Εφημερίδα της ανεξάρτητης Αριστεράς

Η Μόσχα επιστρέφει στο Κίεβο

Θρίαμβος της Μόσχας η εκλογική νίκη του Βίκτορ Γιανούκοβιτς στην Ουκρανία. Η ήττα της Τιμοσένκο σηματοδοτεί το κλείσιμο της φιλοαμερικανικής στροφής που επέβαλε στον προσανατολισμό της χώρας η «πορτοκαλί επανάσταση» της CIA πριν πέντε χρόνια.

Της Ειρήνης Κοσμά




Τη νίκη του Βίκτορ Γιανούκοβιτς στις προεδρικές εκλογές της Ουκρανίας αναγνωρίζουν επίσημα η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, επικροτώντας τον ειρηνικό και δημοκρατικό τρόπο διεξαγωγής της ψηφοφορίας. Όπως και το 2004, όταν η βοήθεια των ΗΠΑ και της ΕΕ υπήρξε καθοριστική για την αναρρίχηση στην εξουσία του διδύμου Γιουστσένκο - Τιμοσένκο, έτσι και τώρα, η Δύση είναι αυτή που συνέτριψε πολιτικά εν τη γενέσει της την προσπάθεια της ουκρανής πρωθυπουργού να αμφισβητήσει και πάλι τη νίκη του Βίκτορ Γιανούκοβιτς στις προεδρικές εκλογές. Η Γιούλια Τιμοσένκο παραμένει, πάντως, στο δρόμο της αμφισβήτησης.
Οι πρόεδροι της ΕΕ και της Κομισιόν, Χέρμαν βαν Ρομπέι και Ζοζέ Μπαρόζο αντίστοιχα, συνεχάρησαν τον Βίκτορ Γιανούκοβιτς για την εκλογή του στην προεδρία της Ουκρανίας, υποσχόμενοι ότι οι «27» θα συνεχίσουν να στηρίζουν την πρώην σοβιετική δημοκρατία. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ουκρανία έχουν την ευτυχία να διαθέτουν σχέσεις που βασίζονται σε κοινές αξίες και αμοιβαία εκτίμηση και αλληλεγγύη» τόνισε ο Βαν Ρομπέι. «Η Ουκρανία έχει να αντιμετωπίσει πολυάριθμες προκλήσεις και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να τη στηρίζει» υπογράμμισε ο Ζοζέ Μπαρόζο.
Σε χωριστή του δήλωση ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί χαιρέτισε τη νίκη του Βίκτορ Γιανούκοβιτς ως νίκη για τη δημοκρατία στην Ουκρανία. Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ταυτόχρονα ότι ο Μπαράκ Ομπάμα επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Βίκτορ Γιανούκοβιτς για να τον συγχαρεί για την εκλογή του. Ο αμερικανός πρόεδρος έκανε αναφορά στην ειρηνική ψηφοφορία, λέγοντας στον Γιανούκοβιτς πως οι εκλογές ήταν ένα θετικό βήμα για την ενίσχυση της δημοκρατίας στην Ουκρανία.
Παρά τη διεθνή αναγνώριση της νίκης Γιανούκοβιτς –και της δήλωσης του ΟΑΣΕ περί διαφανούς και ελεύθερης ψηφοφορίας– η Γιούλια Τιμοσένκο αρνείται να παραδεχθεί την ήττα της, αγνοεί τις πιέσεις να υποβάλει παραίτηση από την πρωθυπουργία, ενώ το επιτελείο της δηλώνει ότι θα αμφισβητήσει δικαστικά το εκλογικό αποτέλεσμα.
«Προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική της Ουκρανίας θα έχουν η Ρωσία και οι χώρες της μετασοβιετικής Κοινοπολιτείας» τόνισε από την πλευρά του ο Β. Γιανουκόβιτς στις πρώτες προγραμματικού χαρακτήρα δηλώσεις του. Ο νέος πρόεδρος της χώρας εμφανίστηκε, σε αντίθεση με τους «πορτοκαλί» ηγέτες που μιλούσαν δημοσίως μόνο ουκρανικά, να μιλά ρωσικά στους συγκεντρωμένους στο Κίεβο οπαδούς του (πολλοί εκ των οποίων είναι ρωσόφωνοι, όπως κι οι μισοί Ουκρανοί) και κάλεσε το λαό της χώρας σε «επανένωση και ανασυγκρότηση». Το εκλογικό αποτέλεσμα άλλωστε, αντανακλά την πραγματικότητα της ουκρανικής κοινωνίας, που για την πλειοψηφία της είναι αδιανόητος ο πλήρης διαχωρισμός από τη Ρωσία.
