Εφημερίδα της ανεξάρτητης Αριστεράς

Γκρεμίζουν συθέμελα την κοινωνική ασφάλιση



Kατατέθηκε το νομοσχέδιο για την κατεδάφιση του ασφαλιστικού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μαζί με τις ανατροπές στα εργασιακά, που αρχικά σχεδίαζαν να προωθήσουν με Προεδρικό Διάταγμα. Μετά θα συζητηθεί το νομοσχέδιο, που κατέθεσε στις 21/6 ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου και θα οριστικοποιήσει, στο ίδιο μήκος κύματος, αντίστοιχα ειδικά θέματα στο Δημόσιο. 

Μαρία Μπικάκη


Θέλουν, εκμεταλλευόμενοι το καλοκαιρινό κλίμα, τις άδειες, το κλείσιμο των σχολείων, ακόμα και προβοκάτσιες, ο νόμος να ψηφιστεί μέχρι τις 15 Ιούλη. Να μην υπάρξουν κλιμακούμενες και μη ελεγχόμενες αντιδράσεις, δυνατότητες που ανέδειξαν οι απεργίες 20/5 και 16/6, σε Ελλάδα, αλλά και αυτή την εβδομάδα σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και η καταγεγραμμένη, σε στατιστικές και στην ίδια τη ζωή, δυσαρέσκεια για την πολιτική κυβέρνησης - ΕΕ - ΔΝΤ.
Το νομοσχέδιο συντάχτηκε, με βάση κατευθύνσεις της ΕΕ και τις δεσμεύσεις του μνημονίου. Καταλήχθηκε με έγκριση της τρόικας ακόμα και στην τελευταία λεπτομέρεια του, αλλάζοντας σε αρκετά σημεία από το αρχικό σχέδιο. Υλοποιεί τις χρόνιες επιδιώξεις του κεφαλαίου για διάλυση σε όποιο κοινωνικό δίκτυ προστασίας είχε απομείνει από τους αντιασφαλιστικούς νόμους των Σιούφα, Ρέππα, Πετραλιά .
Ο νέος νόμος, που συμπληρώνει, αλλά δεν κλείνει, το τοπίο των συνολικών ανατροπών στην εργασία, επιδεινώνει δραματικά τις συνθήκες ζωής της εργατικής τάξης στο κοινωνικό περιβάλλον της αυξανόμενης ανεργίας, ειδικά των νέων και της δραματικής αύξησης των απολύσεων, ειδικά των μεγάλων ηλικιών. Αποτυπώνει την καπιταλιστική βαρβαρότητα, που προωθεί η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση, με την ουσιαστική συναίνεση του ΛΑΟΣ και της ΝΔ. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι το όριο ηλικίας των 65 ετών θα επανακαθοριστεί από το προσδόκιμο ζωής με βάση τα στοιχεία (όσων πεθάνουν) την περίοδο 2010-2020.
Οι βασικές κατευθύνσεις του νομοσχέδιου φέρνουν: Διάσπαση σε πολλά επιμέρους κομμάτια της σύνταξης (προνοιακή, ανταποδοτική, επικουρική, επαγγελματική και ιδιωτική), στη φιλοσοφία των τριών πυλώνων. Προώθηση του ανταποδοτικού μοντέλου, αντί του αναδιανεμητικού. Πριμοδότηση της ιδιωτικής ασφάλισης (παρά τις γνωστές υποθέσεις: Ασπίς, Ένρον, κ.ά.). Επέκταση της ανασφάλιστης εργασίας, αφού, αντί για μια αβέβαιη, μακρινή και μικρή σύνταξη, πολλοί θα σκέφτονται να αυξήσουν τον πενιχρό μισθό με μέρος των εισφορών. Το νομοσχέδιο παρεμβαίνει στη μορφή των συντάξεων, στο ύψος, στον τρόπο υπολογισμού, στα όρια ηλικίας, στις επικουρικές συντάξεις, στην εκμετάλλευση των αποθεματικών, στη διαχείριση των πληρωμών με την υποχρεωτική μεσολάβηση των τραπεζών (ακόμα και για τις πληρωμές μισθών του ιδιωτικού τομέα), ενοποιεί τα ταμεία σε τρία (μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, αγροτών).
