Η παρουσία
του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, αυτή
τη φορά με τη γραβάτα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έσφιξε
δυσάρεστα τη θηλιά γύρω από το κινηματικό και αριστερό προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ. Ο
κυβερνητισμός και η εκπαίδευση στο ρόλο του «καταλληλότερου για πρωθυπουργός»
σφράγισε την ομιλία και τη συνέντευξη Τύπου του Α. Τσίπρας στη ΔΕΘ.
του Γιάννη
Ελαφρού
Καταρχήν το
γενικό: Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για την ανάγκη να σταματήσει η καταστροφή
του Μνημονίου και απηύθυνε «πατριωτικό και δημοκρατικό προσκλητήριο» σε «όλους
τους Έλληνες» «για να ξαναχτίσουμε την Ελλάδα». Το να «ξαναχτίσουμε την Ελλάδα»
ήταν το βασικό σύνθημα της ομιλίας του, που σφραγίζει από την αρχή ένα αταξικό
προσκλητήριο για την «παραγωγική ανασυγκρότηση» της χώρας, χωρίς κερδισμένους
και ηττημένους, χωρίς αντικρουόμενα (με τον πιο σκληρό πλέον τρόπο) συμφέροντα
εργαζομένων από τη μια και κεφαλαίου από την άλλη. Η σημαία δηλαδή που σηκώνει
ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια σημαία νέου (όσο και παμπάλαιου) κοινωνικού συμβολαίου,
εντός του καπιταλισμού βεβαίως. Είναι εντυπωσιακό ότι σε μια μακροσκελή ομιλία,
όπου ο Α. Τσίπρας επέλεξε να ασχοληθεί ελάχιστα με την ανάγκη άμεσης
αντεπίθεσης και αναβάθμισης του κινήματος και να ρίξει το βάρος του στην
πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για το αύριο, ο σοσιαλισμός (έστω και σαν όρος) απουσίαζε
πλήρως. Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ μεταμορφώνεται σταθερά σε μια «μεγάλη δημοκρατική
παράταξη της Αριστεράς», θυμίζοντας όχι βεβαίως το ΠΑΣΟΚ (η ιστορία δεν
επαναλαμβάνεται παρά μόνο ως φάρσα) αλλά τις παλιές και νέες παρηγορητικές
αυταπάτες για μια αλλαγή (ή έστω απαλλαγή από τα μνημόνια) χωρίς ρήξη και
ανατροπή.
Αλλά ας δούμε
πιο συγκεκριμένα ορισμένα από όσα είπε ο Α. Τσίπρας στην ΔΕΘ. «Σ’ αυτές τις
εκλογές χάσαμε τη δυνατότητα σήμερα να έχουμε μια κυβέρνηση που θα μπορεί να
κερδίσει όσα δικαιούται ο ελληνικός λαός, που θα μπορούσε να κερδίσει όσα και
άλλοι κέρδισαν στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής στις 26 του Ιούνη», όπως «ο
πρωθυπουργός της Ιταλίας, για την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών,
δίχως να φορτώνεται το δημόσιο χρέος»! Αυτή ήταν μία από τις πρώτες απαντήσεις
του στη συνέντευξη Τύπου, εκθειάζοντας τον Ιταλό «Παπαδήμο» Μάριο Μόντι και
παρουσιάζοντας μια συμφωνία που οδηγεί και την Ιταλία στο δικό της Γολγοθά των
μνημονίων (όπως σαφώς διατυπώνει η σχετική απόφαση της συνόδου) σε επιτυχία!
Τέτοια διαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης εννοεί ο Α. Τσίπρας;
«Ο ΣΥΡΙΖΑ
Ενιαίο Κοινωνικό Μέτωπο είναι η επιλογή της οικονομικής, κοινωνικής και
γεωπολιτικής σταθερότητας», βροντοφώναξε από το βήμα του κατά τα άλλα
κατακόκκινου Βελίδειου ο Α. Τσίπρας, δίνοντας διαπιστευτήρια σε όσους
επιδιώκουν τη σταθερότητα. Τι υπόσχεται ότι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ με το χρέος; «Θα
διεκδικήσουμε τη συμφωνημένη (σ.σ. όχι τη μονομερή) αναστολή στην πληρωμή των
τόκων του εξωτερικού χρέους, καθώς επίσης και τη διαγραφή σημαντικού μέρους από
το υπόλοιπο και την πληρωμή του με ρήτρα ανάπτυξης ... Με το Μνημόνιο και η
Ελλάδα θα καταρρεύσει και οι δανειστές θα χάσουν τα χρήματά τους»! Στη
συνέντευξη ο πρόεδρος της ΚΟ ήταν ακόμα πιο σαφής: «Λέμε το μοντέλο της
Γερμανίας το ’53. Κούρεμα και ταυτόχρονα μορατόριουμ στην αποπληρωμή με ρήτρα
ανάπτυξης. Ναι, δεν είμαστε μπαταχτσήδες»! Αναπαράγοντας όρους που
χρησιμοποιούν τα ντόπερμαν της τρόικας («μπαταχτσήδες») ο Α. Τσίπρας βάζει
απέναντί του όσους υποστηρίζουν την άρνηση του χρέους, την παύση πληρωμών και
τη διαγραφή του. Όσους το θεωρούν χιλιοπληρωμένο, άδικο, ιμπεριαλιστικό και
άκρως ταξικό. Και δεν είναι λίγοι και απ’ αυτούς που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ και οι
οποίοι βεβαίως δεν έχουν κριτήριο να μην χάσουν οι δανειστές τα χρήματά τους...
