Η επιδείνωση της κρίσης στην Ισπανία έχει άμεσες και
δραματικές επιπτώσεις στο πολιτικό σκηνικό του δεύτερου γύρου των εκλογών στην
Ελλάδα. Μετά τα χαστούκια που δέχτηκαν στις 6 Μάη, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ επέλεξαν
να αναδείξουν ως δίλημμα των εκλογών της 17 Ιούνη το «ευρώ ή δραχμή».
Υπολόγιζαν ότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να ανακόψουν το ρεύμα του κόσμου προς
τα αριστερά, εμφανίζοντας την Αριστερά ως το «κόμμα της δραχμής» και
κινδυνολογώντας ασύστολα.
του Πάνου Γκαργκάνα*
Δεν υπολόγιζαν, όμως, ότι το ισπανικό «κανόνι» θα σκάσει μέσα
στην προεκλογική περίοδο, αναστατώνοντας όλα τα ψέματά τους και οικονομικά και
πολιτικά. Οι εξελίξεις στην Ισπανία ξαναφέρνουν την κρίση του καπιταλισμού σε
στιγμές Λίμαν Μπράδερς, όπως το 2008. Οι ισπανικές τράπεζες είναι πολυεθνικοί
κολοσσοί με πεδίο δράσης που απλώνεται από τη Λατινική Αμερική μέχρι τη Βαλτική
και ήταν και παραμένουν εκτεθειμένες έντονα στη φούσκα της κερδοσκοπίας των
ακινήτων. Παρά τις συστηματικές προσπάθειες για τη διάσωσή τους από το ισπανικό
κράτος, βρίσκονται στο σημείο όπου χρειάζονται επειγόντως 180 δισ. ευρώ για
άμεση ανακεφαλαιοποίηση και η ισπανική κυβέρνηση αδυνατεί να αντλήσει αυτά τα
κεφάλαια από τις αγορές. Το δίλημμα που ανοίγεται μπροστά στις κυβερνήσεις και
τα «θεσμικά όργανα» της ευρωζώνης είναι: Είτε μια τρομακτική επιδείνωση της
κρίσης, όπως έγινε μετά από τη χρεοκοπία της Λίμαν Μπράδερς, είτε μια
επιχείρηση διάσωσης των ισπανικών τραπεζών τόσο μεγάλη, που είναι αμφίβολο αν
μπορούν να την αντέξουν οι δομές του ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το κοινό νόμισμα που η άρχουσα τάξη στην
Ελλάδα και τα κόμματά της εμφανίζουν ως σωσίβιο, μοιάζει περισσότερο με
Τιτανικό. Όλη η φιλολογία ότι το ευρώ είναι υπερωκεάνιο ενώ η δραχμή
καρυδότσουφλο, τινάζεται στον αέρα.
Πιο συγκεκριμένα, εκτροχιάζεται η τακτική της
«αναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου», στην οποία έχουν καταφύγει ο Σαμαράς και ο
Βενιζέλος μετά τις 6 Μάη. Οι ίδιοι που έλεγαν ότι η διαπραγμάτευση έγινε από
την κυβέρνηση Παπαδήμου και ότι σαν αποτέλεσμα (το δεύτερο Μνημόνιο) είναι
καλύτερο από το πρώτο, αναγκάστηκαν να εμφανιστούν ως πρόθυμοι να αναλάβουν νέα
διαπραγμάτευση που υποτίθεται ότι θα οδηγήσει σε βελτίωση των όρων του. Έντυσαν
μάλιστα αυτές τις υποσχέσεις με μπόλικη σάλτσα για «αλλαγή του κλίματος στην
Ευρώπη» μετά την εκλογή του Ολάντ στη Γαλλία. Το κλίμα όντως αλλάζει, αλλά προς
το χειρότερο μετά από τον εξαναγκασμό της Ισπανίας να καταφύγει στο ΔΝΤ και την
τρόικα. Ειδικά για τον Σαμαρά, που είχε σπεύσει να εμφανιστεί στο πλευρό του
Ραχόι για να δείξει ότι η εναλλαγή από τη σοσιαλδημοκρατία στη Δεξιά είναι
λύση, το κλίμα επιδεινώνεται τραγικά: Η ισπανική Δεξιά έφτασε στη χρεοκοπία
μέσα σε πέντε μήνες.
