Των Φλώρα Παπαδέδε και Σπύρου Κοντομάρη*
Οι εργατικοί και λαϊκοί αγώνες επέβαλλαν τα μαύρα χρόνια του ’50 στη ΔΕΗ την υποχρέωση να αντιμετωπίζει το ηλεκτρικό ρεύμα ως κοινωνικό αγαθό και να το παρέχει «εις την εφθηνοτέραν τιμήν». Σήμερα που μετατρέπεται σε εμπόρευμα με στόχο «να προσφέρει αξία στους μετόχους», το εργατικό και λαϊκό κίνημα πρέπει να διεκδικήσει την επανακατοχύρωσή του ως δημόσιου κοινωνικού αγαθού. Να διεκδικήσει την εθνικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, ώστε να αποτελέσουν την ατμομηχανή της παραγωγικής ανασυγκρότησης, τη βάση για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.
Να αναδείξει τη μοναδική πρόταση διεξόδου που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εργαζομένων και της χώρας: Την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ. Την άρνηση αναγνώρισης και πληρωμής του χρέους προκειμένου να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι. Οι συνασπισμένες κατοχικές δυνάμεις ΕΕ, ΔΝΤ, κυβέρνηση σε συνεργασία με ΝΔ και ΛΑΟΣ αξιοποιούν το χρέος που οι ίδιοι δημιούργησαν για να αποδιαρθρώσουν και να ξεπουλήσουν τη δημόσια περιουσία. Μετά τον Εφαρμοστικό νόμο και την ίδρυση του Ταμείου Αξιοποίησης, το υπό ψήφιση «σχέδιο νόμου για τη λειτουργία ενεργειακών αγορών ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου, για έρευνα - παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς υδρογονανθράκων» παραχωρεί πλέον στους επιχειρηματικούς κολοσσούς και στους διεθνείς τοκογλύφους ακόμα και το τυπικό κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας να χαράζει δική της ενεργειακή πολιτική.
Το νομοσχέδιο ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία την Οδηγία 2009/72 (άρθρο 1, παρ.1), με την οποία:
Πρώτον, κάθε εθνική ρύθμιση στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας των κρατών-μελών καθίσταται εξ ορισμού επιζήμια για τη διαμόρφωση της ενιαίας πανευρωπαϊκής αγοράς και πρέπει να καταργηθεί.
Δεύτερον, αναγνωρίζονται ως πάροχοι υπηρεσιών «κοινής ωφέλειας» οι μεταπράτες που μεσολαβούν ανάμεσα στη χρήση των δημοσίων υποδομών και τον τελικό καταναλωτή, επιβαρύνοντας με επιπρόσθετο κόστος την τελική τιμή του προϊόντος. Δηλαδή, το κέρδος του μεταπράτη μετακυλύεται στον καταναλωτή (άρθρο 56, παρ.2).
Η εποπτεία κάθε είδους ενεργειακών δραστηριοτήτων παραδίδεται στον υπουργό Περιβάλλοντος, Eνέργειας και Kλιματικής Aλλαγής και στην «ανεξάρτητη» Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (PAE). Μόνο που η δεύτερη θα εποπτεύεται και θα λογοδοτεί μόνο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, (άρθρα 3 και 6) ενώ ταυτόχρονα συγκεντρώνει σημαντικές νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές αρμοδιότητες. Αυτό το εγκάθετο όργανο που απαρτίζεται από τους εκπροσώπους των μονοπωλιακών ομίλων και διορίζεται από το συλλογικό εκφραστή τους, την Κομισιόν, είναι ανεξάρτητο μόνο από το λαό, από τον κοινωνικό και κοινοβουλευτικό έλεγχο και το δημόσιο συμφέρον! Ένα στόχο έχει: Nα εξασφαλίσει την κερδοσκοπία του κεφαλαίου, τη λεηλασία του λαού και της χώρας.
