Ένα χρόνο μετά, εφαρμόζεται το ακριβώς αντίθετο από όσα υποστήριζαν ΕΚΤ και κυβερνήσεις
Η απόφαση της ΕΕ να «ρίξει» ένα περίπου τρισ. ευρώ για να σβήσει τη φωτιά που άναψε αρχικά στην Ελλάδα και εξαπλώθηκε σε ολόκληρο των ευρωπαϊκό Νότο, αποδείχθηκε λίγη για να ανακόψει την επέκταση της κρίσης του χρέους που χτυπάει πλέον ξανά στην καρδιά του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, προκαλεί αλλεπάλληλα σοκ στις αγορές κεφαλαίου και κάνει την υπόθεση της Ελλάδας να μοιάζει με... περιφερειακό πρόβλημα.
Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε αυτό τον ορυμαγδό, είναι χρήσιμο να απομακρυνθούμε λιγάκι από τα γεγονότα καθ’ εαυτά, για να μπορέσουμε να δούμε ολόκληρη την εικόνα και να καταλάβουμε τη δραματική αλλαγή του «κεντρικού σεναρίου» της κρίσης.
Μετά τα τέλη του 2008 και από τα μέσα του 2009, το «σενάριο της κρίσης» που κυριαρχούσε ως προοπτική, τόσο από πλευράς δημοσιονομικής πολιτικής των κυβερνήσεων, όσο και από την πλευρά της ΕΚΤ και της νομισματικής πολιτικής, ήταν το ακόλουθο: Οι κυβερνήσεις στην ευρωζώνη είχαν προσανατολισθεί στην κατεύθυνση της αναβολής των λεγόμενων «στρατηγικών εξόδου» (exit strategy's), δηλαδή των στρατηγικών απόσυρσης των έκτακτων μέτρων στήριξης των οικονομιών και τις είχαν απωθήσει για το 2011, στην καλύτερη περίπτωση. Μοναδική εξαίρεση (από τις αρχές του 2009) ήταν η Ελλάδα, λόγω της «αποκάλυψης» των υψηλών ελλειμμάτων και του χρέους.
Αντίθετα, η ΕΚΤ είχε ήδη αρχίσει να προϊδεάζει, από την άνοιξη του 2009, για την πρόθεσή της να αρχίσει να αποσύρει τα έκτακτα μέτρα χορήγησης ρευστότητας από την 1/1/2010 (όπως για παράδειγμα τις δημοπρασίες παροχής ρευστότητας 12μηνης και 6μηνης διάρκειας). Παράλληλα, είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να δεχθεί εξαιρέσεις στα μέτρα που αφορούσαν τη διακοπή αποδοχής χαμηλής αξιοπιστίας κρατικών ομολόγων, ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες μετά την 1/1/2011, ή περισσότερο να προβεί σε αγορές κρατικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, όπως την πίεζαν οι τράπεζες να κάνει. Ένα χρόνο μετά, έχει συμβεί το ακριβώς αντίθετο και όλα έχουν ανατραπεί.
Οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν δραματικά μέτρα λιτότητας, κόβουν δαπάνες οι οποίες τροφοδοτούσαν την κατανάλωση και ολόκληρος ο κόσμος προετοιμάζεται για ένα νέο κύκλο κάμψης της οικονομίας στην ευρωζώνη. Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ αναδιπλώνεται και όχι μόνο ακυρώνει την απόσυρση των έκτακτων μέτρων, αλλά ακόμα περισσότερο, προχωρά σε μέτρα παροχής ρευστότητας και έμμεσης εξαγοράς κρατικού χρέους, κάτι που αρνιόταν, μέχρι και την παραμονή της ημέρας που άρχισε να τα εφαρμόζει...
Τι έχει συμβεί και όλα ήρθαν ανάποδα;
Η «διάσωση» του τραπεζικού συστήματος από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης επιδείνωσε και έφερε στην επιφάνεια τη σοβούσα κρίση δημόσιου χρέους σε όλο της το μεγαλείο και μαζί της, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να ανοίξει ο Ασκός του Αιόλου για τη μεγαλύτερη αναμέτρηση με την ανεξέλεγκτη δύναμη των διεθνών αγορών κεφαλαίου. Η συνέχεια έπεται...
