Καθόλου φυσιολογική παρότι αναμενόμενη ήταν η αποτυχία που κατέγραψε πρόσφατα η Αγροτική Τράπεζα στο «στρες τεστ» που υποβλήθηκε μαζί με 90 ακόμη τράπεζες της ΕΕ. Η Αγροτική Τράπεζα να θυμίσουμε ότι «κόπηκε» μαζί με έξι ακόμη τράπεζες της ΕΕ. Αξίζει όμως να δούμε τις αιτίες.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ
Η αποτυχία της Αγροτικής να περάσει τον έλεγχο οφείλεται σε δύο εντελώς ακατανόητες, με όρους αγοράς πάντα, επιλογές που έκανε πέρυσι η νέα διοίκηση της τράπεζας, υπό τον Θόδωρο Παντελάκη, που επιλέγηκε από την νεοεκλεγμένη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Ο Θ. Παντελάκης, επαγγελματίας τραπεζίτης, μέχρι τότε ήταν αντιπρόεδρος στην Τράπεζα Πειραιώς. Ειδικότερα, τον δρόμο για την πρόσφατη αποτυχία της Αγροτικής άνοιξε η αυθαίρετη επιλογή της νέας διοίκησης να οδηγήσει στα ύψη τις προβλέψεις της τράπεζας για επισφαλή δάνεια που μειώνουν τα κέρδη. Η προηγούμενη, διορισμένη από τη ΝΔ, διοίκηση του Δημ. Μηλιάκου στην λογιστική κατάσταση της 30ης Σεπτέμβρη είχε περιλάβει στις προβλέψεις της 240,8 εκ., με τη σύμφωνη γνώμη όχι μόνο όλων των αρμόδιων υπηρεσιών της τράπεζας, αλλά και των ορκωτών ελεγκτών που προέρχονταν μάλιστα από μια εκ των γνωστών πέντε πολυεθνικών που λυμαίνονται την αγορά. Ενώ αυτό το ποσό έπρεπε στο τέλος του χρόνου να αυξανόταν κατά ένα τρίτο κατά 80 δηλαδή περίπου εκ., ενσωματώνοντας έτσι τις προβλέψεις για τον υπόλοιπο χρόνο, προς έκπληξη όλων οι προβλέψεις εκτινάχθηκαν στα 825,3 εκ. Υπερτριπλασιάστηκαν λες και ξαφνικά όλοι οι πελάτες της έγιναν μπαταχτσήδες!
Συντριπτικό ήταν επίσης κι ένα επιπλέον πλήγμα που δέχτηκε η Αγροτική Τράπεζα. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε μια υποσημείωση (υπ. αρ. 36) της ετήσιας οικονομικής έκθεσης για το 2009, πρόκειται για την ανάκληση στις 19 Αυγούστου ομολόγου από την Τράπεζα της Ελλάδας με ημερομηνία λήξης 19 Αυγούστου 2014, αξίας 200 εκ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας έπεσε στο 9,17%. Στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδας όμως εκτιμούν ότι αν η διοίκηση της Αγροτικής δεν έσπευδε να ζητήσει την ανάκληση αυτού του δανείου μειωμένης εξασφάλισης που ενισχύει τα ίδια κεφάλαια και το κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα απέρριπτε το αίτημα (όπως έπρεπε να πράξει με βάση τις διατυπωθείσες προβλέψεις!) τότε ο δείκτης θα βρισκόταν στο 10,47%. Εκ πρώτης όψεως η διαφορά φαίνεται ανάξια λόγου. Όχι όμως αν γνωρίζεις ότι το κατώφλι του 10% χωρίζει την… ήρα από το στάρι. Κι η Αγροτική κατ’ αυτόν τον τρόπο πέρασε από τη μεριά της… ήρας. Τυχαίο είναι;
Οι παραπάνω επιλογές όπως είναι εμφανές αποτελούν βούτυρο στο ψωμί κάθε επίδοξου αγοραστή της τράπεζας καθώς μια καθόλα υγιής επιχείρηση την εμφανίζουν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Κύκλοι πάντως της αγοράς θεωρούν «λήξασα» την πρόταση της Πειραιώς, μένοντας να απαντηθεί ποιες συγκεκριμένες σκοπιμότητες εξυπηρετούσε: «Λαγός»; Βαποράκι ξένων τραπεζών; Θα φανεί. Σε κάθε περίπτωση η πώληση της τράπεζας χωρίς να είχε προηγηθεί αποτίμηση της περιουσίας της από ανεξάρτητο εκτιμητή και διεθνή διαγωνισμό θα άνοιγε το δρόμο όχι για ένα αλλά για… πολλά ειδικά δικαστήρια εις βάρος όλου του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης Παπανδρέου και φυσικά του ίδιου του μεγάρου Μαξίμου. Γιατί από πού αλλού βρήκε το θράσος η Τράπεζα Πειραιώς να προτείνει την αγορά της Αγροτικής καταβάλλοντας 370 εκ. ευρώ, όταν το 2006, επί ΝΔ, είχε πουληθεί μόλις το 7% της τράπεζας έναντι 326 εκ.; Πολύ περισσότερο όταν την ημέρα της προσφοράς που ο Μιχ. Σάλας έδινε 0,53 ευρώ για κάθε μετοχή, η τιμή της στο χρηματιστήριο ήταν στο 1,13 ευρώ, με αποτέλεσμα η χρηματιστηριακή αξία της τράπεζας να ανέρχεται σε 1,032 δισ.! Χωρίς πολιτική έγκριση δεν κατατίθενται τέτοιες προκλητικές στο περιεχόμενό τους προτάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, είτε δηλαδή ακολουθηθεί μια τυπική διαδικασία που τηρεί τα προσχήματα είτε γίνει κατά το ελληνικότερον και ΠΑΣΟΚικότερο (φίλος έδωσε σε φίλο...) η ιδιωτικοποίηση θα προκαλέσει τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα ειδικότερα στην ύπαιθρο, όπου βρίσκονται οι περισσότεροι πελάτες της Αγροτικής. Αφαιρουμένων των νομικών προσώπων και συνεταιρισμών οι αγρότες που περιλαμβάνονται στο πελατολόγιό της υπολογίζονται σε 290.000 άτομα. Από τα 20 δισ. ευρώ που αφορούν καλύμματα και εξασφαλίσεις όπως αναφέρονται στην ετήσια οικονομική έκθεση, περισσότερα από τα μισά αφορούν ακίνητα. Πρόκειται για καλλιέργειες και κομμάτια γης, που έχουν προσημειωθεί κι η αξία των οποίων υπολείπεται του 50% των σχετικών δανείων όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην αγορά φθάνει το 70%. Επιπλέον κατά παράδοση η τράπεζα δεν εξαντλεί τα δικαιώματά της (διευκολύνοντας για παράδειγμα διαδικασίες επαναπόκτησης κατασχεθέντων περιουσιών) σε σχέση τουλάχιστον με τις άγριες πρακτικές που έχουν ενσωματώσει άλλες τράπεζες κι ειδικότερα πολυεθνικές.
Τεράστια είναι επομένως τα διακυβεύματα από την πώληση της Αγροτικής. Τόσο για το κεφάλαιο όσο και για τους αγρότες.