Ο στόχος αυτός προϋποθέτει πριν απ’ όλα την απαξίωση και τη διάλυση των στρατηγικών εργαλείων που γύρω και πάνω τους εδράστηκε η όποια ανάπτυξη γνώρισε αυτός ο τόπος και βασίστηκε το μέλλον του. Αυτά τα εργαλεία είναι οι δημόσιες επιχειρήσεις και η υποδομή που χτίστηκε με το υστέρημα του ελληνικού λαού. Ο διαμελισμός, η ιδιωτικοποίησή τους και η «απελευθέρωση» των αγορών είναι όρος για την αχαλίνωτη, ασύδοτη κερδοσκοπία ντόπιων και ξένων επιχειρηματικών ομίλων σε αγαθά πρώτης και ζωτικής ανάγκης όπως το ρεύμα, το νερό, το φυσικό αέριο. Η ΔΕΗ, η ΔΕΠΑ κ.ο.κ. πρέπει να εξαφανιστούν. Γιατί όσο υπάρχουν θυμίζουν στον ελληνικό λαό ότι η ενέργεια, οπως και το νερό, οι συγκοινωνίες, η παιδεία, η υγεία, είναι κοινωνικό αγαθό κι όχι εμπόρευμα.
Έτσι, στον ηλεκτρενεργειακό τομέα προωθείται, πρώτον, η διάσπαση και η απόσχιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής που θα ενταχθούν σε ανεξάρτητες θυγατρικές και θα οδεύσουν άμεσα σε παράδοση του μετοχικού τους κεφαλαίου, της περιουσίας και του μάνατζμεντ σε ιδιώτες και στρατηγικούς εταίρους. Οι νέες θυγατρικές θα λειτουργούν και θα αναπτύσσουν το δίκτυο με αποκλειστικό κριτήριο «τις επενδυτικές ανάγκες» των ιδιωτικών μονοπωλίων που ετοιμάζονται να καταπιούν και την ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα με τα άρθρα 108 και 122 του νομοσχεδίου, η ΡΑΕ αφού «διαβουλευθεί» με τους επιχειρηματικούς ομίλους, θα μπορεί να επιβάλει την εκτέλεση οποιουδήποτε έργου δικτύου, όσο αντιοικονομικό, ανορθολογικό και περιβαλλοντικά καταστροφικό κι αν είναι, εφόσον το απαιτούν οι «παράγοντες της αγοράς». Οι εργαζόμενοι κι ο ελληνικός λαός δεν δικαιούνται βέβαια να έχουν λόγο, έχουν όμως την υποχρέωση να χρηματοδοτούν τα υπέρογκα κόστη τέτοιων «έργων». Αυτό και μόνο εννοεί η κυβέρνηση όταν μιλά για «δημόσιο έλεγχο» των δικτύων.
Δεύτερον, προωθείται η απόσχιση των υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ και των υδατικών αποθεμάτων, που σύμφωνα με το αναθεωρημένο Mνημόνιο θα ενταχθούν σε «ανεξάρτητο διαχειριστή» για να ιδιωτικοποιηθούν με τη σειρά τους. Ταυτόχρονα, βγαίνει στο σφυρί το 40% της λιγνιτικής παραγωγής της χώρας. Ξένα και ντόπια μονοπώλια, με πρώτη και καλύτερη την γερμανική RWE, έχουν ήδη γνωστοποιήσει τι επιθυμούν να αρπάξουν τώρα που «το μαγαζί ξεπουλάει». Κι όπως δήλωσε ο υπουργός ΠEKA, Γ. Παπακωνσταντίνου, στο τέλος Αυγούστου θα έχει έτοιμα τα πακέτα εκποίησης με ορυχείο, σταθμό, υδροηλεκτρικό για να διαλέξουν. Ο εγχώριος ενεργειακός πλούτος, τα εγχώρια καύσιμα (νερά, λιγνίτες) που εξασφάλιζαν μέχρι και πριν λίγα χρόνια τις χαμηλότερες τιμές οικιακού ρεύματος στην ΕΕ, άρδευση και ύδρευση σε ολόκληρες περιοχές και που μπορούν να αποτελέσουν τη μοναδική στέρεα βάση για την ανάπτυξη της χώρας, υφαρπάζονται από το νόμιμο ιδιοκτήτη τους, τον ελληνικό λαό, για να μετατραπούν σε ακριβά εμπορεύματα, πανάκριβα τιμολόγια και μονοπωλιακά υπερκέρδη.
Τρίτον, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ό,τι απομείνει στη ΔΕΗ, θα εκποιηθεί το πρώτο τρίμηνο του 2012 με την πώληση επιπλέον 17% των μετοχών. Οι ιδιώτες θα ελέγχουν πλέον το 66% και το μάνατζμεντ.
