Γαλλία: Μπροστά στο μεγάλο δίλημμα της πολιτικής

Εάν η Κίνα, στις αρχές του 21ου αιώνα, αναδεικνύεται σε «εργαστήρι προϊόντων του κόσμου», η Γαλλία, για μια ακόμη φορά στη μακρά ιστορία της, αποδεικνύεται «εργαστήρι πολιτικής των μαζών». Διαπαιδαγωγημένη από την επανάσταση της αστικής της τάξης, η γαλλική εργατική τάξη έμαθε να λύνει τα προβλήματα της πολιτικής, όχι με το κοινοβουλευτικό «όπλο της κριτικής» αλλά με την «κριτική των όπλων» του εργατικού κινήματος: με το μαζικό εκβιασμό που ασκούν οι μαχητικές απεργίες, οι καταλήψεις, οι διαδηλώσεις, τα μπλόκα και οι συγκρούσεις στους δρόμους.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΚΟΥ

Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία, επιταχύνθηκαν απότομα, μετά την απόφαση της κυβέρνησης, το βράδυ της Πέμπτης, να επιβάλει στρατιωτικό νόμο και να επιτάξει τους απεργούς στα διυλιστήρια που τροφοδοτούν το Παρίσι, «στο όνομα των συμφερόντων της εθνικής άμυνας»! Η επίταξη ηττήθηκε οικτρά. Οι εργάτες στα διυλιστήρια αποφάσισαν μαζικά τη συνέχιση της απεργίας.

Από εδώ και πέρα, η γενική κατάσταση στη Γαλλία ξέφυγε ανεπιστρεπτί από μια, έστω και μη συνηθισμένη, συνδικαλιστική αντιπαράθεση για ένα νόμο. Τώρα, τον πρώτο λόγο έχει η πολιτική! Αλλά, ποιά πολιτική; Πολιτική συμβιβασμού με βάση το κοινοβούλιο και τους ενσωματωμένους θεσμούς –συμπεριλαμβανομένου των αστικοποιημένων συνδικάτων– ή πολιτική ανατροπής με βάση τους αντι-θεσμούς του εργατικού, λαϊκού και νεανικού κινήματος; Ενώπιον αυτού του διλήμματος έχει τεθεί η γαλλική Αριστερά και το γαλλικό εργατικό κίνημα.

Το γαλλικό συνδικαλιστικό κίνημα είναι διασπασμένο σε τρεις μεγάλες και δυο μικρότερες συνομοσπονδίες. Με κυριότερες, την πιο μαχητική CGT (μέσα στην οποία δρουν τα μέλη του ΓΚΚ αλλά και λιγότερο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς), την CFDT (όπου δρουν οι οπαδοί του Σοσιαλιστικού Κόμματος και το μεγαλύτερο μέρος των τροτσκιστικών δυνάμεων), την FO (που είναι πιο συντηρητική, με αρκετούς δεξιούς) και το SUD (κυρίως της εκπαίδευσης, αλλά και άλλων συνδικάτων βάσης, με πρωτοπόρες παρεμβάσεις, όμως με κινηματίστικο χαρακτήρα). Όπως βλέπουμε, ο φετιχισμός της ενότητας που κυριαρχεί σε μέρος της ελληνικής Αριστεράς και, κυρίως, στα γερμανικά συνδικάτα, δεν υπάρχει στη Γαλλία. Η δε ύπαρξη πολλών συνδικάτων με διαφορετικά ρεύματα αποδεικνύεται, από τα γεγονότα, περισσότερο αποτελεσματική. Επίσης, παρά τη βαθιά αστικοποίηση και των γαλλικών συνδικάτων, η κύρια (θετική) ιδιομορφία τους, σε σχέση με την Ελλάδα (και, με άλλο τρόπο, με τη Μ. Βρετανία) είναι η σχετική ανεξαρτησία τους, η μη ταύτισή τους με τα κόμματα που τα καθοδηγούν.

Ωστόσο, σε κάθε σοβαρή απεργία (που είναι «μικρογραφία επανάστασης», κατά Λένιν), τίθεται ένα πρόβλημα στη Γαλλία: Πώς θα ξεπεραστεί η διάσπαση που φτάνει μέχρι τη βάση; Οι ανάγκες και η εμπειρία των γαλλικών αγώνων, από την Παρισινή Κομμούνα μέχρι το Μάη του ’68 και την «εξέγερση του Δεκέμβρη», το 1995, οδήγησαν στις ενωτικές «γενικές συνελεύσεις» (assemblée générale - AG), που συνήθως καταλήγουν σε μη εκλεγμένες κοινές απεργιακές επιτροπές. Ανάλογα όργανα συγκρότησε και η νεολαία στον αγώνα που κατάργησε το Νόμο Πρώτης Απασχόλησης (CPA), το 2006, ο οποίος οδήγησε σε πολιτική ήττα τον τότε πρωθυπουργό Ντε Βιλπέν. Μόνο που αυτά τα όργανα αποτελούνταν και από αιρετούς και ανακλητούς εκπροσώπους.