Αλλά για να
πληρώνεις το χρέος πρέπει να έχεις δημοσιονομική σταθερότητα, όπως κραυγάζει η
τρόικα και η ΕΕ, γι’ αυτό και τα προγράμματα αιματηρής λιτότητας. Α, ο ΣΥΡΙΖΑ
διαφοροποιείται. Μιλά για δημοσιονομική ...σταθεροποίηση, «κοινωνικά δίκαιη και
βιώσιμη» βεβαίως. Με στόχο όμως να πιάσουμε τον μέσο όρο της ευρωζώνης στα
δημόσια έσοδα (υπολειπόμαστε 4%), με αύξηση της φορολογίας προφανώς, για την
οποία δεν δίνεται άλλη πληροφορία... Η υιοθέτηση όμως όρων και κριτηρίων
νεοφιλελεύθερης κοπής, τους οποίους εισήγαγε το οικονομικό επιτελείο του ΣΥΝ,
οδηγεί σε κατευθύνσεις διαχείρισης.
Αλλά πώς θα
γίνει έστω αυτή η αντικατάσταση του Μνημονίου και το μορατόριουμ στο χρέος; Εδώ
ο Α. Τσίπρας όχι μόνο δεν υπαινίχθηκε κάτι για τη δύναμη του λαϊκού κινήματος ή
για τη δυνατότητα της παύσης πληρωμών, αλλά πρότεινε στους εργαζόμενους να
κάνουν ...ομοιοπαθητική. Ενώ το ευρώ και η ΕΕ αποδεικνύονται στην πράξη όχι
μόνο υπέροχα όπλα στην επίθεση του ελληνικού κεφαλαίου, αλλά και καθοδηγητικά
κέντρα της πανευρωπαϊκής ταπείνωσης των εργαζομένων, ο Α. Τσίπρας ισχυρίστηκε
πως «είναι ένα ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο το ότι η Ελλάδα έχει ευρώ»! Και
συμπλήρωσε: «Αν δεν είχε ευρώ η Ελλάδα πολύ πιο σύντομα απ’ όσο νομίζουμε θα
είχε αφεθεί στην τύχη που άφησε την Αργεντινή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και
θα είχαν φύγει άλλοι με ελικόπτερο, οι προηγούμενοι του κ. Σαμαρά». Δηλαδή
ακριβώς επειδή η Ελλάδα είναι πολύ πιο γερά αγκιστρωμένη στο άρμα της
καπιταλιστικής ολοκλήρωσης (και μέσω του ενιαίου νομίσματος), το ευρωπαϊκό
κεφάλαιο δεν παραιτείται και θέλει να επιβάλει (σε συμμαχία με το ελληνικό) τις
επιλογές του. Είναι αυτός όρος να χαιρόμαστε ή υπογραμμίζει την ανάγκη της
ρήξης και της αντικαπιταλιστικής αποδέσμευσης από την ΕΕ;
Αλλά ο Α.
Τσίπρας δεν έχει παρόμοιες ανησυχίες: «Ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, δεν είναι ο
ρόλος της διάλυσης της ευρωπαϊκής συνοχής. Είναι ο ρόλος της διόρθωσης της
στρεβλής ευρωπαϊκής πορείας που έχει δρομολογηθεί μέχρι σήμερα από τις
κυρίαρχες επιλογές». Η ευρω-νομιμότητα και η επίδειξη υπεύθυνης στάσης οδήγησαν
εξάλλου στη συνάντηση με τον επικεφαλής της Ομάδας Δράσης (Τασκ Φορς) Χ. Ράιχενμπαχ,
κατά την οποία η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ «επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να έχει
σταθερές επαφές με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ», σε αντίθεση με τη στάση που είχε
κρατήσει απέναντι στην τρόικα. Η «κυβερνησιμότητα» απαιτεί θυσίες...