Στον τομέα του φυσικού αερίου προωθούνται τα ακόλουθα τρία μέτρα:
Πρώτον, η ανάπτυξη του δικτύου φυσικού αερίου προς τους καταναλωτές αποφασίζεται στη βάση επιχειρηματικών κριτηρίων κόστους - ωφέλειας (άρθρο 69, παρ. 2αα), καθιστώντας την επωφελέστατη ενεργειακά και περιβαλλοντικά οικιακή χρήση του φυσικού αερίου «όνειρο θερινής νυκτός». Τα δίκτυα θα αναπτύσσονται μόνο προς τις επιχειρηματικά συμφέρουσες και όχι προς τις κοινωνικά αναγκαίες καταναλώσεις. Στους παλιούς και νέους παρόχους χαρίζεται η εμπορική εκμετάλλευση των κατασκευασμένων από το κράτος υποδομών, χωρίς να αναλαμβάνουν καμία ουσιαστική υποχρέωση ανάπτυξης, συντήρησης και λειτουργίας των δικτύων.
Δεύτερο, διαλύεται το μονοπώλιο της ΔΕΠΑ ως αποκλειστικού προμηθευτή του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικόθ Αερίου (ΔΕΣΦΑ). Από την μέχρι πρότεινος Δημόσια Εταιρεία Παροχής Αερίου, δεν αφαιρείται μόνο η κυριότητα των δικτύων που η ίδια κατασκεύασε, αλλά και η δυνατότητα να εφοδιάζει τα δίκτυα, αν δεν πληροί τους αντίστοιχους όρους με τους ιδιώτες προμηθευτές.
Τρίτον, ο ΔΕΣΦΑ, ήδη διαχωρισμένος από τη ΔΕΠΑ, ήδη έτοιμος να δεχτεί τους νέους ενεργειακούς «παίκτες» πάνω στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου, οδεύει προς ιδιωτικοποίηση (άρθρο 67, παρ. 4), αφού εκτός από το δικαίωμα της κερδοσκοπίας πάνω σε δημόσιες υποδομές, παρέχεται και το δικαίωμα της εξαγοράς τους.
Στον τομέα των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, συστήνεται η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων, με σκοπό να παραχωρεί σε ιδιώτες δικαιώματα αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων (άρθρο 146, παρ. 1ε) σε περιοχές που η Ελληνική Δημοκρατία ασκεί κυρίαρχα ή κυριαρχικά δικαιώματα (άρθρο 146, παρ. 1ε). Επιδιώκεται έτσι να αφαιρεθεί κάθε μελλοντική δυνατότητα ενεργειακής αυτάρκειας ή έστω προσπάθειας δημόσιας εκμετάλλευσης του εγχώριου ενεργειακού δυναμικού της πατρίδας μας.
Η παράδοση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο σηματοδοτεί τη λεηλασία των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ελλάδας. Ο «Eφαρμοστικός νόμος» άλλωστε, είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του ξεπουλήματος αυτών και άλλων πηγών στο όνομα του «ξαλαφρώματος» του χρέους. Ενός χρέους που δεν μας ανήκει και που χρησιμοποιείται όπως όλα δείχνουν για να αφαιρεθεί από τον ελληνικό λαό κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας.
Οι δημόσιες επιχειρήσεις οδεύουν κομμάτι-κομμάτι στο ταμείο εκποίησης, τα έσοδά τους –είτε από τη λειτουργία τους, είτε από την πώλησή τους– στα πανωτόκια των διεθνών τοκογλύφων, οι εργαζόμενοι στην ανεργία και ο λαός στην «ενεργειακή φτώχεια».
Ήδη 190.000 νοικοκυριά μπήκαν στον «ενεργειακό Τειρεσία» και δεν τους πουλά κανείς ρεύμα και φυσικό αέριο. Είναι η πρώτη φορά από το 1960 που τα νοικοκυριά χάνουν το στοιχειώδες δημοκρατικό δικαίωμα της πρόσβασης στο ενεργειακό αγαθό!
* Ο Σπύρος Κοντομάρης είναι Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, Αντιπρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Φυσικού Αερίου Αττικής και η Φλώρα Παπαδέδε είναι Πολιτικός Επιστήμονας - Οικονομολόγος, Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Επιστημονικού Προσωπικού ΔΕΗ.
