Με χρησιμοποιημένα χαρτομάντηλα που πρέπει να πεταχτούν στα σκουπίδια παρομοίασε ο ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ τον τέταρτο κατά σειρά γύρο κυρώσεων που επέβαλε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
του ¨Αρη Χατζηστεφάνου
Οι παρεμβάσεις της Κίνας και της Ρωσίας μετέτρεψαν για μια ακόμη φορά τις κυρώσεις σε συμβολικό πολιτικό μήνυμα που δεν επηρεάζει σε κανένα επίπεδο τις εξαγωγές πετρελαίου και συνεπώς την πραγματική οικονομία του Ιράν. Παρ’όλα αυτά το γεγονός ότι το Πεκίνο και η Μόσχα δεν μπλόκαραν ολοκληρωτικά την απόφαση, προκάλεσε τριβές με την Τεχεράνη, ενώ επέτρεψε στην κυβέρνηση Ομπάμα να μιλήσει για ομόφωνη απόφαση της διεθνούς κοινότητας. Ενώ όμως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ με ανακοινώσεις του συνεχάρη τονŸ εαυτό του, οι ιέρακες της Ουάσινγκτον γνωρίζουν ότι δεν πέτυχαν απολύτως τίποτα. Στην πραγματικότητα ο νέος γύρος συνομιλιών στον ΟΗΕ απλώς έφερε στο προσκήνιο δυο νέους συμμάχους της Τεχεράνης – την Βραζιλία και την Τουρκία. Οι εμπορικές συμφωνίες που υπέγραψε τα τελευταία χρόνια ο πρόεδρος Λούλα αλλά και η προσπάθεια της Άγκυρας να ρίξει γέφυρες προς την Τεχεράνη έχουν πλέον απτά αποτελέσματα, δημιουργώντας σημαντικές ρωγμές στο δυτικό στρατόπεδο. Δεν πρόκειται βέβαια για αλλαγή πολιτικής, αλλά για σαφή μυνήματα τα οποία οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αγνοήσουν.
Οι νέες κυρώσεις επιβεβαιώνουν τη συνέχεια της εξωτερικής πολιτικής των κυβερνήσεων Μπους και Ομπάμα χωρίς όμως να επιφέρουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα στην προσπάθεια της Ουάσινγκτον να ακυρώσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Αντιθέτως, αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι δυναμιτίζουν κάθε προσπάθεια διαλόγου, καθώς «αναγκάζουν» την ιρανική κυβέρνηση να υιοθετήσει ακόμη σκληρότερη στάση για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Το πυρηνικό πρόγραμμα παραμένει η απόλυτη κόκκινη γραμμή για όλες τις πολιτικές δυνάμεις στο Ιράν και συνεπώς οι έξωθεν πιέσεις απλώς ενισχύουν την εκάστοτε κυβέρνηση που καταφέρνει να συσπειρώνει τη βάση της.
Η επιβολή των κυρώσεων συμπίπτει με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τη λεγόμενη «πράσινη επανάσταση» αλλά δεν φαίνεται ότι θα μπορέσει να παίξει κανένα ρόλο στην πολιτική σκηνή του Ιράν – όπως ίσως ήλπιζε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Παρά το γεγονός ότι η κυριαρχία του Αχμεντινετζάντ αποτελεί μια σκιά του παρελθόντος, το ίδιο μπορεί να πεί κανείς και για την ισχή της αντιπολίτευσης. Το «πράσινο κίνημα» χτυπημένο από τις εσωτερικές του αντιθέσεις αλλά και τις αυταρχικές διώξεις της κυβέρνησης (που φτάνουν μέχρι τις εκτελέσεις πολιτικών αντιφρονούντων) δεν τόλμησε ούτε καν να καλέσει σε συγκεντρώσεις για την επέτειο της εξέγερσης.
Στο ευρύτερο παιχνίδι γεωπολιτικών ισορροπιών η Τεχεράνη δέχεται με ανακούφιση το άνοιγμα της Αγκυρας προς τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο και τη συνακόλουθη ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων του Ερντογάν με το Ισραήλ. Παρά το γεγονός ότι στο συγκεκριμένο παιχνίδι η ιρανική ηγεσία είναι θεατής των εξελίξεων έχει σημαντικές ελπίδες ότι το Ισραήλ μπορεί να χάσει τους δυο βασικότερους συμμάχους του στην περιοχή: Την Τουρκία του Ερντογάν αλλά και την Αίγυπτο του Μουμπάρακ, ο οποίος θα αναγκαστεί σύντομα να αποχωρήσει λόγω ηλικίας – ενώ παραμένει άγνωστο εάν οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να τον αντικαταστήσουν με κάποιον άνθρωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης τους.
Αρκετοί αναλυτές φοβούνται ότι η αναταραχή θα ενταθεί σύντομα καθώς το Ισραήλ (όπως κάνει πάντα ύστερα από διεθνείς ταπεινώσεις) θα επιχειρήσει να δημιουργήσει ένα νέο μέτωπο έντασης στην περιοχή. Ο Λίβανος και οι δυνάμεις της σιιτικής Χεζμπολάχ αποτελούν έναν πρώτης τάξεως στόχο για την εγκληματική οργή του ισραηλινού καθεστώτος, γεγονός που θα προκαλέσει άμεση κλιμακώση και των σχέσεων Τεχεράνης - Τελ Αβίβ.
