Ούτε βόμβες, ούτε εργοστάσια για παραγωγή ενέργειας είναι απαραίτητα
Πού θα καταλήξει η τραγωδία της Ιαπωνίας; Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (Πέμπτη πρωί) δεν υπάρχει απάντηση στο ερώτημα. Θα έχουμε ένα νέο Τσέρνομπιλ; Εκεί υπήρχε ένας αντιδραστήρας. Στην Ιαπωνία έξι. Μάλιστα ο ένας έχει ως σχάσιμο υλικό το πλουτώνιο, το οποίο είναι εξαιρετικά τοξικό. Για άλλη μια φορά η «ειρηνική» χρήση της πυρηνικής ενέργειας αποδεικνύεται πηγή ολέθρου. Ας θυμηθούμε λοιπόν τα γεγονότα και ας προβληματιστούμε για το μέλλον.
ΕΥΤΥΧΗΣ ΜΠΙΤΣΑΚΗΣ
1. Η ιδεολογία
Όλα ξεκίνησαν από την περίφημη (και καταραμένη) εξίσωση του Αϊνστάιν (Ε=mc2, 1905) που απέδειξε την ύπαρξη μιας ποσοτικής αναλογίας ανάμεσα στη μάζα και την ενέργεια.
Το άτομο λοιπόν δεν είναι «άτομο» και όχι μόνον αυτό: Aποδείχτηκε πηγή ενέργειας, πρακτικά ανεξάντλητη. «Η γνώση είναι δύναμη» υποστήριζαν οι ιδεολόγοι της ανερχόμενης αστικής τάξης και ο άνθρωπος, χάρη στη γνώση, θα γινόταν «αφέντης και κύριος της φύσης». Η αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας ειδικά, θα ικανοποιούσε τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες, γεγονός που θα αποτελούσε μια από τις προϋποθέσεις της αναμενόμενης «κοινωνίας της αφθονίας». Νίκη λοιπόν και αξιοποίηση των δυνάμεων της φύσης. Όμως ο Ένγκελς προειδοποιούσε πριν από εκατό τριάντα χρόνια περίπου: H φύση μας εκδικείται για κάθε υποτιθέμενη νίκη μας. Ας επισημάνουμε λοιπόν την αντίφαση ανάμεσα στην αστική ιδεολογία της προόδου και τις συνέπειες της επιστημονικής έρευνας. Ανάμεσα στα συμφέροντα του κεφαλαίου και το μέλλον της ανθρωπότητας.
2. Ο αιώνας των πυρηνικών
Συγκεκριμένα: Aντί για τρακτέρ που θα όργωναν τη γη, ήρθαν τα βομβαρδιστικά! Το Μάιο του 1945 είχε λήξει ο πόλεμος στην Ευρώπη και όπως έχει γράψει ο στρατηγός Αϊζεγχάουερ, η Ιαπωνία αναζητούσε τρόπο να συνθηκολογήσει «αξιοπρεπώς». Όμως οι αμερικανοί είχαν «τη βόμβα» και «αφού την είχαν έπρεπε να τη χρησιμοποιήσουν» (Χάρι Τρούμαν, τότε πρόεδρος των ΗΠΑ). Στις 6 Αυγούστου βομβαρδίστηκε η Χιροσίμα. Στις 9 Αυγούστου το Ναγκασάκι. Νεκροί: Χιροσίμα - 150.000, Ναγκασάκι - 100.000. Σύνολο περίπου 300.000. Και εκατοντάδες χιλιάδες σημαδεμένοι από τη ραδιενέργεια επί γενεές γενεών.
Γιατί όμως έριξαν τις βόμβες, αφού ο πόλεμος τελείωνε; Βασικά, η φρικαλέα αυτή πράξη ήταν προειδοποίηση προς τη Σοβιετική Ένωση. Πριν τελειώσει ο 2ος, οι ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει τον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά γιατί δύο βόμβες; Δεν έφταναν οι νεκροί της μιας; Η κυνική απάντηση είναι απίστευτη. Ο X. Τρούμαν και οι στρατηγοί του ήταν βέβαιοι για τα αποτελέσματα της βόμβας ουρανίου. Χρειαζόταν λοιπόν να δοκιμαστεί και η βόμβα πλουτωνίου. Επί δικαίους και αδίκους.
