του Νασίμ Αλατρας*
Μπορούσε το Ισραήλ να απορροφήσει αυτά τα δυο χωρίς να ασκήσει τόση βαρβαρότητα; Μήπως το Ισραήλ ήθελε να στείλει και στις ΗΠΑ μήνυμα ότι πρέπει να σταματήσει να χαϊδεύει τον Ερντογάν; Με δεδομένο ότι το εγχείρημα των διεθνών ακτιβιστών ενίσχυσε την αντίσταση στη Γάζα, η νέα πολιτική της Τουρκίας θα την ενισχύσει ή θα την υπονομεύσει μακροπρόθεσμα; Η Τουρκία ξέφυγε ή ξεπέρασε τα όρια της ανοχής των ΗΠΑ; Μήπως οι ΗΠΑ άναψαν το πράσινο φως στο Ισραήλ να προβεί στη βάρβαρη και εγκληματική αυτή ενέργεια, επειδή ήθελαν να στείλουν μήνυμα στον Ερντογάν –για το παιχνίδι του στη Μέση Ανατολή, να ισορροπήσει τα πράγματα με το Ιράν– να μην ξεπεράσει την ασφάλεια του Ισραήλ; Γιατί ο Ερντογάν αντέδρασε τόσο σκληρά στη δήλωση του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, λέγοντας ότι πρόκειται για «κακόβουλη προπαγάνδα»;
Κι όσο προχωράνε τα γεγονότα, τα ερωτήματα γίνονται πιο δύσκολα από τις απαντήσεις που δίνονται. Αιφνιδιασμένα, αραβικά και ισλαμικά κράτη, όλα τα ΜΜΕ της περιοχής, παλαιστινιακές οργανώσεις και βασικά όλοι στο Ισραήλ, συζητούν και προβληματίζονται. Ο μόνος που αντέδρασε απερίσκεπτα και βάρβαρα ήταν το Ισραήλ, καθώς το επίπεδο πολιτικής σκέψης εκεί έχει πέσει σε σημείο χαμηλότερο από εκείνο στο οποίο ήδη βρίσκονται η Ελλάδα και η Κύπρος, λόγω του ότι κυβερνούνται από ένα πολιτικό σύστημα περιορισμένης διορατικότητας με έλλειψη γεωπολιτικής σκέψης. Γιατί το λέμε αυτό;
Γιατί ο Ερντογάν είδε αυτό που δεν είδαν οι τρείς τους. Ότι ο στόχος του εγχειρήματος των ακτιβιστών που υιοθέτησε θα του φέρει οφέλη, μακροπρόθεσμα, μεγαλύτερα από τη Γάζα. Η πολιτική ηγεσία της Κύπρου προσκολλημένη στη λογική που λέει ότι όλα στη Τουρκία λειτουργούν για το ψευδοκράτος δεν μπόρεσε να διαβάσει αυτά τα οφέλη που αναζητεί ο Ερντογάν. Ο Ερντογάν έβλεπε τα 22 αραβικά κράτη και τα 68 ισλαμικά, γεωπολιτικά και οικονομικά. Οι παλαιστινιακές οργανώσεις έδειξαν μεγαλύτερη ωριμότητα από τις πολιτικές ηγεσίες της Κύπρου και τη Ελλάδας. Αν και έβλεπαν με θετικό μάτι τις καινούργιες πολιτικές του Ερντογάν παρ’ όλα αυτά είδαν ότι αυτές είναι αποτέλεσμα των αγώνων των τούρκων πολιτών, που τώρα ζητούν από τον Ερντογάν πιο προωθημένες θέσεις. Aλλά επειδή ακολουθεί μετριοπαθής πολιτική σε όλους τους τομείς κι όχι μόνο στην εξωτερική πολιτική και, με όλους τους παίκτες στην περιοχή, πιστεύουν ότι ο Ερντογάν δεν θα φτάσει ποτέ στο σημείο να στηρίξει ενεργά τον ένοπλο αγώνα των παλαιστινιακών οργανώσεων, ειδικά των αριστερών. Σε αντίθεση με το Ιράν που στηρίζει στρατιωτικά και πολιτικά τις ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις, γεγονός που κάνει το Ιράν πιο επικίνδυνο από την Τουρκία για Ισραήλ - ΗΠΑ και ΕΕ.
Πολλά άρθρα αναλυτών που διάκεινται φιλικά προς τις παλαιστινιακές οργανώσεις αποφεύγουν να συγκρίνουν την Τουρκία με τα αραβικά κράτη, γιατί πιστεύουν πως υπάρχει ένα κύριο χαρακτηριστικό που εμποδίζει τη σύγκριση αυτή: Tα κράτη αυτά είναι μοναρχικά - δικτατορικά και δεν εκφράζουν τις κοινωνίες τους, αλλά μόνο μια ελίτ του πολιτικο-οικονομικού συστήματος, ενώ ο Ερντογάν είναι εκλεγμένος ηγέτης που συγκρούεται καθημερινά με το στρατιωτικό κατεστημένο στην Τουρκία. Πιστεύουν όμως ότι η πολιτική του Ερντογάν δεν πρόκειται να φτάσει στο σημείο ρήξης και σύγκρουσης με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, και πως θα περιορίζει τη δυναμική της αντιπαράθεσης του μόνο στο πολιτικό και διπλωματικό πεδίο. Όχι γιατί το κλειδί της χρήσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης με το Ισραήλ, βρίσκεται στα χέρια των στρατηγών, αλλά επειδή όλο το πολιτικό σύστημα που στηρίζει τον Ερντογάν δεν θα κήρυττε ποτέ πόλεμο στο Ισραήλ για το θέμα της Γάζας. Κι αυτό κρατάει τις παλαιστινιακές οργανώσεις σε απόσταση από τις αυταπάτες και τις υπερβολές. Γιατί είναι σταθερά πεπεισμένες ότι η πιο αποτελεσματική λύση για την απελευθέρωσης της Παλαιστίνης είναι ο ένοπλος αγώνας. Και ότι το Ισραήλ υποχωρεί μόνο μετά από στρατιωτικές ήττες και όχι εξαιτίας πολιτικών και διπλωματικών συγκρούσεων.
* Δημοσιογράφος της Ελευθεροτυπίας
