και στη συλλογική Πράξη για την ανώτερη δυνατότητα, αναγκαιότητα και πραγμάτωση των σχέσεων της επαναστατικής και κομμουνιστικής υπέρβασής του σημερινού καπιταλισμού της κρίσης και της παρακμής.
Το τελευταίο απαιτεί ανάλογης ποιότητας συλλογική και ατομική στράτευση και προσφορά.
