Αφορμή για την ανάδειξη
των πολιτικών διαστάσεων της βαθιάς
κρίσης που βιώνει το Μεξικό αποτέλεσαν
οι προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν
στη χώρα την περασμένη Κυριακή: Καταγγελίες
περί εκλογικής νοθείας, συλλήψεις και
πολιτικοί εκβιασμοί ακολούθησαν την
ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Οι
αδυναμίες του εκλογικού συστήματος, σε
συνδυασμό με τις καταγγελίες ακόμα και
για εξαγορά ψήφων, αναδεικνύουν το
δημοκρατικό τέλμα στη χώρα της φτώχειας
και του πολέμου των ναρκωτικών.
Της Ειρήνης Κοσμά
Όλα ξεκίνησαν μετά την
ανακοίνωση της εκλογικής επικράτησης
του Πένια Νιέτο, υποψηφίου του συντηρητικού
χριστιανοδημοκρατικού Θεσμικού
Επαναστατικού Κόμματος (PRI). Το ποσοστό
του αμφισβητήθηκε άμεσα από τον βασικό
πολιτικό του αντίπαλο. Ο αριστερός
Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, υποψήφιος του
συνασπισμού Προοδευτικό Κίνημα ζήτησε
συνολική επανακαταμέτρηση. Παράλληλα,
αποκάλυψε καταγγελίες ψηφοφόρων πως
δέχτηκαν δώρα και κάρτες αγορών σε
καταστήματα, προκειμένου να στηρίξουν
την υποψηφιότητα Νιέτο. Ο Ομπραδόρ έκανε
λόγο για 9.500 δωροεπιταγές συνολικής
αξίας 4 εκατ. ευρώ (70 εκατ. πέσος).
Η Ανώτατη Εκλογική
Επιτροπή ανακοίνωσε επανακαταμέτρηση
στο 1/3 των ψήφων. Παράλληλα, έγιναν
δεκάδες συλλήψεις για παραβιάσεις και
παρατυπίες της εκλογικής διαδικασίας.
Οι καταγγελίες περί εξαγοράς δεκάδων
χιλιάδων ψήφων, πέρασαν στα ψιλά. Σύμφωνα
με τον εκλογικό νόμο, ένας υποψήφιος ή
ένα κόμμα δεν απαγορεύεται να προσφέρει
δώρα στους ψηφοφόρους, αρκεί αυτό να
μην γίνεται για λόγους επηρεασμού της
τελικής τους απόφασης! Λεπτομέρεια η
εξαγορά, μεταξύ των πολλών παράδοξων
της μεξικανικής δημοκρατίας...
Η εκλογική νοθεία
αποτελεί πάγια πρακτική. Δεν είναι η
πρώτη φορά που το εκλογικό αποτέλεσμα
τίθεται υπό αμφισβήτηση. Το 2006 και πάλι
τότε ο Ομπραδόρ είχε καταγγείλει τη
νίκη του σημερινού προέδρου, Φελίπε
Καλδερόν. Παρόλ’ αυτά, προεκλογικά,
όλοι οι υποψήφιοι υπέγραψαν συμφωνία
για αναγνώριση και μη αμφισβήτηση του
αποτελέσματος. Παράδοξο; Όχι, αν σκεφτεί
κάποιος ότι οι καταγγελίες χρησιμοποιούνται
ως μέσο άσκησης πίεσης προς τον Νιέτο.
Σκοπός, να διασφαλίσουν θέσεις στα δύο
σώματα του Κογκρέσου. Το PRI αν και πρώτο
κόμμα, δεν έχει την πλειοψηφία ούτε στη
Βουλή ούτε στη Γερουσία.
Εκτός από τα παράθυρα
για βρώμικα πολιτικά παιχνίδια που
ανοίγει, το μεξικανικό εκλογικό σύστημα
«μπάζει» και από αλλού. Καθιστά
απαγορευτική την εκλογική εκπροσώπηση
μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων, εξαιτίας
περιορισμών, όπως τα μεγάλα χρηματικά
ποσά που απαιτούνται για τις υποψηφιότητες,
η παράδοση λιστών μελών αλλά και ο
αποκλεισμός κομμάτων που αμφισβητούν
το σύστημα, όπως το ΚΚ Μεξικού. Δεν είναι
τυχαίο ότι η αποχή έφτασε στο 40%.
Σχετικά με τα υπόλοιπα
αποτελέσματα, αξιοσημείωτη ήταν η πτώση
των ποσοστών του κυβερνώντος Κόμματος
Εθνικής Δράσης (ΡΑΝ) του απερχόμενου
προέδρου Καλδερόν. Η υποψήφιά του
Ζοζεφίνα Βάσκες Μότα βρέθηκε στην τρίτη
θέση. Η τιμωρία της κάλπης ήταν το
αποτέλεσμα της απώλειας της όποιας
λαϊκής υποστήριξης είχε κερδίσει κατά
το παρελθόν ο Καλδερόν. Επί των ημερών
του, η βία –κρατική και μη– αυξήθηκε
δραματικά.
Τα τελευταία έξι χρόνια
60.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, οι
αγνοούμενοι έφτασαν τους 20.000 και 250.000
εκτοπίστηκαν. Ο κοινωνικός πόλεμος
εξακολουθεί να πνίγει στο αίμα τη χώρα,
η οποία καταφέρνει πάντως να «τρέφει»
τον Κάρλος Σλιμ, πλουσιότερο άνθρωπο
στον κόσμο, με περιουσία 69 δισ. δολάρια.
Την ίδια ώρα που το 80% του πληθυσμού ζει
σε συνθήκες φτώχειας. Η καταδίκη της
αντιδραστικής πολιτικής του Καλδερόν
που γιγάντωσε τις ανισότητες, ήταν
δεδομένη.
Ωστόσο, η επιστροφή στο
κόμμα που κυβέρνησε επί 71 χρόνια, ως το
2000 και έμεινε στην ιστορία για τη διαφθορά
και τον αυταρχισμό του δεν εγγυάται την
παραμικρή βελτίωση για την κοινωνική
πλειοψηφία. Το δυσάρεστο είναι πως το
ίδιο θα ίσχυε όποιο και αν ήταν το
εκλογικό αποτέλεσμα. Κανένας από τους
υποψηφίους δεν παρουσίασε πρόταση
εξόδου από τα προγράμματα «προσαρμογής»
που έχει συνάψει το Μεξικό με τους δικούς
του διεθνείς δανειστές...
