Ασφυκτικές είναι οι πιέσεις των εργολάβων, που δραστηριοποιούνται στη διαχείριση των απορριμμάτων προς την κυβέρνηση, ώστε να παραδοθεί κι αυτός ο κρίσιμος τομέας στις αδηφάγες διαθέσεις τους. Το «κλειδί» των εξελίξεων σε αυτή τη φάση είναι η εσκεμμένη καθυστέρηση της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου των Εσωτερικών στη διαμόρφωση του πλαισίου και τη σύσταση του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), ο οποίος προβλεπόταν από τον «Καλλικράτη» ότι θα είναι η διάδοχη κατάσταση του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων της Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ).
του Μάκη Γεωργιάδη
Ο νέος φορέας προβλέπεται να είναι διαβαθμιδικός, με τη συμμετοχή και των δύο βαθμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δήμοι και Περιφέρεια). Η αρχική πρόβλεψη έκανε λόγο για τη συνέχιση της λειτουργίας του νέου φορέα με τη μορφή που είχε και ο ΕΣΔΚΝΑ, δηλαδή ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου. Μια μορφή η οποία διασφαλίζει σε ένα βαθμό μια σχετική διαφάνεια και έλεγχο, καθώς και τήρηση κάποιων κανόνων ως προς το ζήτημα της περιβαλλοντικής μέριμνας, αλλά και τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας.
Η σκόπιμη καθυστέρηση στην έκδοση υπουργικής απόφασης, υποκρύπτει την παράδοση της διαχείρισης των σκουπιδιών στους ιδιώτες με την επιδίωξη να συσταθεί είτε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, είτε ακόμη και ανώνυμη εταιρεία, στης οποίας το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο ίσως κληθούν να συμμετάσχουν και οι δήμοι, προκειμένου η μετάβαση να γίνει κεκαλυμμένα. Αυτό σε πρακτικά μεγέθη σημαίνει ότι η διαχείριση 1,35 εκ. τόνων απορριμμάτων που παράγονται ετησίως στο Λεκανοπέδιο με κύκλο εργασιών περίπου τρία δισεκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος θα παραχωρηθεί για τα επόμενα 20 έως 25 χρόνια στο ιδιωτικό κεφάλαιο.
Ο υφυπουργός Εσωτερικών Π. Κουκουλόπουλος έχει ταχθεί πρόσφατα υπέρ της παραχώρησης όλου του έργου σε ιδιώτες, όπως επίσης και υπέρ της εισαγωγής των ιδιωτικών εταιρειών στην καθαριότητα των δήμων. Εάν δεν υπάρξει ρύθμιση μέχρι το τέλος του έτους και δεν εκλεγεί διοικητικό συμβούλιο στο νέο φορέα, τότε ο ΕΣΔΚΝΑ διαλύεται αυτοδικαίως ως εταιρεία διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για την έλευση των ιδιωτών.
Τόσο ο Τ. Γιαννίτσης όσο και ο Π. Κουκουλόπουλος έχουν δώσει μέχρι τώρα κάποιες προφορικές δεσμεύσεις στο σωματείο των εργαζομένων όσο και στο ΔΣ της ΕΣΔΚΝΑ για τη μη μεταβολή του καθεστώτος του ΝΠΔΔ και την έκδοση υπουργικής απόφασης. Οι διεργασίες ωστόσο συνεχίζονται, καθώς ο συναρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Παπακωνσταντίνου επισκέφθηκε σχεδόν στα κρυφά τόσο το ΧΥΤΑ της Φυλής όσο και την Κερατέα, όπου συνομίλησε με το δήμαρχο Λαυρεωτικής, Κ. Λεβέντη. Ίσως οι επισκέψεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο ανεύρεσης μιας προσωρινής λύσης μέχρι να βρεθεί η τελική φόρμουλα ιδιωτικοποίησης, καθώς και στον ΕΣΔΚΝΑ πολλοί δήμοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να δώσουν μάχη εναντίον της αμιγούς νεοφιλελεύθερης μνημονιακής πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση και εκφράζεται και από τους τρεις υπουργούς. Η υλοποίηση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης θα έχει δραματικό αντίκτυπο σε τρία επίπεδα.
Θα πλήξει τους εργαζόμενους στον ίδιο τον ΕΣΔΚΝΑ και τους 248 υπαλλήλους που απασχολούνται στο ΧΥΤΑ της Φυλής, είτε ως μόνιμοι, είτε ως αορίστου χρόνου αλλά και τους περίπου 200 που απασχολούνται με συμβάσεις έργου, μπλοκάκια και άλλες μορφές απασχόλησης. Οι απολύσεις και η εφεδρεία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπουν στην ημερήσια διάταξη, ενώ όσοι διασωθούν και κληθούν να απασχοληθούν σε μια πιθανή ΑΕ, θα έχουν να αντιμετωπίσουν ριζικά διαφορετικές εργασιακές συνθήκες και σχέσεις εργασίας, καθώς και πιέσεις στο όνομα της κερδοφορίας.
Επιπτώσεις θα υπάρξουν και στο κοινωνικό σύνολο. Μια σημαντική παράμετρος είναι ο περιβαλλοντικός έλεγχος και η προστασία της δημόσιας υγείας. Όπως σημειώνει ο χημικός μηχανικός Κώστας Σύψας, εάν ο ΦΟΔΣΑ δεν έχει δημόσιο χαρακτήρα, τότε «ο ουσιαστικός έλεγχος εγκαταστάσεων που ενέχουν κινδύνους θα είναι πρακτικά αδύνατος». Τέλος, μια τέτοια εξέλιξη θα σημάνει μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση για όλους τους πολίτες των δήμων της Αττικής, καθώς σε πρώτη φάση αναμένεται άμεσα ο διπλασιασμός των ανταποδοτικών τελών καθαριότητας σε κάθε δήμο, ώστε να ενισχυθεί η κερδοφορία των εργολάβων. Ας μην ξεχνάμε ότι η διαχείριση κάθε τόνου στερεών αποβλήτων κοστίζει σήμερα περίπου 50 ευρώ, εκ των οποίων τα 20 αντιστοιχούν σε αντισταθμιστικά οφέλη για το δήμο Φυλής και τα οποία φυσικά κανένας ιδιώτης δεν είναι διατεθειμένος να καλύψει από την τσέπη του.