Ο γνήσια ρωσόφιλος πρόεδρος Γιανούκοβιτς θα ακολουθήσει πολιτική προσέγγισης της ΕΕ, διατηρώντας φυσικά άριστες σχέσεις με τη Μόσχα. Αντιθέτως, αποκλείεται να αναβιώσει το σχέδιο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ήδη, εξέφρασε την επιθυμία να συναντηθεί το ταχύτερο δυνατόν με τους ηγέτες Ρωσίας, ΕΕ και ΗΠΑ, και καθησύχασε τη Δύση δηλώνοντας στο CNN ότι πρωτίστως φροντίζει τα εθνικά συμφέροντα της Ουκρανίας και όχι της Ρωσίας. Σημείωσε μάλιστα ότι η συνεργασία Ουκρανίας - ΝΑΤΟ θα συνεχιστεί, όμως η ένταξη στη συμμαχία πρέπει να τεθεί στην κρίση του λαού με δημοψήφισμα.
Ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας τον οποίο υποστηρίζει ο κύριος όγκος της ουκρανικής οικονομικής ελίτ, υποσχέθηκε οικονομία ανοιχτή σε Δύση και Ανατολή και διαβεβαίωσε τους πολίτες ότι σε διάστημα δύο θητειών, που χρειάζεται, θα οδηγήσει την Ουκρανία στις είκοσι πλέον ανεπτυγμένες χώρες παγκοσμίως. Η οικονομική ελίτ της χώρας έχει αντιληφθεί ότι πέρα από τη ρωσική αγορά, έχει ανάγκη και από τις διεθνείς αγορές και πρωτίστως την ευρωπαϊκή για να διαθέτει τα προϊόντα της.
Φυσικά, από τους πρώτους ξένους ηγέτες που τον συνεχάρησαν ήταν ο ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος εξέφρασε την ικανοποίησή του τόσο για την προσωπική του επιτυχία όσο και για την ποιότητα της εκλογικής διαδικασίας. Η πλάστιγγα των εντυπώσεων γέρνει πλέον σαφώς υπέρ του Γιανούκοβιτς και σε βάρος της Γ. Τιμοσένκο, η οποία εξαφανίστηκε από προσώπου γης και αποφεύγει κάθε επαφή με δημοσιογράφους. Ωστόσο έδωσε οδηγίες για αμφισβήτηση του αποτελέσματος και κατάθεση ενστάσεων, που κατά το επιτελείο της αφορούν τουλάχιστον 900 εκλογικά τμήματα.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και επικεφαλής του εκλογικού επιτελείου της Τιμοσένκο, Αλεξάντρ Τουρτσίνοφ, «η νοθεία πλέον είναι νομικά αποδεδειγμένη σε μια σειρά τμήματα», αν και διαφορετική άποψη φαίνεται να έχει η κεντρική εφορευτική επιτροπή, η οποία και ανακοίνωσε τα τελικά αποτελέσματα.
Ο φιλορώσος υποψήφιος λαμβάνει 48,95% και η αντίπαλός του 45,47% με παγίωση της διαφοράς τους στο 3,48% και την ψήφο «εναντίον όλων» στο 4,36%. Μέλη της εφορευτικής επιτροπής εκτιμούν ότι είναι μάταιη κάθε επανεξέταση του αποτελέσματος. Για τη δικαστική διερεύνηση των ενστάσεων εκτιμάται ότι επαρκεί ο χρόνος που προβλέπει το Σύνταγμα έως την ορκωμοσία του νέου προέδρου, δηλαδή ένας μήνας μετά την ανακοίνωση των επίσημων αποτελεσμάτων (έως τις 17 Φεβρουαρίου).
Πάντως, οι απειλές της Τιμοσένκο για μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και δικαστική αμφισβήτηση του αποτελέσματος δεν φαίνεται να βρίσκουν αντίκρισμα στους ουκρανούς ψηφοφόρους και οδηγούν την πλευρά Τιμοσένκο σε ακόμη μεγαλύτερη πολιτική απομόνωση, καθώς οι ισχυρισμοί της δεν βρίσκουν ευήκοον ους ούτε μεταξύ των πρώην «πορτοκαλί» συντρόφων της. Ωστόσο η παραμονή τής ακόρεστα διψασμένης για εξουσία Τιμοσένκο στην αντιπολίτευση εγκυμονεί κινδύνους για τη Ρωσία, καθώς η αδίστακτη πολιτικός δεν αποκλείεται καθόλου να επιστρέψει στη συμμαχία της με τη Δύση. Ακριβώς για τους ίδιους λόγους, αλλά φυσικά από αντίστροφη οπτική γωνία και συμφέροντα, ΗΠΑ και ΕΕ δεν ήθελαν καθόλου αυτή τη φορά να δουν την Τιμοσένκο πρόεδρο. Έχουν επίγνωση ότι μπορούν καλύτερα να την επαναπροσεγγίσουν, αν παραμείνει στην αντιπολίτευση.