Εφημερίδα της ανεξάρτητης Αριστεράς

Μεγάλοι κύκλοι της καπιταλιστικής οικονομίας

Συγγραφέας: Κυριάκος Κατσαρός
Eκδόσεις:   Παπαζήσης



Η οικονομική κρίση αυξάνει το ενδιαφέρον για την Πολιτική Οικονομία! Βάζει ένα (ας ελπίσουμε όχι προσωρινό) ανάχωμα στον καταιγισμό των εγχειριδίων μικρο-οικονομικής, ενθαρρύνοντας τη στροφή στα φιλόδοξα θεωρητικά εγχείρημα, στις παρεξηγημένες και κακόφημες «μεγάλες αφηγήσεις». Μάρτυρας η εμφάνιση σοβαρών εργασιών που αναφέρονται σε θεμελιώδη ζητήματα της μαρξιστικής οικονομίας, όπως του βιβλίο του Κυριάκου Κατσαρού που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαζήση με τίτλο Μεγάλοι κύκλοι της καπιταλιστικής οικονομίας και κυρίαρχα ρεύματα του αστικού φιλελευθερισμού.





Στο επίκεντρο της μελέτης βρίσκονται οι μακροχρόνιες περιοδικές διακυμάνσεις των ρυθμών, των μεγεθών και συνολικότερα της ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας, γνωστές ως μακρά κύματα ή κύκλοι Κοντράτιεφ. Μέσα από την εξέταση και την ιστορική καταγραφή των μηχανισμών τροφοδότησης αυτών των κύκλων, χρονικής διάρκειας 40 έως 50 ετών, ξεδιπλώνεται ένα πλέγμα ιδεολογικών εξελίξεων και θεσμικών μεταβολών που καθορίζει το μοναδικό χαρακτήρα κάθε κύκλου. Από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι και τις μέρες μας καταγράφονται πέντε μακρά κύματα με το τελευταίο να βρίσκεται εδώ και λίγα χρόνια στην καθοδική του πορεία. Το βασικό ερώτημα γύρω από το οποίο αρθρώνεται η μελέτη είναι το αν και με ποιον τρόπο οι μεγάλοι οικονομικοί κύκλοι συνδέονται με την παραγωγή ιδεολογίας, την πολιτική και τη μορφή που κάθε περίοδο λαμβάνει το αστικό κράτος, προσαρμόζοντας και το περιεχόμενο της παρέμβασής του.
Η μελέτη του Κυριάκου Κατσαρού επικεντρώνεται στις χώρες του αναπτυγμένου δυτικού καπιταλισμού. Έμφαση ωστόσο δίνεται στις αγγλοσαξονικές χώρες. Η επικέντρωση της μελέτης στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία συμβαίνει για δύο λόγους. Αρχικά επειδή οι δύο αυτές χώρες αποτέλεσαν την ατμομηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης τον 19ο και 20ο αιώνα. Επίσης επειδή αποτέλεσαν την κοιτίδα των κλασικών και αστικοφιλελεύθερων ρευμάτων σκέψης. Φυσιοκρατία, Κλασική σχολή, Ωφελιμισμός, Νεοκλασική σχολή, μαρτζιναλισμός, κεϋνσιανισμός, μονεταρισμός και νεοφιλελευθερισμός ξεπήδησαν από αυτές ακριβώς τις χώρες λόγω των ειδικών οικονομικών συνθηκών που γνώρισαν.
Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο αναλύονται το έθνος - κράτος και τα μακρά κύματα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται οι ιδεολογικές τομές μέχρι την παγκόσμια κατίσχυση του νεοφιλελευθερισμού, με την ιδεολογική απονομιμοποίησή του να συμπίπτει με το κλείσιμο του κύκλου του πέμπτου κατά σειρά μακρού κύματος.