Διχάζονται οι ΗΠΑ για το Ιράν

Παρά τις ερμηνείες που έδωσε η Δύση, κάνοντας την ευχή της πραγματικότητα, η απομάκρυνση του υπουργού Εξωτερικών, Μανουσέρ Μοτακί, δεν σηματοδοτεί κάποια εσωτερική διαπάλη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν,

απ’ τη στιγμή που όλες οι πτέρυγες του καθεστώτος συμφωνούν για την ανάγκη συνέχισης του.

 ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ

  

Υποθέσεις επί υποθέσεων, με κοινό παρανομαστή το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, πυροδότησε στο διεθνή Τύπο η απόφαση του ιρανού προέδρου να απομακρύνει απροειδοποίητα τον υπουργό Εξωτερικών, Μανουσέρ Μοτακί, ενώ αυτός πραγματοποιούσε διεθνή περιοδεία. Οι περισσότεροι αναλυτές, μένοντας πιστοί στα μυωπικά στερεότυπα που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ, έσπευσαν να ανακοινώσουν ότι η αντικατάσταση του επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας σημαίνει σκλήρυνση της στάσης της Τεχεράνης στις συνομιλίες για τον εμπλουτισμό ουρανίου. Πρόκειται για σημαντικότατο λάθος που υπενθυμίζει ότι η Δύση δεν κατανοεί (ή προσποιείται ότι δεν κατανοεί) ορισμένα σημαντικά στοιχεία: Κατ’ αρχάς ότι η στάση της Τεχεράνης για το πυρηνικό πρόγραμμα δεν αποτελεί «ιδιοτροπία» των σκληροπυρηνικών του καθεστώτος, αλλά είναι αποδεκτή από το σύνολο του πολιτικού φάσματος. Για την ακρίβεια η λεγόμενη φιλοδυτική αντιπολίτευση, που επιχείρησε να πρωτοστατήσει στις τελευταίες λαϊκές κινητοποιήσεις, έχει πιο σκληρές θέσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα σε σχέση με τον Αχμεντινετζάντ. Το τελευταίο που θα ήθελε άλλωστε ο ιρανός πρόεδρος είναι να διασύρει διεθνώς τη χώρα του απομακρύνοντας άρον - άρον τον υπουργό Εξωτερικών τη στιγμή που ξεκινούσε ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων για το δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου. Και στο κάτω - κάτω αν ήθελε να ακολουθήσει πιο σκληρή στάση θα απέλυε τον επίσημο διαπραγματευτή για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και όχι τον υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος πρακτικά δεν ασχολείται με το θέμα.

Στην πραγματικότητα ο M. Mοτακί έπεσε θύμα μιας σημαντικότερης εσωτερικής σύγκρουσης στα ανώτερα κλιμάκια του ιρανικού κατεστημένου. Τα πρώτα σημάδια της σύγκρουσης έγιναν εμφανή όταν ο Αχμεντινετζάντ επιχείρησε να τοποθετήσει δικούς του πρεσβευτές σε χώρες της Μέσης Ανατολής παρακάμπτοντας τον επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας. Η κίνηση απέτυχε ύστερα από προσωπική παρέμβαση του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη της χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ο Αχμεντινετζάντ επιχειρεί να καλύψει τα νώτα του απέναντι σε συνεχή πολιτικά χτυπήματα που δέχεται από εσωτερικούς αντιπάλους του όπως ο Αλί Λαριτζανί – χτυπήματα που πληθαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες μαζί με τα οικονομικά προβλήματα της χώρας.