Η οργανωτική ενότητα, όμως, καθόλου δεν σημαίνει και πολιτική ενότητα. Έτσι, για παράδειγμα, το 1995, ενώ δυο φορές οι ηγεσίες των τριών κύριων ομοσπονδιών κατέληξαν σε συμφωνία με τον τότε δεξιό πρωθυπουργό Ζιπέ, οι απεργιακές επιτροπές απέρριψαν κατά πλειοψηφία και τους δυο συμβιβασμούς, συνεχίζοντας την απεργία, που κατέληξε σε Βατερλό για τον Σιράκ.

Το ίδιο, περίπου, συμβαίνει και σήμερα. Η βάση πιέζει για συνέχιση και κλιμάκωση. Όμως, τώρα, η ενότητα από τα κάτω ανάγκασε τις ηγεσίες να συγκροτήσουν πανεθνικά και κατά τόπους «διασυνδικαλιστικά όργανα» «από τα πάνω», ώστε να ανταποκρίνονται στη βάση για να την ελέγχουν καλύτερα, διδασκόμενες από το 1995.

Μόνο που η καχυποψία της εργατικής βάσης προς τις ηγεσίες, δεν σταμάτησε. Έτσι, σε διάφορες πόλεις, όπως στη Χάβρη (βλ. ιστοσελίδα του ΝΑΚ, αλλά και άρθρο του Γ. Μητραλιά στην ιστοσελίδα της "πρωτοβουλίας για την αντισυστημική Αριστερά"), τα πιο μαχητικά τμήματα συγκροτούν «διεπαγγελματικές συνελεύσεις», με τη συμμετοχή μαθητών και φοιτητών. Οι αδυναμίες αυτών των «συνελεύσεων» είναι δυο: Πρώτο, δεν εδράζονται σε χώρους εργασίας και σπουδών και δεύτερο, δεν στηρίζονται σε αιρετούς και ανακλητούς εκπροσώπους. Είναι περισσότερο συνελεύσεις ατόμων, αγωνιστών της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και άλλων – κάτι σαν τις «συνελεύσεις της Νομικής», στον ελληνικό Δεκέμβρη του 2008. Έτσι, παρά τη μαχητικότατη δράση των «διεπαγγελματικών συνελεύσεων», τα «διασυνδικαλιστικά όργανα» της γραφειοκρατίας, που εδράζονται στους χώρους εργασίας, φαντάζουν πιο δημοκρατικά κι ας μην είναι αιρετά και ανακλητά.

Στο μεγάλο δίλημμα «με ποια πολιτική», που τίθεται αυτή τη στιγμή στη γαλλική αντιπολίτευση και στο εργατικό κίνημα, ήρθαν ήδη οι πρώτες απαντήσεις. Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ, σε δηλώσεις της μετά την ψηφοφορία στη Γερουσία, αφού κατήγγειλε ως «τυραννικό» το «σύστημα Σαρκοζί», κάλεσε στο «επόμενο ραντεβού», που δεν είναι άλλο από τις εκλογές του 2012, μετά από ενάμισυ χρόνο!

Το ΓΚΚ, με έκτακτη ανακοίνωσή του, κάνει ένα βήμα μπρος, αλλά και δυο πίσω. Ένα βήμα μπρος: Πολιτικοποιεί την πάλη και καλεί σωστά την Αριστερά να υπερβεί θετικά τη μέχρι τώρα «πολιτική άμυνας», προτείνοντας τη συσπείρωση της Αριστεράς σε ένα «εναλλακτικό» πολιτικό πρόγραμμα με σχετικά ριζοσπαστικά αιτήματα, όπως καμία αύξηση του χρόνου συνταξιοδότησης, απαγόρευση των απολύσεων, αυξήσεις στους μισθούς, δημιουργία ενός «πόλου» δημόσιων τραπεζών, λόγο και εξουσία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας, μέχρι και ρήξη με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της Κομισιόν και του ΔΝΤ (μαζί, φυσικά, με τη μικροαστική αυταπάτη για μια «επανίδρυση» της ΕΕ) κ.ά. Πρώτο βήμα πίσω: Δεν θέτει ζήτημα πτώσης της κυβέρνησης, ενώ δεν ξεκαθαρίζει εάν στην «Αριστερά», συμπεριλαμβάνεται και το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Δεύτερο βήμα πίσω: Εγκλωβίζει τον αγώνα στα αστικά θεσμικά πλαίσια, προτείνοντας συγκέντρωση διαμαρτυρίας «όλων των εκλεγμένων της Αριστεράς και της προόδου», στο προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων και στις Νομαρχίες. Την πρόταση αυτή ασπάστηκε –καλώντας σε συγκέντρωση την ερχόμενη Τρίτη– με συνέντευξη Τύπου, το Μέτωπο της Αριστεράς, που συναποτελείται από το ΓΚΚ, το Κόμμα της Αριστεράς του πρώην σοσιαλιστή υπουργού του Ζοσπέν, Μελανσόν, τμήμα των γάλλων οικολόγων και διαφωνούντες του ΝΑΚ.

