Άρης Χατζηστεφάνου
Τα επεισόδια ξεκίνησαν όταν ομάδες Κιργίζιων φέρονται να επιτέθηκαν σε περιοχές Ουζμπέκων στα νότια της χώρας. Κανένας όμως δεν φαίνεται να έχει έστω και την παραμικρή ιδέα ακόμη και για τις αφορμές αυτής της σύγκρουσης – πολλώ δε μάλλον για τα αληθινά αίτια. Η μεταβατική κυβέρνηση της χώρας, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της μετά τη λαϊκή εξέγερση που ανέτρεψε το φιλοδυτικό πρόεδρο Μπακίγιεφ, καταγγέλλει ότι τις συγκρούσεις προκάλεσε ο γιος του ανατραπέντα προέδρου. Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση στόχος του Μπακίγιεφ ήταν να αποσταθεροποιήσει τη χώρα και να επαναφέρει την οικογένειά του στην εξουσία. Ο νεαρός Μαξίμ Μπακίγιεφ, ο οποίος παλαιότερα χαρακτηριζόταν ως «θαμώνας της αμερικανικής πρεσβείας» φέρεται να είχε δηλώσει σε τηλεφωνική συνομιλία ότι σχεδιάζει την πρόκληση ταραχών.
Πραγματικά οι ταραχές ξέσπασαν σε μια διόλου τυχαία χρονική στιγμή, λίγες μόλις ημέρες πριν από τη διενέργεια δημοψηφίσματος, το οποίο προκήρυσσε η μεταβατική κυβέρνηση προκειμένου να αποφασιστεί ποιο θα είναι το καθεστώς μετά την ανατροπή της οικογένειας Μπακίγιεφ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι συγκρούσεις θεωρούνται ολοκληρωτικά ακατανόητες από ιστορικούς και ανθρωπολόγους που υποστηρίζουν ότι οι δυο κοινότητες ζούσαν αρμονικά για αιώνες μοιραζόμενοι την κοινή τους θρησκεία, αλλά και τη σχεδόν πανομοιότυπη τουρκογενή γλώσσα. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα ανταποκριτές περιγράφουν συγκρούσεις με σαφή ταξικά χαρακτηριστικά ανάμεσα στο εξαγριωμένο πλήθος και ομάδες που εδώ και χρόνια λυμαίνονται περιοχές της υπαίθρου με την ανοχή της διεφθαρμένης κεντρικής διοίκησης. Οι ανισότητες, οι οποίες επιτείνονται και από σειρά περιορισμών που έχει επιβάλει η μεταβατική κυβέρνηση στο εμπόριο και τις τραπεζικές συναλλαγές, προκαλούν ένταση την οποία θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν υποστηρικτές του παλαιού καθεστώτος.
Ο Μαξίμ Μπακίγιεφ, ο οποίος είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στο Κιργιζιστάν διέφυγε από τη χώρα με ιδιωτικό αεροσκάφος και συνελήφθη από την Ιντερπόλ στη Μεγάλη Βρετανία, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο. Η μεταβατική κυβέρνηση ανακοίνωσε αμέσως ότι εάν το Λονδίνο δεν τον παραδώσει, θα κλείσει τη στρατιωτική βάση του Μανάρ, η οποία αποτελεί και το μήλο της έριδος για τις γεωπολιτικές ισορροπίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας. Η βάση αποτελεί το κομβικότερο σημείο εφοδιασμού των αμερικανικών και νατοϊκών στρατευμάτων κατοχής στο Αφγανιστάν. Ενδεχόμενο κλείσιμο του Μανάρ θα προκαλέσει σημαντικότατα προβλήματα στο Πεντάγωνο, καθώς η μια μετά την άλλη οι χώρες της περιοχής επιστρέφουν στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας και κλείνουν ή περιορίζουν τη δραστηριότητα στις στρατιωτικές βάσεις που «έσπερνε» στην περιοχή ο Τζορτζ Μπους μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
Η τρομακτική αιματοχυσία στο νότο της χώρας λοιπόν και η συνακόλουθη αποδυνάμωση της μεταβατικής κυβέρνησης εάν δεν ενισχύει τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ τουλάχιστον τους προσφέρει πολύτιμο χρόνο. Από την πλευρά της η Ρωσία απέρριψε πρόταση της μεταβατικής κυβέρνησης να εισέλθει με στρατιωτικά μέσα για την επιβολή της τάξης και αρκέστηκε να συμβάλει στον «εντοπισμό των πρωταίτιων» των συγκρούσεων. Παρά το γεγονός ότι στη μεταβατική κυβέρνηση συμμετέχουν αρκετά φιλορωσικά στοιχεία του πολιτικού σκηνικού, πρόκειται περισσότερο για μια χαλαρή ένωση ομάδων με αντικρουόμενα συμφέροντα που συνασπίστηκε χάρη στο κοινό μίσος προς τη διεφθαρμένη οικογένεια των Μπακίγιεφ.