Ενώ λοιπόν η απομάκρυνση Μοτακί δεν σημαίνει ότι υπάρχει διαμάχη στο εσωτερικό του Ιράν σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο και για τις… ΗΠΑ. Αρκετά δημοσιεύματα στον αμερικανικό Τύπο αφήνουν να εννοηθεί ότι ο πρόεδρος Mπ. Ομπάμα είναι διατεθειμένος να βρει μια μέση οδό με την Τεχεράνη. Συγκεκριμένα να επιτρέψει τον εμπλουτισμό ουρανίου μέχρι ενός σημείου με την προϋπόθεση ότι το προϊόν αυτής της διαδικασίας θα μεταφέρεται σε χώρες όπως η Ρωσία που θα το μετατρέπουν σε καύσιμα για τους πυρηνικούς σταθμούς του Ιράν. Μια τέτοια συμφωνία όμως, την οποία φαίνεται να προωθεί και η ΕΕ και αναμένεται να συζητηθεί στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές του επόμενου μήνα, αποτελεί κόκκινο πανί για τους ιέρακες της Ουάσινγκτον και κυρίως για το ισραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ. Οι αναγεννημένοι νεοσυντηρητικοί, που χτυπούν και πάλι τα τύμπανα του πολέμου στον ίδιο ρυθμό με το Τελ Αβίβ, αντέδρασαν ήδη στις σχετικές φήμες επαναφέροντας τα σενάρια στρατιωτικής επίθεσης. Μάλιστα ο φιλο-ισραηλινός γερουσιαστής των Δημοκρατικών Τζο Λίμπερμαν, μια από τις πλέον συντηρητικές και γελοίες προσωπικότητες που έχουν γεννηθεί επί αμερικανικού εδάφους τον τελευταίο αιώνα, έσυρε πρώτος το χορό των απειλών με επιστολή που έστειλε στο Λευκό Οίκο. Την ίδια ώρα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης όπως η Ουάσινγκτον Ποστ προτείνουν ανοιχτά τη δολοφονία ιρανών επιστημόνων αλλά και την πραγματοποίηση επιχειρήσεων δολιοφθοράς σε ιρανικό έδαφος.

Η ιρανική κυβέρνηση έχει ήδη κατηγορήσει τις ΗΠΑ για τις δολοφονικές επιθέσεις εναντίον δυο κορυφαίων πυρηνικών επιστημόνων ενώ συχνά κάνει λόγο για χρηματοδότηση αντικαθεστωτικών ομάδων από τις ΗΠΑ. Αυτή την εβδομάδα μάλιστα έστρεψε και πάλι τα πυρά της προς την Ουάσινγκτον ύστερα από την επίθεση αυτοκτονίας που στοίχισε τη ζωή περίπου 40 προσκυνητών στην πόλη Τσαμπαχάρ. Την ευθύνη της επίθεσης ανέλαβε η σουνιτική οργάνωση Τζουντάλαχ (στρατιώτες του θεού), η οποία έχει κατηγορηθεί ότι στηρίζεται οικονομικά από τις ΗΠΑ – πληροφορία που έφερε στο φως το δίκτυο ABC News.

Να σημειωθεί τέλος πως αν και η απομάκρυνση του Μανουσέρ Μοτακί δεν αναμένεται να επιφέρει αλλαγές στην εξωτερική πολιτική του Ιράν, αρκετοί από τους ξένους ηγέτες που τον συνάντησαν κατά τη διάρκεια της τελευταίας του περιοδείας έμειναν να αναρωτιούνται τι πραγματικά συμβαίνει στο εσωτερικό της χώρας. Η διεθνής περιοδεία του M. Μοτακί τον είχε φέρει και από την Αθήνα, όπου έκανε επαφές, για το ενδεχόμενο ενεργειακής συνεργασίας και συγκεκριμένα στη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά και την κατασκευή σταθμών επεξεργασίας υγροποιημένου αερίου. Η Τεχεράνη επιχειρεί τους τελευταίους μήνες να διευρύνει τις συνεργασίες της στον ενεργειακό τομέα τόσο με την Ευρώπη όσο και με την Κεντρική Ασία, ενώ οι φιλοδοξίες της αγγίζουν ακόμη και την Κίνα. Η σχετικά πρόσφατη συμφωνία με το Πακιστάν για την παροχή φυσικού αερίου απέδειξε την ικανότητα του Ιράν να συναλλάσσεται ακόμη και σε περιοχές όπου μέχρι πρότινος αποτελούσαν προνομιακό χώρο άσκησης της αμερικανικής επιρροής. Σε ό,τι αφορά βέβαια την Ευρώπη το κλειδί για το άνοιγμα της αγοράς δεν βρίσκεται στην Αθήνα (η οποία παρεμπιπτόντως απειλεί να τινάξει στον αέρα τις γέφυρες με τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο ενισχύοντας τη συνεργασία της με την κυβέρνηση - δολοφόνων του Ισραήλ) αλλά στο Βερολίνο. Η Γερμανία αναζητά πάντα πηγές ενεργειακής τροφοδοσίας που δεν ελέγχονται από την Ουάσινγκτον, και σ’ αυτό το παιχνίδι μαζί με το βασιλικό της Ευρώπης ποτίζεται ενίοτε και η ελληνική γλάστρα.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι όπως προέκυψε από τις συνεντεύξεις που παραχώρησε ο M. Μοτακί σε ελληνικά ΜΜΕ ένα από τα θέματα που δεν τέθηκε ούτε ακροθιγώς από την ελληνική πλευρά είναι η μοίρα των Ιρανών που ζητούν πολιτικό άσυλο στη χώρα μας.