Συγκεκριμένα έχουμε: Πρώτο, κομμάτιασμα των συντάξεων. Καθιερώνεται από το 2015 η βασική σύνταξη της εξαθλίωσης των 360 ευρώ, που παρέχει το κράτος. Αυτή θα μειώνεται για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος ή αναπηρίας ή θανάτου. Για τους ανασφάλιστους ή όσους έχουν 4.500 μέρες ένσημα ή 15 έτη ασφάλισης θα δίνεται μετά τα 65 πλήρης ή μειωμένη ανάλογα με το υπόλοιπο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα ή τα έτη διαμονής στην Ελλάδα. Από ’κει και πέρα τα ασφαλιστικά ταμεία θα δίνουν ανταποδοτική σύνταξη που την αποκαλούν αναλογική, με βάση τις εισφορές.
Δεύτερο, αύξηση των απαιτούμενων χρόνων εργασίας και ορίων ηλικίας. Για την πλήρη σύνταξη απαιτούνται 40 χρόνια εργασίας και ηλικία 60 χρόνια. Καταργείται η δυνατότητα σύνταξης στην 37ετία χωρίς όριο ηλικίας και στην 35ετία με όριο ηλικίας τα 60. Μόνο όσοι-ες συνταξιοδοτηθούν μέσα στο 2010 δεν υφίστανται τις αλλαγές. Για όλους τους άλλους, ακόμα και αν έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα σύνταξης, θα υπάρχει σταδιακή προσαρμογή μέχρι το 2014. Ιδιαίτερα κυνικό είναι στις μητέρες ανηλίκων με 15 χρόνια επιβάρυνση. Τώρα, οι μητέρες με ανήλικο μπορούν να αποχωρούν στα 50 με πλήρη σύνταξη. Από 1/1/2011, θα φεύγουν στα 52, από 1/1/2012 στα 55 (στα 53 με μειωμένη) και από 1/1/2013 στα 65 (στα 60 με μειωμένη).
Τρίτο, δραστική μείωση των κύριων συντάξεων μέσα από πολλούς τρόπους: Πρώτο, με οριστική κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης για όλους και αντικατάστασή τους από ένα επίδομα 800 ευρώ το χρόνο. Όσοι έχουν πάνω από 2.500 ευρώ σύνταξη δεν θα το παίρνουν. Ρύθμιση που μονιμοποιεί την πρόσφατη διάταξη του Μάη, επεκτείνοντας την και για τους άνω των 60 ετών. Αυτό προστίθενται στο 3ετές πάγωμα των συντάξεων. Δεύτερο, αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης. Οι παλιότεροι ασφαλισμένοι θα έχουν για το τμήμα των μισθών μέχρι το 2011 άλλο τρόπο υπολογισμού και άλλον για μετά. Για τους μισθούς - μεροκάματα από το 2011 και μετά ο υπολογισμός για το ποσό της σύνταξης θα γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές για το σύνολο του εργασιακού βίου. Ο συντελεστής αναπλήρωσης, διαφορετικός για κάθε χρόνο δουλειάς, ξεκινά από 0,8% για τα πρώτα 4.500 μεροκάματα και φτάνει στο 1,5% για τα τελευταία 11.701-15.000 μεροκάματα. Ενώ, για τους μισθούς ξεκινά από 1,02% τον πρώτο χρόνο, φτάνει στο 2,0% στον 35ο, στο 2,081% στον 40ο και στο 2,438% στον 45ο. Οι διαφορές με το τι ίσχυε τώρα είναι κραυγαλέες. Με το τωρινό σύστημα στα 35 χρόνια η κύρια σύνταξη έφτανε περίπου στο 70% των τελευταίων αποδοχών. Με το νέο σύστημα θα είναι περίπου 33% στο σύνολο. Ελπίδα για κάτι παραπάνω θα είναι η προνοιακή σύνταξη των 360 ευρώ, ειδικά για τους χαμηλοσυνταξιούχους, μετά τα 65, αν δεν μειώνεται με βάση τους περιορισμούς και αυτή. Εδώ, το νομοσχέδιο άλλαξε από το αρχικό που προέβλεπε –διαστροφικά– οι εργαζόμενοι να χωρίζονται με βάση το ύψος των συντάξιμων αποδοχών τους σε 12 κατηγορίες και να έχουν χαμηλότερο συντελεστή αναπλήρωσης οι χαμηλόμισθοι και υψηλότερο οι υψηλόμισθοι, παρότι πληρώνουν το ίδιο ποσοστό εισφορών. Τρίτο, καθιερώνει εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων, (σε αντικατάσταση του καταργημένου ΛΑΦΚΑ), που αφαιρεί από τις συντάξεις άνω των 1.401 ευρώ, κλιμακωτά 3% έως 10%.
