'Eντονη κινητικότητα, που προμηνύει ένα καλοκαίρι φορτωμένο με εξελίξεις, παρατηρείται σε αρκετές χώρες της Μέσης Ανατολής, στον απόηχο των σημαντικών γεγονότων του τελευταίου δεκαπενθήμερου και ιδιαίτερα της φονικής, ισραηλινής επιδρομής στον «Στόλο της Ελευθερίας», της στήριξης του Ιράν από το μέτωπο Λούλα - Ερντογάν και της επιμονής της Αμερικής να επιβάλει, παρ’ όλα αυτά, στο Συμβούλιο Ασφαλείας νέες κυρώσεις εναντίον της Τεχεράνης.
Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Με την παγκόσμια κατακραυγή που προκάλεσε, το ιδιαζόντως ειδεχθές (και εν μέρει βλακώδες) έγκλημα των Ισραηλινών αποτέλεσε σημείο καμπής για το φονικό αποκλεισμό που έχει επιβάλει εδώ και τρία χρόνια το σιωνιστικό κράτος, με τη συνεργασία της Αιγύπτου και τη στήριξη της Δύσης, σε 1,5 εκατομμύριο Παλαιστινίους, το μοναδικό έγκλημα των οποίων ήταν ότι ψήφισαν «λάθος» στις μόνες δημοκρατικές εκλογές του αραβικού κόσμου.
Θέλοντας και μη, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση συνειδητοποιούν ότι ο αποκλεισμός της Γάζας δεν έχει νόημα, αφού απέτυχε στον προφανή στόχο του, την ανατροπή της κυβέρνησης της Χαμάς και το μόνο που πετυχαίνει είναι να γαλβανίζει τα αντι-σιωνιστικά και αντιδυτικά συναισθήματα του αραβικού και ευρύτερα του μουσουλμανικού κόσμου. Τούτων δοθέντων, επιδιώκουν μια μορφή άρσης του αποκλεισμού που θα διατηρεί τα προσχήματα για το Ισραήλ, αλλά και για τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος δεν θα ήθελε να καρπωθεί μια σημαντική πολιτική νίκη η ισλαμική κυβέρνηση της Γάζας.
Η υπουργός Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάθριν Άστον, έριξε την ιδέα να ανατεθεί στην ΕΕ η διεθνής επιτήρηση της Γάζας, ώστε να αρθεί ο αποκλεισμός. Λόγος γίνεται όχι μόνο για ευρωπαίους παρατηρητές στο μεθοριακό σταθμό της Ράφα, στα σύνορα Αιγύπτου - Γάζας (κάτι που ίσχυε μέχρι τις εμφύλιες συγκρούσεις του 2007 μεταξύ Χαμάς και Φατάχ), αλλά και για την αποστολή ναυτικής δύναμης στα διεθνή ύδατα, ώστε να ελέγχονται τα φορτία πλοίων που θα κατευθύνονται προς τη Γάζα. Από την πλευρά της, η Χαμάς εμφανίζεται ανοιχτή σ’ αυτές τις προτάσεις, θέτοντας ωστόσο ως όρους να μη συμμετέχει το Ισραήλ σε καμμία διαδικασία επιτήρησης και να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση η παλαιστινιακή κυριαρχία.
Σοβαρή εξέλιξη αποτέλεσε και η επίσκεψη του γενικού γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου, Αμρ Μούσα, στη Γάζα, την περασμένη Κυριακή. Ο εκπρόσωπος του συνόλου των αραβικών κρατών επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, γεγονός που μεταφράστηκε ως τερματισμός της «πολιτικής καραντίνας» για την ισλαμική οργάνωση, έστω κι αν η συνάντηση έγινε στο σπίτι και όχι στο πρωθυπουργικό γραφείο του Ι. Χανίγια, για να μη λάβει το χαρακτήρα της επίσημης αναγνώρισης. Σε κάθε περίπτωση, αρχίζει να παίρνει το πάνω χέρι –όχι μόνο στον αραβικό κόσμο, αλλά και στη Δύση– η εκτίμηση ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει οποιαδήποτε ουσιώδης εξέλιξη στο Παλαιστινιακό αν δεν μπει, με κάποιο τρόπο, στο παιχνίδι και η Χαμάς.
Η όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη Γάζα διαχέει τα καινά δαιμόνια στη γειτονική χώρα των Φαραώ, όπου ο πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ, δεν πρέπει να νοιώθει πολύ ήσυχος. Η επιρροή των Αδελφών Μουσουλμάνων, κινήματος από τους κόλπους του οποίου ξεπήδησε η Χαμάς, επεκτείνεται διαρκώς, ενώ ενδημική είναι η εργατική δυσαρέσκεια, που συχνά εκδηλώνεται με τη μορφή άγριων απεργιών. Ο Χ. Μουμπάρακ επιδιώκει πάσει θυσία να διατηρήσει την υποστήριξη των Αμερικανών, αφενός για να διατηρήσει την εξαιρετικά σημαντική οικονομική τους βοήθεια, αφετέρου για να μεταβιβάσει, όπως σχεδιάζει, την εξουσία στο γιο του Τζαμάλ.
Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοεί και εντελώς τη γενοκτονία της Γάζας, γιατί κάτι τέτοιο εκμηδενίζει το ρόλο της Αιγύπτου και ωθεί τους ομοεθνείς του να βλέπουν τον Ερντογάν ως Νάσερ και τον Μουμπάρακ ως Φαραώ. Ακόμη περισσότερο που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο στρατός θα στηρίξει τη λύση του Τζαμάλ Μουμπάρακ, τη στιγμή που είναι κοινό μυστικό ότι ο μέχρι πρότινος διευθυντής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, αλλά και ο Αμρ Μούσα –Νασερικός πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου και πολύ ισχυρή προσωπικότητα– έχουν φιλοδοξίες για το προεδρικό αξίωμα, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου.
Στο μεταξύ, το καθεστώς του Ιράν πέρασε τον «κάβο» της επετείου του ενός χρόνου από την αμφισβητούμενη επανεκλογή Αχμεντινετζάντ χωρίς η αντιπολίτευση να καταφέρει να κινητοποιήσει, έστω και στοιχειωδώς, λαϊκές μάζες. Σ’ αυτό το φόντο, ΗΠΑ και Ισραήλ αντιμετωπίζουν το δίλημμα είτε να έρθουν σε κάποιου είδους συνδιαλλαγή με το καθεστώς της Τεχεράνης, ή να προχωρήσουν σε μια απίθανα τυχοδιωκτική, πολεμική ενέργεια. Δεν αποκλείεται, πάντως, να επιχειρήσουν να αποδυναμώσουν το Ιράν όχι άμεσα, αλλά έμμεσα π.χ. με μια τεχνητή κρίση στο Λίβανο, ώστε να πληγεί σοβαρά η Χεζμπολάχ, ένα είδος ρεβάνς του ατυχέστατου για το Ισραήλ πολέμου του 2006. Αν και πέρασε απαρατήρητη από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, η συνάντηση του Μουμπάρακ με τον αρχισφαγέα Φαλαγγίτη του Λιβάνου Γκαγκάα, την περασμένη Κυριακή, δεν προδιαθέτει τίποτα καθησυχαστικό.