3. Και οι πόλεμοι της Νέας Τάξης
Η σχάση του πλουτωνίου είναι πιο εύκολη και το πλουτώνιο είναι ασύγκριτα πιο τοξικό από το ουράνιο. Χρήσιμα και τα δύο. Αλλά οι πυρηνικοί αντιδραστήρες αφήνουν ραδιενεργά κατάλοιπα. Το «απεμπλουτισμένο ουράνιο», κατάλοιπο των αντιδραστήρων, είναι και εξαιρετικά σκληρό και ραδιενεργό. Επιπλέον, είναι φθηνό. Σχεδόν δεν στοιχίζει τίποτα. Γιατί λοιπόν να πηγαίνει χαμένο; Οι ηγέτες της Νέας Τάξης (μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης) δεν έχασαν την ευκαιρία.
Η Γιουγκοσλαβία ως γνωστό, ήταν το πρώτο πεδίο δοκιμών. Στη Βοσνία ρίχτηκαν 11.000 βλήματα, Στο Κόσοβο, 31.000. Οι πυρήνες των βλημάτων ήταν ραδιενεργοί. Για περίβλημα χρησιμοποιήθηκε (αξιοποιήθηκε!) το απεμπλουτισμένο ουράνιο: Ήταν και φθηνό και ραδιενεργό. Συνέπειες: Στις περιοχές της Γιουγκοσλαβίας που βομβαρδίστηκαν, η ραδιενέργεια ήταν της τάξης των 240.000 μπεκερέλ. Το επιτρεπόμενο όριο είναι 200! Και δεν πρόκειται μόνο για την ποσότητα και τις άμεσες συνέπειες. Ο μισός χρόνος ζωής του ουρανίου 238 είναι 4,5 δισ. έτη. Περίπου όσο η ηλικία της γης. Του ουρανίου 235, είναι 1 δισ. έτη. Οι καρκινογενέσεις και οι τερατογενέσεις είναι εξασφαλισμένες όσο θα υπάρχουν άνθρωποι!
Ο ένας πόλεμος διαδέχτηκε τον άλλο. Στους πολέμους εναντίον του λαού του Ιράκ, χρησιμοποιήθηκαν νέες «ανθρωπιστικές» τεχνικές (oι πόλεμοι της Γιουγκοσλαβίας ήταν «ανθρωπιστικοί». Οι πόλεμοι του Κόλπου έγιναν χάριν της Δημοκρατίας). Και στο Ιράκ «αξιοποιήθηκε» το απεμπλουτισμένο ουράνιο. Τώρα όμως πρόσθεσαν και βηρύλλιο 235, με αποτέλεσμα την παραγωγή πλουτωνίου 239, που, όπως σημειώσαμε, είναι χιλιάδες φορές πιο τοξικό από το απεμπλουτισμένο ουράνιο. Συνέπειες: δεκάδες χιλιάδες άνδρες και γυναίκες πάσχουν από «άγνωστη, μυστηριώδη ασθένεια». Το 60% των παιδιών γεννιούνται με γενετικές ανωμαλίες. Κατά την UNICEF, στους δύο πολέμους εναντίον του λαού του Ιράκ έχουν εξοντωθεί 1.800.000 (κατ’ άλλους 2.000.000) ανθρώπινες υπάρξεις. Οι 500.000 (κατ’ άλλους 800.000) ήταν παιδιά.
4. Καπιταλισμός και πόλεμος
Γιατί αυτοί οι πόλεμοι; Στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας έπρεπε να εξαφανιστεί και το τελευταίο κατάλοιπο του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Έπρεπε να διαλυθεί η «σοσιαλιστική» ανωμαλία της καπιταλιστικής Ευρώπης και η χώρα αυτή, κατεστραμμένη και τεμαχισμένη, να ενταχθεί βίαια στην παγκοσμιοποιούμενη καπιταλιστική «αγορά». Για το Ιράκ: Στόχος δεν ήταν ο Σαντάμ, η «δημοκρατία» και τα ανύπαρκτα (όπως αποδείχτηκε) πυρηνικά του Ιράκ. Στόχος ήταν η αρπαγή των ενεργειακών αποθεμάτων, των πλουσιότερων του πλανήτη από την «υπερδύναμη» που σε λίγα χρόνια δεν θα έχει δικό της πετρέλαιο.