Τέτραρτο, ανοίγει το δρόνο για μειώσεις και των επικουρικών συντάξεων, αφού τα επικουρικά ταμεία καλούνται να αναπροσαρμόσουν (βλ. μειώσουν) τις συντάξεις μετά από μελέτη, αλλιώς αυτό θα γίνει με πράξη υπουργού. Οι επικουρικές διαρρέουν ότι θα είναι στο ύψος του 12%, ενώ σήμερα στο ΙΚΑ είναι στο 20% της κύριας και σε αρκετά επικουρικά φτάνουν στο 36-40% . 
Πέμπτο,το νομοσχέδιο είναι ανάλγητο απέναντι στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Aυξάνει το όριο ηλικίας σταδιακά στα 60 για πλήρη σύνταξη και στα 58 για μειωμένη, ενώ, με ευθύνη υπουργού θα καταρτιστεί νέα λίστα που θα αποχαρακτηρίζει επαγγέλματα, αφαιρώντας και τα αντίστοιχα δικαιώματα από όσους είχαν δουλέψει σε αυτά.
Τέλος, επιδεικνύει σκληρότητα με περιορισμούς χορήγησης συντάξεων χηρείας, ορφανών ανηλίκων και αναπηρίας. Χρυσώνουν το χάπι τακτοποιώντας εκκρεμότητες για τη διαδοχική ασφάλιση και ανακοινώνοντας προσμέτρηση στα 40 χρόνια το πολύ 7 πλασματικών χρόνων (με πληρωμή εισφορών) από στρατό, σπουδές, ανεργία, άδεια μητρότητας, λοχείας, ασθένειας. Το νομοσχέδιο πάσχει από ασάφειες, που θα καλυφθούν για το Δημόσιο με το σχετικό νομοσχέδιο, που ήδη έχει κατατεθεί, αλλά καθυστερεί η συζήτησή του, γιατί, κατά το Ελεγκτικό Συνέδριο, έχει  αντισυνταγματικά σημεία. Αντίστοιχοι νόμοι σε Λετονία και Ρουμανία ακυρώθηκαν. Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Λετονίας με προσφυγή από 9.000 συνταξιούχους έκρινε τον Δεκέμβρη του 2009 αντισυνταγματικά τα μέτρα της συνθήκης με το ΔΝΤ, των περικοπών από 10% μέχρι και 70% των συντάξεων. Αντισυνταγματικό, επίσης, κρίθηκε από το Aνώτατο Δικαστήριο της Ρουμανίας, άρθρο νόμου για τη μείωση των συντάξεων. 
Το διάστημα του 1,5 μήνα από τη δημοσιοποίηση του νομοσχέδιου, οι κυβερνητικοί με τη συνηγορία όλου του πολιτικού συστήματος και την επιστράτευση των ΜΜΕ και των δικαστηρίων, με φαρισαϊκή υποκρισία εμφανίζονται ότι διαπραγματεύονται σθεναρά με την τρόικα, που δεν θέλει τη μισή μονάδα αύξηση των δημόσιων ασφαλιστικών δαπανών και τελικά δεν έχουν άλλο δρόμο από το να φέρουν αυτά τα μέτρα για το καλό της χώρας και το νοικοκύρεμα του ασφαλιστικού. Έτσι, ανακοίνωσαν την ύπαρξη αναλογιστικής μελέτης επικυρωμένης από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού μέχρι το 2060, με βάση τις ρυθμίσεις που προωθούν.
Οι έλληνες και ξένοι τραπεζίτες και άλλοι καπιταλιστές, με ικανότατους μάνατζερ τις εκάστοτε κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, έκλεβαν χρόνια τα λεφτά από τα ταμεία με τις άτοκες καταθέσεις, με το τζογάρισμα των αποθεματικών στο χρηματιστήριο, με τα δομημένα. Υπονόμευσαν τα ειδικά ταμεία με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών και την μη ένταξη των νέων ασφαλισμένων σε αυτά. Στη συνέχεια τα ενέταξαν στο ΙΚΑ για να εκμεταλλευτούν κοντοπρόθεσμα την περιουσία τους και για να φορτώσουν μακροπρόθεσμα τις υποχρεώσεις τους στο ΙΚΑ, απαλλάσσοντας τους μεγαλοεργοδότες (τράπεζες, ΔΕΚΟ). Τώρα προσπαθούν να κοροϊδέψουν ότι ενδιαφέρονται για τη βιωσιμότητα και ότι παίρνουν δύσκολες, επώδυνες, αλλά αναγκαίες αποφάσεις. Ξεθεμελιώνουν δικαιώματα και ανατρέπουν τους όρους ζωής των εργαζόμενων για να εξυπηρετήσουν τα ταξικά συμφέροντα του κεφαλαίου και την εδραίωση της πολιτικής εξουσίας τους.