Σε γόρδιο δεσμό που
τροφοδοτεί έναν εμφύλιο πόλεμο εξελίσσεται
η συριακή υπόθεση, με τις διπλωματικές
πρωτοβουλίες και τις διεθνείς συναντήσεις
κάθε τύπου που πραγματοποιήθηκαν την
τελευταία εβδομάδα να αφήνουν πίσω τους
ένα ομιχλώδες τοπίο. Μετά και την
κατάρριψη του κατασκοπευτικού τουρκικού
αεροσκάφους από τη συριακή αεράμυνα
που δεν οδήγησε παρά σε μια άτολμη, για
τις προσδοκίες των ΗΠΑ και των συμμάχων
τους, συνεδρίαση του ΝΑΤΟ, η κινητικότητα
σε διπλωματικό επίπεδο είναι εμφανώς
αυξημένη.
Της Κατερίνας Σταυρούλα
Πρώτος στόχος όλων των
διαβουλεύσεων, που πλέον λέγεται ξεκάθαρα
σε κάθε δημόσια δήλωση, είναι η πίεση
προς τη Ρωσία και την Κίνα να μετατοπιστούν
από την αρνητική θέση τους για στρατιωτική
επέμβαση στη Συρία, στα πρότυπα της
Λιβύης. Το σκληρό διπλωματικό παιχνίδι
καταγράφεται πλέον με κάθε ευκαιρία,
όμως η πίεση προς το παρόν αποδίδει
ανακοινώσεις λιγότερο «τολμηρών»
προτάσεων. Η έκτακτη σύνοδος των υπουργών
Εξωτερικών των μόνιμων μελών του
Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που
πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη με την
παρουσία και αντιπροσώπων κρατών τόσο
της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και του
αραβικού κόσμου, ανάμεσα τους και το
Ιράκ, έκλεισε με μία ανακοίνωση που
έκανε λόγο για μεταβατική κυβέρνηση
που θα έχει ως στόχο τον τερματισμό της
βίας στη Συρία και για σταθερά και μη
αναστρέψιμα βήματα προς αυτή την
κατεύθυνση σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Χαρακτηριστικά, η συμφωνία προέβλεπε
τη συμμετοχή στη μεταβατική κυβέρνηση
και μελών της παρούσας κυβέρνησης Άσαντ.
Οι συνεχείς διαβουλεύσεις
συμπεριλαμβάνουν και τη σύγκλιση στο
Παρίσι της διάσκεψης των Φίλων της
Συρίας με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, πολλών
ευρωπαϊκών χωρών και κρατών του Αραβικού
Συνδέσμου, της συριακής αντιπολίτευσης
αλλά με την ηχηρή απουσία Ρωσίας και
Κίνας. Η διάσκεψη χαιρετίστηκε από τον
Γάλλο υπουργό Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς,
σαν απόδειξη πως αυξάνεται η διεθνής
πίεση προς τη Δαμασκό, αφού «περισσότερες
από 110 χώρες υποστηρίζουν τη συριακή
αντίσταση». Στην ουσία των συζητήσεων
βέβαια επικέντρωσε η υπουργός Εξωτερικών
των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον μιλώντας ξεκάθαρα
για το πώς θα πρέπει να κινηθούν οι
συμμετέχοντες: «Σας ζητώ να απευθυνθείτε
στη Ρωσία και την Κίνα και όχι μόνο να
τις προτρέψετε, αλλά να απαιτήσετε να
αφήσουν τη θέση τους στα μετόπισθεν και
να ξεκινήσουν να στηρίζουν τις εύλογες
προσδοκίες του συριακού λαού». Ταυτόχρονα
η Κλίντον, κρατώντας ίσως την πιο
επιθετική στάση, δεν δίστασε αυτή τη
φορά να δηλώσει πως Ρωσία και Κίνα πρέπει
να πληρώσουν το τίμημα του να εμποδίζουν
και να μπλοκάρουν την όποια πρόοδο στο
θέμα.