Εκεί όμως που
πραγματικά βγάζει μάτια το πρόγραμμα που παρουσίασε ο Α. Τσίπρας είναι ακριβώς
στα εσωτερικά κοινωνικο-οικονομικά μέτωπα, όπου πουθενά (μα πουθενά!) δεν
υπάρχουν θέσεις για ουσιαστικό κτύπημα του μεγάλου κεφαλαίου. Αντί για να
περάσουν στο Δημόσιο οι μεγάλες επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας και να
ακυρωθούν οι μέχρι τώρα ιδιωτικοποιήσεις, αντί για να κτυπηθεί η ασυδοσία του
κεφαλαίου σε όλα τα επίπεδα, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για «συνανάπτυξη
του δημόσιου, του ιδιωτικού και του κοινωνικού τομέα της οικονομίας»!
Εντυπωσιακή
ήταν για μία ακόμα φορά η απουσία κάθε αναφοράς στο ζήτημα του ΝΑΤΟ και των
βάσεών του, ένεκα και της σταθερότητας που υποσχέθηκε. Στη σκιά της συνάντησής
του με τον Πέρες, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι δεν συμφωνεί με τη
στρατηγική και στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ (μίλησε όμως για εμπορικές
και αμοιβαία επωφελείς σχέσεις), χαρακτήρισε όμως «πιλοτικό παράδειγμα» όσα
έχει κάνει η Κύπρος και ο Χριστόφιας για τους υδρογονάνθρακες! Κι ας έχει η
Κύπρος στρατηγική συμμαχία πλέον με το κράτος - τρομοκράτη...
Μέσα σε ένα
τέτοιο κλίμα, δεν είναι τυχαίο ότι στην ερώτηση τι κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ για την
ανάπτυξη του κινήματος, ο Α. Τσίπρας απάντησε ότι «κανένα κόμμα δεν πατά
κουμπιά» για να βγει ο κόσμος στους δρόμους, για να σπεύσει να συμπληρώσει:
«Μην ξεχνάτε ότι έχουμε καταθέσει τρεις προτάσεις νόμου όταν η κυβέρνηση με τα
βίας έχει φέρει δύο νομοσχέδια»! (3-2 εκτός έδρας λοιπόν).
Βεβαίως, η
παρέμβαση του Α. Τσίπρα στη ΔΕΘ δημιούργησε από αμφισβητήσεις μέχρι αντιδράσεις
στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Η ΔΕΑ μάλιστα, με ανακοίνωση της ΚΕ, σημειώνει ότι
βασικό καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ είναι η ενότητα δράσης της Αριστεράς για την ανατροπή
της επίθεσης και πως «η θέση “καμιά θυσία για το ευρώ” και η δήλωση “το ευρώ
δεν είναι ταμπού” αποτελούν την ελάχιστη βάση συνεννόησης και ενοποίησης στον
ΣΥΡΙΖΑ».
Το πρόβλημα
βέβαια του ΣΥΡΙΖΑ είναι βαθύτερο και γενικότερο. Έχοντας επενδύσει η ηγεσία του
σε μια ήρεμη μετάβαση στην κυβερνητική διαχείριση (μέσω της κατάρρευσης της
κυβερνητικής τρόικας εσωτερικού) δεν συνειδητοποιεί την επερχόμενη όξυνση της
ταξικής πάλης, που θα θέσει τους εργαζόμενους και όλη την Αριστερά μπροστά σε
πρωτοφανέρωτες προκλήσεις, δυνατότητες αλλά και κινδύνους. Ταυτόχρονα, η
εξέλιξη της κρίσης στην ευρωζώνη και στην ΕΕ, όχι μόνο διαψεύδει σκληρά τις
αυταπάτες της ευρω-ρεφορμιστικής Αριστεράς για μια αλλαγή πλεύσης (πόσο γρήγορα
ο Ολάντ έγινε ...Ολαντρέου) αλλά οδηγεί στη λεηλασία των δήθεν σωτήριων
προτάσεών της (ΕΚΤ ως έσχατο καταφύγιο, ευρωομόλογα, ευρω-καταθέσεις κ.λπ.) και
την ένταξή τους σε μια λογική παραπέρα αντιδραστικής ενοποίησης της ΕΕ, σε
βάρος των λαών της Ευρώπης.
Είναι τελικά
τέτοιο το βάθος της ιστορικής κρίσης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής
μας, που δεν υπάρχει χώρος για ένα συναινετικό κοινωνικό συμβόλαιο και για μια
αντίστοιχη σοσιαλδημοκρατική Αριστερά. Το δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα»,
Αριστερά της ανατροπής ή της ενσωμάτωσης θα σφραγίσει την εποχή μας. Και σε
αυτό πρέπει να πάρουν ξεκάθαρη θέση όλοι οι αγωνιστές.