Αντίθετα, το ΝΑΚ, με την ανακοίνωσή του, θέτει ζήτημα κυβέρνησης, απαιτώντας την παραίτηση του προέδρου N. Σαρκοζί και του πρωθυπουργού Φιγιό. Ο δημοφιλής ηγέτης του ΝΑΚ, ο ταχυδρόμος Ολιβιέ Μπεζανσνό, προχώρησε σε μια πολιτική πρόταση που συμπεριλαμβάνει το εργατικό και λαϊκό κίνημα: Κάλεσε σε συνάντηση τους επικεφαλής των κομμάτων, των συνδικάτων και των μαζικών ενώσεων. Με αυτό τον τρόπο, εμπλέκει στην πολιτική διαπάλη, όχι μόνο τα πολιτικά κόμματα, αλλά και το εργατικό - λαϊκό κίνημα. Ωστόσο, η πρότασή του έχει δυο πολύ σοβαρές αδυναμίες. Η πρώτη είναι ότι περιορίζει τη συζήτηση μόνο στο δημοκρατικό πρόβλημα της επίταξης των απεργών και της κατάργησης του δικαιώματος της απεργίας και δεν θέτει ένα γενικότερο πλαίσιο πολιτικών απαιτήσεων. Έτσι, μένει πίσω από το ΓΚΚ! Και η δεύτερη αδυναμία είναι ότι δεν απευθύνεται στη δυναμική βάση του εργατικού κινήματος, στις «γενικές συνελεύσεις» και στις απεργιακές επιτροπές.

Δεν μπορούμε να μην εκτιμήσουμε τη μεγάλη συμβολή των συντρόφων του ΝΑΚ και των πρωτοποριών του γαλλικού εργατικού κινήματος, που δίνουν τη μάχη γνωρίζοντας από πρώτο χέρι την κατάσταση. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι μια αντικαπιταλιστική επαναστατική πολιτική παρέμβαση στη Γαλλία, αυτή τη στιγμή, θα έπρεπε να θέσει άμεσα: Πρώτο, μαζί με την απαίτηση για κατάργηση του νόμου, μια συνεκτική δέσμη επιθετικών αιτημάτων, όπως αυτών του ΓΚΚ, συνοδευόμενη, όμως, με το αίτημα για πτώση της κυβέρνησης και του Σαρκοζί από το λαϊκό αγώνα και όχι περιμένοντας τις εκλογές. Η δυναμική της κατάστασης και η πρόκληση του ίδιου του Σαρκοζί, οδηγούν αντικειμενικά προς τα εκεί. Δεύτερο, την κλιμάκωση του αγώνα με καταλήψεις αμφισβήτησης του διευθυντικού δικαιώματος και, παράλληλα, με στοχευμένες γενικές απεργίες. Και τρίτο, κάλεσμα για δημιουργία κλαδικών, περιφερειακών και πανεθνικών οργάνων του εργατικού και λαϊκού κινήματος, με αιρετούς και ανακλητούς εκπροσώπους, σε «δυαδική εξουσία» με τα «διασυνδικαλιστικά όργανα». Και τέταρτο: Συνάντηση και κοινή δράση όλης της Αριστεράς και των συνδικάτων για ένα «μνημόνιο συνεργασίας» σε αυτή την κατεύθυνση. Αλλά: χωρίς το Σοσιαλιστικό Κόμμα!

Κανείς δεν γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί ο αγώνας των συντρόφων μας και των γάλλων εργαζομένων. Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά και πρέπει να προετοιμαστούμε για όλα. Ένα, όμως, είναι σίγουρο: Ότι ο αγώνας για μια αντικαπιταλιστική ανατροπή της επίθεσης, είτε στην Ελλάδα, είτε στη Γαλλία, δεν ηττήθηκε και δεν θα ηττηθεί. Γιατί, απλά, τώρα μόλις άρχισε. Ό,τι ζήσαμε μέχρι τώρα, ακόμη και η Γαλλία, δεν είναι παρά μικρά επεισόδια, σε ένα παρατεταμένο, απρόβλεπτο και εξαιρετικά πρωτότυπο σίριαλ μεγάλων εργατικών και λαϊκών εξεγέρσεων, που θα προετοιμάσουν τις επαναστάσεις της νέας εποχής.