Κλοντ Σαμπρόλ, ένας σπουδαίος δημιουργός

Περίτεχνα δομημένες ταινίες

Σε όλο το διεθνή Τύπο επισημαίνεται ότι ο θάνατος του γάλλου σκηνοθέτη Κλοντ Σαμπρόλ, σε ηλικία 80 ετών,  πριν λίγες μέρες, είναι μια μεγάλη απώλεια για την τέχνη του κινηματογράφου. 

                                         ("Η τελετή" 1995)  

Πολλά άρθρα ασχολούνται με το αν ο Σαμπρόλ είναι συγκρίσιμος με τον Χίτσκοκ. Π.χ., ο Δημήτρης Δανίκας, στα προχθεσινά Νέα, γράφει ότι ο Χίτσκοκ υπέγραψε τουλάχιστον τρία αριστουργήματα, ενώ ο Σαμπρόλ κανένα.

Οι συγκρίσεις και οι αξιολογήσεις είναι άχαρες, ιδίως αμέσως μετά το θάνατο ενός δημιουργού. Και ο Σαμπρόλ ήταν ένας μεγάλος δημιουργός που οι ταινίες του, ακόμα και ύστερα από πολλές δεκαετίες, θα αποκαλύπτουν πολλά για τη γαλλική μεταπολεμική κοινωνία και για την ανθρώπινη φύση.

Ο Ράιαν Γκίμπεϊ, κινηματογραφικός κριτικός του βρετανικού πολιτικού περιοδικού Νιου Στέιτσμαν, παραδέχεται ότι για τον ίδιο προσωπικά, οι ταινίες του Σαμπρόλ, ιδίως της περιόδου 1968-1973, ήταν πάντα πιο συναρπαστικές και μυστηριώδεις από ότι τα πρώτα φιλμ του Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Δεν έχει νόημα να χαρακτηρίζουμε τον Σαμπρόλ «ο γάλλος Χίτσκοκ», υποστηρίζει ο Γκίμπεϊ. Οι ταινίες του Σαμπρόλ ξεφλουδίζουν την απατηλή πολιτισμένη πρόσοψη του αστικού καθωσπρεπισμού και πάντα βρίσκουν την αιμοσταγή ανηθικότητα ελάχιστα χιλιοστά κάτω από την επιφάνεια.Ταυτόχρονα, δεν είναι πάντα σαφές το αν η στάση του Σαμπρόλ, που αυτοχαρακτηριζόταν μαρξιστής, είναι η διαβολική ευθυμία ή

η ανθρωπολογική περιέργεια.

«Η βλακεία είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα από την εξυπνάδα. Η εξυπνάδα είναι περιορισμένη, ενώ η ανοησία είναι απύθμενη», έλεγε συχνά, ωστόσο δεν θεωρούσε τη βλακεία έμφυτη ιδιότητα του ανθρώπου, αλλά τη συνέδεε με τον τρόπο ζωής του και την κοινωνική του θέση, με το γεγονός ότι δεν μπορεί να εκφραστεί, αλλά και να επικοινωνήσει με τους άλλους, όπως φαίνεται στην αριστουργηματική Τελετή.

Οι ταινίες του είναι εύκολα προσβάσιμες, αλλά περίτεχνα δομημένες, και, όπως έχει επισημανθεί, συχνά δίνουν την εντύπωση ότι αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού σχεδίου, που συνεχίζεται και αφού έχουν πέσει οι τίτλοι του τέλους.

«Η Γαλλία έχασε το σκοτεινό καθρέφτη της» και «Ο Σαμπρόλ είναι η Γαλλία», γράφει η γαλλική Λιμπερασιόν: Όπως το σύνολο των έργων του Μπαλζάκ, έτσι και η φιλμογραφία του Σαμπρόλ (πάνω από 60 ταινίες μέσα σε 50 χρόνια!) συγκροτεί μια πολύ συνεκτική γαλλική ανθρώπινη κωμωδία.


Ν.Χ