του Κώστα Μάρκου
Την περασμένη εβδομάδα ζήσαμε μόνο ένα πρώτο επεισόδιο αυτής της εξέλιξης: Η συναίνεση Παπανδρέου - Σαμαρά έσπασε με ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο, μετά την απόφαση του πρώτου να συσταθεί Εξεταστική Επιτροπή διερεύνησης των ευθυνών για την παραποίηση των στατιστικών στοιχείων και του δημοσιονομικού ναυαγίου. «Αιτία πολέμου», έγραφαν τα Νέα, την επομένη, ενώ ο Πρόεδρος της ΝΔ δήλωσε, μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ότι η συγκεκριμένη απόφαση «θα τραυματίσει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό» – προφανώς δεν άρμοζε να πει «την εικόνα του κόμματός μου». Ωστόσο, η αντιπαράθεση μεταξύ των δυο κομμάτων υπερβαίνει το γνωστό δικομματικό καυγά των «συνηθισμένων ημερών» προ κρίσης. Έχει βαθύτερα αίτια: Πρώτα από όλα απηχεί τις διαφορετικές αστικές τακτικές ενσωμάτωσης και καταστολής της εντεινόμενης λαϊκής δυσαρέσκειας και οργής, πάνω στην κοινή στρατηγική συμφωνία τους για μια βουτιά στην εκμετάλλευση. Δεύτερο, απηχεί τις αλληλοσπαρασσόμενες μερίδες του επιχειρηματικού κόσμου, των τραπεζιτών, των βιομηχάνων, των μικρών καπιταλιστών απέναντι στις κορυφές και όλων αυτών μεταξύ τους. Τρίτο και όχι αμελητέο, η σημερινή αντιπαράθεση, ειδικά για μια χώρα με μικρό ειδικό βάρος στην παγκόσμια αρένα, όπως η Ελλάδα, απηχεί τις διαφορετικές επιλογές γεωπολιτικών συμμαχιών της αστικής τάξης με τους «μεγάλους», μέσα από το τεράστιο δίλημμα, «βασικά ΗΠΑ ή βασικά Ευρώπη;». Πρόκειται για ετεροβαρείς συμμαχίες, που παλαιότερα αντιμετωπίζονταν από την Αριστερά με τη λανθασμένη «θεωρία της εξάρτησης».
Δεν είναι καθόλου τυχαία η υπόγεια αντιπαράθεση που έρχεται σιγά - σιγά στο προσκήνιο: «βασικά με την ευρωζώνη ή βασικά με το ΔΝΤ»; Αίφνης, διαβάζουμε και πάλι στις εφημερίδες του τέως συγκροτήματος Λαμπράκη και νυν Ψυχάρη, ότι το χαϊδεμένο τους παιδί, ο Ευ. Βενιζέλος, έκανε την εξής τοποθέτηση στο τελευταίο κρίσιμο Υπουργικό Συμβούλιο: «Όχι προσφυγή στο ΔΝΤ. Λύσεις στο πλαίσιο της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Αντίθετα, ο Γ. Παπακωνσταντίνου, άλτερ έγκο σήμερα του Παπανδρέου, αφήνει ανοιχτή αυτή την προοπτική. Καθόλου τυχαία δεν είναι βεβαίως και η στάση της Μ. Βρετανίας, της Σουηδίας και των βαλτικών χωρών, στο Εκοφίν και στο Κολέγιο, οι οποίες δεν ανήκουν στην ευρωζώνη και υποστήριζαν κραυγάζοντας την προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ.
Η ένταση της εκμετάλλευσης οδηγεί σε ένταση των αστικών ανταγωνισμών. Οι κρίσεις παροξύνουν τους ανταγωνισμούς. Εξάλλου, όσο κι αν οι νεοφιλελεύθεροι οπαδοί της παγκοσμιοποίησης και το αντεστραμμένο είδωλό τους, οι οπαδοί του «παγκόσμιου πλήθους» α λα Νέγκρι, υποστηρίζουν την αδιάρρηκτη ενότητα της καπιταλιστικής «αυτοκρατορίας», η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Τα σημάδια των εντεινόμενων άγριων ανταγωνισμών μεταξύ των αντίπαλων στρατοπέδων, είτε εντός της Κιναμέρικα (Κίνας και ΗΠΑ), είτε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε μεταξύ τους, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες: Ο Ομπάμα συναντιέται με τον Δαλάι Λάμα προκαλώντας την οργή του Πεκίνου, ενώ γράφει στα παλιά του τα παπούτσια τον πρόεδρο της «ενωμένης Ευρώπης», σκορπίζοντας ανείπωτη θλίψη στο Βερολίνο. Αλλά και εντός των εθνικών κρατών εμφανίζονται ουκ ολίγες ρωγμές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η μεγάλη διαμάχη στις ΗΠΑ μεταξύ Ομπάμα και «βαθιάς» συντηρητικής Αμερικής, αλλά και οι αντιπαραθέσεις Μέρκελ - Βεστερβέλε.
Φυσικά, οι διαφωνίες εντός του αστικού στρατοπέδου μπορεί να γίνονται και επιχείρημα διαπραγμάτευσης της κάθε φορά κυβέρνησης, με την ΕΕ ή με το ΔΝΤ ή και με τους δυο. Δεν είναι τυχαίο, ότι το γερμανικό περιοδικό Σπίγκελ αφιερώνει ολόκληρο άρθρο για τις αντιγερμανικές φωνές της αντιπολίτευσης (δεξιάς και αριστερής), προτείνοντας μετριασμό της επίθεσης του Βερολίνου εναντίον της Αθήνας. Ωστόσο, οι ρωγμές στο στρατόπεδο «των πάνω» μεγαλώνουν την αυτοπεποίθηση των «από κάτω». Αποτελούν και στοιχείο των αντικειμενικών συνθηκών που γεννούν δυνατότητες για μια εργατική αντεπίθεση, στο βαθμό που το εργατικό κίνημα και η Αριστερά δεν μετατρέπονται σε εξάρτημα της μιας ή της άλλης αστικής πλευράς, του ΠΑΣΟΚ ή της ΝΔ, της ΕΕ ή των ΔΝΤ - ΗΠΑ, αλλά σε ανεξάρτητο κίνημα ανατροπής της επίθεσης με επαναστατική προοπτική.