Την ίδια στιγμή, θέση
πήρε και ο πρώην γενικός γραμματέας του
ΟΗΕ και επικεφαλής της ειρηνευτικής
δύναμης στη Συρία, Κόφι Ανάν, που
προειδοποίησε πως η Συρία θα αντιμετωπίσει
έναν όλο και εντεινόμενο εμφύλιο πόλεμο
και μια εκτός ορίων διαμάχη αν η Ρωσία,
η Δύση και τα Αραβικά κράτη δεν παύσουν
τον «καταστροφικό ανταγωνισμό» τους
ώστε να επιβάλουν κατάπαυση πυρός και
να εγκαινιάσουν μια πολιτική διαδικασία,
που σύμφωνα με τη συριακή αντιπολίτευση,
πρέπει να περιλαμβάνει και την αποχώρηση
του Μπασάρ Αλ Άσαντ από την προεδρία
της χώρας. Ο Ανάν, του οποίου η απουσία
από τη διάσκεψη των Φίλων της Συρίας
δεν πέρασε απαρατήρητη, επέμενε στις
δηλώσεις του πως ρόλο στην επίλυση της
κρίσης πρέπει να παίξει και το Ιράν,
σταθερός μέχρι τώρα σύμμαχος του Άσαντ.
Πέρα από τις διπλωματικές
αντεγκλήσεις όμως, η πολιτική δεν παύει
να εφαρμόζεται στο πεδίο κι εκεί κανείς
από τους «ειρηνοποιούς» δεν δείχνει
πρόθυμος να εγκαταλείψει την υπεράσπιση
των συμφερόντων του. Η Σαουδική Αραβία
και το Κατάρ εξοπλίζουν και χρηματοδοτούν
τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, ενώ οι ΗΠΑ
δηλώνουν πως παραχωρούν τη βοήθειά τους
στο ζήτημα των επικοινωνιών και με «μη
θανάσιμα» μέσα, παρά το γεγονός πως όπως
και η Τουρκία, θεωρείται πως βοηθούν
στον συντονισμό της διακίνησης όπλων.
Ενώ και η Ρωσία από την πλευρά της
συνεχίζει να στηρίζει το καθεστώς Άσαντ
με στρατιωτική βοήθεια.
Το σκηνικό συμπληρώνεται
και από την έναρξη την Πέμπτη της
δημοσίευσης στον ιστότοπο WikiLeaks των
περισσότερων από δύο εκατομμυρίων
«ενοχλητικών», όπως τα χαρακτήρισε ο
Τζούλιαν Ασάνζ, μηνυμάτων ηλεκτρονικής
αλληλογραφίας πολιτικών προσώπων και
αξιωματούχων της Συρίας που θα αφορούν
και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, με
το όνομα «Οι φάκελοι της Συρίας».
Επισημαίνεται πως το εύρος των πληροφοριών
εκτείνεται από την προσωπική αλληλογραφία
ανωτέρων στελεχών του κόμματος Μπάαθ
μέχρι αρχεία χρηματοπιστωτικών συναλλαγών
συριακών υπουργείων με άλλα κράτη.
Καθόλου παράδοξα, ως
γεγονός που δείχνει τη θέση αδυναμίας
του καθεστώτος αποδίδεται η αποσκίρτηση
από τη Συρία του Μανάφ Τλας, διοικητή
της Δημοκρατικής Φρουράς και τελευταίου
από τα μέλη επιφανούς οικογένειας
σουνιτών και συμμάχων του καθεστώτος
Άσαντ, στην προσπάθεια του τελευταίου
να τηρήσει τις θρησκευτικές ισορροπίες
στη χώρα. Όμως η πραγματικότητα δεν
επηρεάζεται από τα παραπολιτικά παιχνίδια
και παραμένει αιματηρή. Οι μάχες
συνεχίζονται, ο αριθμός των νεκρών έχει
ξεπεράσει τους 15.000 και αυξάνεται
καθημερινά, στρατόπεδα βασανισμών
αποκαλύπτονται, χιλιάδες Σύροι έχουν
πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς και η
ανθρώπινη ζωή υποτάσσεται και πάλι στο
παιχνίδι συμφερόντων που έχει διαμορφώσει
την ιστορία στην περιοχή.