Όλα αυτά κάνουν κατεπείγουσα την ανάγκη για την Αριστερά να
δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις τόσο στην κινδυνολογία «ευρώ ή δραχμή», όσο και στις
παγίδες των υποσχέσεων για «αναδιαπραγμάτευση» του Μνημόνιου. Σε αυτόν τον
τομέα η συμβολή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι πολύτιμη.
Ένα πρώτο ξεκαθάρισμα αφορά τη φιλολογία περί «κόμματος της
δραχμής». Αυτή η βρόμικη εκστρατεία εμφανίζει την Αριστερά να υπηρετεί τα
συμφέροντα του «λόμπι της δραχμής», ενός τμήματος της αστικής τάξης που
προσδοκά να κερδοσκοπήσει από τη ρήξη με το ευρώ. Το σφιχταγκάλιασμα με το ευρώ
είναι στρατηγική επιλογή για όλες τις κυρίαρχες μερίδες του ελληνικού
καπιταλισμού. Για τον ελληνικό καπιταλισμό, η κρίση χρέους δεν είναι πρόβλημα
που ανέκυψε ξαφνικά το 2009. Η πρώτη κρίση χρέους δημιουργήθηκε στη δεκαετία
του 1980, όταν έσκασε μια προηγούμενη «φούσκα», αφήνοντας πίσω της τις τότε
λεγόμενες «προβληματικές» επιχειρήσεις και τα «θαλασσοδάνειά» τους προς το
τραπεζικό σύστημα. Η υπερχρέωση του ελληνικού Δημόσιου δεν έγινε επειδή «το
ΠΑΣΟΚ έκανε παροχές με δανεικά», όπως ισχυρίζεται ο μύθος του δεξιού λαϊκισμού,
αλλά επειδή το ΠΑΣΟΚ μετέφερε τις ζημιές του χρεοκοπημένου ιδιωτικού τομέα στις
πλάτες του δημόσιου. Η «κοινωνικοποίηση των ζημιών» του Ανδρεάδη, του Νιάρχου,
του Ωνάση και όλων των προέδρων του ΣΕΒ εκείνης της εποχής εκτόξευσε το δημόσιο
χρέος στα επίπεδα του 100% του ΑΕΠ από τότε.
Η πορεία προς και η ένταξη στο ευρώ λειτούργησε ως σανίδα
σωτηρίας για τους Έλληνες καπιταλιστές στη δεκαετία του 1990 και στην πρώτη
δεκαετία του 21ου αιώνα. Όπως παλιά με τα πετροδολάρια της Μέσης Ανατολής,
έκαναν πάρτι με το φτηνό δανεισμό στο νέο σκληρό διεθνές νόμισμα, το ευρώ. Αλλά
η «σανίδα σωτηρίας» ραγίζει και όλοι αυτοί οι άθλιοι τζογαδόροι έχουν το θράσος
να φορτώνουν στην Αριστερά τις αμαρτίες τους.
Η ρήξη με το ευρώ είναι απαραίτητη πλατφόρμα για την
Αριστερά που θέλει να υπηρετήσει με συνέπεια τον αγώνα της εργατικής τάξης
ενάντια στην καταστροφή που φέρνει η κρίση. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κάνει αυτή την επιλογή,
η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ την αρνείται πεισματικά και δογματικά, κόντρα στις
εξελίξεις της πραγματικότητας. Οι συναγωνιστές της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ με τους
οποίους έχουμε βρεθεί μαζί σε τόσες μάχες πρέπει να πάρουν θέση άμεσα, πριν
είναι αργά.
* Διευθυντής της εφημερίδας Εργατική Αλληλεγγύη και στέλεχος
της ΑΝΤΑΡΣΥΑ
