Σύσσωμη η εκπαιδευτική κοινότητα της Χιλής εμμένει στην αντίθεσή της απέναντι στη νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική πολιτική της δεξιάς κυβέρνησης του Πινέιρα. Πάνω από 130.000 φοιτητές και καθηγητές βγήκαν στους δρόμους των πόλεων της Χιλής την προηγούμενη εβδομάδα, αψηφώντας τη βάρβαρη καταστολή των σωμάτων ασφαλείας, που σε κάθε διαδήλωση κάνουν εκτεταμένη χρήση πλαστικών σφαιρών, δακρυγόνων και αυρών. Ο συνολικός αριθμός των προσαχθέντων διαδηλωτών ανέρχεται σε 874! Ο τεράστιος αυτός αριθμός οφείλεται στο ότι η αστυνομία προσήγαγε οποιοδήποτε άτομο θεωρούσε πως ήταν «ύποπτο για συμμετοχή στη διαδήλωση». Μεγάλος επίσης ήταν ο αριθμός των τραυματιών διαδηλωτών από την αλόγιστη χρήση πλαστικών σφαιρών των δυνάμεων καταστολής.
του Πέτρου Κοσμά
Οι κινητοποιήσεις μαθητών, φοιτητών και καθηγητών ξεκίνησαν μέσα στο Μάιο. Βασικό αίτημα της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, πολλές από τις διατάξεις του οποίου κρατούν από την εποχή του δικτάτορα Πινοσέτ. Οι χιλιανοί φοιτητές που βρίσκονται στη πρωτοπορία των διαδηλώσεων απαιτούν δημόσια παιδεία και να ενταχθεί στο Σύνταγμα ένα άρθρο το οποίο να εγγυάται μια ποιοτική παιδεία που να καθιστά δικαίωμα τη μόρφωση. Η ανώτατη εκπαίδευση της Χιλής περιλαμβάνει 25 «παραδοσιακά» πανεπιστήμια και 50 περίπου ιδιωτικά. Ενώ ο αριθμός των ιδιωτικών πανεπιστημίων αυξάνεται, η ποιότητά τους ολοένα και μειώνεται. Το καθεστώς της κατηγοριοποίησης κρατάει από τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που έκανε η πνιγμένη στο αίμα χούντα του Πινοσέτ. Για να εκδικηθεί τότε η δικτατορία τα κρατικά πανεπιστήμια που ήταν (και είναι) εστίες αντίστασης και διακίνησης ελεύθερων ιδεών, τα διαχώρισε από τα καθολικά πανεπιστήμια εισάγοντας παράλληλα την ιδιωτική πρωτοβουλία στην ανώτατη εκπαίδευση. Έτσι έκαναν την εμφάνιση τους τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που τυχαία ή όχι τα κατείχαν τα μέλη της δικτατορίας του Πινοσέτ. Τόσο τα κρατικά όσο και τα ιδιωτικά έχουν υψηλά δίδακτρα. Τα τελευταία χρόνια η αύξηση των διδάκτρων στα δημόσια πανεπιστήμια αγγίζει το 25% όταν στα ιδιωτικά ήταν 9%.
Το σύστημα αυτό γονατίζει την μέση χιλιανή οικογένεια και είναι δυσβάσταχτο για όσους δεν έχουν τα οικονομικά μέσα να στηρίξουν τις σπουδές των νέων. Πολλοί νέοι καταφεύγουν στη λήψη φοιτητικών δανείων προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις που τους βαραίνουν. Συνέπεια όλων αυτών είναι οι νέοι να ξεκινούν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία πνιγμένοι στα χρέη. Σε μια προσπάθεια να υπερασπιστεί την αντιλαϊκή πολιτική του ο Σεμπαστιάν Πινέρα, την ώρα που στους δρόμους του Σαντιάγο οι φοιτητές συγκρούονταν με τις δυνάμεις της αστυνομίας και έστηναν οδοφράγματα, δήλωσε ότι «όλοι θέλουμε παιδεία, υγεία και πολλά άλλα πράγματα δωρεάν. Όμως πρέπει να θυμίσω σε αυτούς ότι τίποτα δεν είναι τσάμπα σε αυτή τη ζωή. Κάποιος πρέπει να πληρώνει».
Την προηγούμενη εβδομάδα η συνομοσπονδία των φοιτητών απέρριψε την προτεινόμενη κυβερνητική μεταρρύθμιση ανακοινώνοντας έναν νέο γύρο κινητοποιήσεων. Το θετικότερο ωστόσο είναι η αποδοχή και η στήριξη αυτού του αγώνα από την κοινωνία. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες της κοινής γνώμης που επικαλείται η ισπανική εφημερίδα Ελ Παΐς, το φοιτητικό κίνημα έχει κερδίσει την κοινωνική αναγνώριση, καθώς το ποσοστό των Χιλιανών που τάσσεται υπέρ της μεταρρύθμισης αγγίζει το 80%. Γροθιά στο στομάχι του προέδρου της Χιλής, Σεμπαστιάν Πινέρα, είναι ο αγωνιστικός συντονισμός μεγάλου τμήματος των χιλιάνικων συνδικάτων του δημοσίου τομέα και των μεταλλωρύχων. Ενώνοντας τις δυνάμεις τους με τους φοιτητές, τους μαθητές και τους καθηγητές για να καταργηθεί το σύστημα παιδείας των δύο ταχυτήτων, κατέβηκαν στη μεγαλύτερη έως τώρα διαδήλωση της 9ης Αυγούστου στο Σαντιάγο. Στον αγώνα αλληλέγγυοι είναι και οι καλλιτέχνες της Χιλής. Μετά από τριάντα ημέρες απεργίας πείνας, τρεις φοιτητές απεργοί πείνας ανακοίνωσαν ότι σταμάτησαν και τη λήψη νερού. Με την εξέλιξη αυτή εκατοντάδες καλλιτέχνες πραγματοποίησαν συμβολική κατάληψη των γραφείων της Γιούνισεφ.
Δεδομένης της απόρριψης οποιαδήποτε κυβερνητικής πρότασης από την πανεκπαιδευτική κοινότητα ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζει το πώς θα εξελιχθεί ο επόμενος γύρος κινητοποιήσεων.