Ο καπιταλισμός είχε ανέκαθεν, έχει ανάγκη από πολέμους και γεννάει πολέμους. Μετά το τέλος του δήθεν ψυχρού πολέμου, οι εγκέφαλοι των νικητών οραματίστηκαν έναν κόσμο «αιώνιας ειρήνης» και «δημοκρατίας» αλλοτριωμένων δίποδων. Το τι ακολούθησε το ζούμε. Έτσι, παρά τους αλλεπάλληλους «αφοπλισμούς», σαράντα περίπου χώρες διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια. Μέχρι το 1995 είχαν πραγματοποιηθεί 2.035 πυρηνικές δοκιμές που μόλυναν ανεπανόρθωτα την ατμόσφαιρα, την υδρόσφαιρα και τη λιθόσφαιρα. Οι αποθηκευμένες βόμβες αντιστοιχούν σε ισχύ μισού εκατομμυρίου βόμβες τύπου Χιροσίμα. Και μόνον οι ΗΠΑ είχαν ξοδέψει για πυρηνικά 4 τρισ. δολάρια μέχρι το 1995. Αρκετά για να εξαλειφθεί η φτώχεια από τον πλανήτη.
Αυτά για τις βόμβες και τους πολέμους. Και τα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών εργοστασίων, είτε αυτά λειτουργούν για βόμβες, είτε για «ειρηνικούς» σκοπούς; Τα κατάλοιπα αυτά υποθηκεύουν το μέλλον της ανθρωπότητας. Τι θα τα κάνουν λοιπόν; Αν τα θάψουν, μολύνουν τη λιθόσφαιρα και την υδρόσφαιρα. Αν τα κλείσουν σε τσιμεντένιους ή χαλύβδινους containers και τα ρίξουν στους ωκεανούς το περίβλημα θα αποσαθρωθεί με τον καιρό και τα ραδιενεργά υλικά θα διασπαρθούν στον ωκεανό. Να τα στείλουν στο φεγγάρι; Καλή ιδέα, αλλά το κόστος θα ήταν τεράστιο!
Συμπέρασμα: Σήμερα, αυτή τη στιγμή, το κύριο πρόβλημα είναι τα πυρηνικά εργοστάσια για παραγωγή ενέργειας. Στη γειτονιά μας, στη Βουλγαρία, υπάρχει μια πυρηνική απειλή. Η άλλη «γείτων» η Τουρκία, προγραμματίζει πυρηνικά εργοστάσια. Μπορούμε να αγωνιστούμε για την αποτροπή του κινδύνου, χωρίς να λησμονούμε το ουράνιο και το πλουτώνιο που προορίζονται για τις βόμβες των πολέμων της Νέας Αταξίας;
5. Ούτε βόμβες, ούτε πυρηνικά
Το παγκόσμιο κίνημα ειρήνης μετά τον πόλεμο είχε ως βασικό σύνθημα: Όχι ατομικές βόμβες. Mετά το Τσέρνομπιλ, τη σημερινή τραγωδία και το πλήθος των μικρότερων πυρηνικών «ατυχημάτων» που αποκρύπτονται, στόχος πρέπει να είναι: Ούτε βόμβες, ούτε πυρηνικά εργοστάσια για παραγωγή ενέργειας.
Πώς θα εξασφαλιστεί όμως η ενεργειακή επάρκεια για τον ενεργειοβόρο κόσμο μας; Δύσκολη απάντηση, αλλά πριν απ’ όλα, με την ανατροπή του σημερινού μεταβολισμού ανθρώπου - φύσης, που προϋποθέτει ανατροπή του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Σοσιαλισμός; Ναι, αλλά που δεν θα αντιγράψει τον κεφαλαιοκρατικό καταμερισμό εργασίας. Που σημαίνει: Αποκέντρωση. Πολλαπλές μορφές απασχόλησης. Όχι μονοκαλλιέργειες. Μέγιστη εφικτή υλική επάρκεια. Μείωση στο ελάχιστο αναγκαίο του διεθνούς εμπορίου που συνεπάγεται, μεταξύ άλλων φοβερές ενεργειακές σπατάλες. Αξιοποίηση και ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποκεντρωμένων και όχι με μορφή γιγαντιαίων τεράτων. Συνολικά: αλλαγή κοινωνικών αξιών και αναγκών. Ίδωμεν!
