Λέγαμε την άλλη φορά για την πορνεία στη δημόσια ζωή. Αλλά χρειάζονται εξηγήσεις. Και η αποκατάσταση κάποιων πραγμάτων.
Θανάσης Σκαμνάκης
Το επάγγελμα της πόρνης, σε αυτόν το γεωγραφικό χώρο, δεν ασκούνταν πάντα στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής, όπως πιστοποιούν οι μαρτυρίες από την κλασική αρχαιότητα αλλά και τους κατοπινούς χρόνους. Και τα τελευταία χρόνια η λογοτεχνία, το τραγούδι, οι αλλαγές στη ζωή μας μάς επέτρεψαν να αντιμετωπίσουμε τις γυναίκες που ασκούν το επάγγελμα με μεγαλύτερο σεβασμό και με συμπάθεια. Έχω υπόψη μου το βιβλίο του Γιώργου Χρονά για την γυναίκα της Πάτρας ή το τραγούδι του Μάριου Τόκα σε στίχους Φίλιππου Γράψα για τα λαδάδικα και τις αξιοσέβαστες πόρνες τους, για τις οποίες μιλούν με τρυφερότητα όσοι έφηβοι εκείνου του καιρού αναζήτησαν εκεί την πρώτη τους αντρική εμπειρία. Κι ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έκανε μυθιστόρημα τις «πουτάνες της ζωής του».
Εν τέλει οι γυναίκες αυτές ασκούν ένα επάγγελμα, το δηλώνουν, μπορεί να μην είναι υπερήφανες γι’ αυτό, ή να μην το ασκούν από επιλογή, αλλά δικαιούνται το σεβασμό μας. Και γιατί όχι την ευγνωμοσύνη μαςŸ
Περισσότερο δε αν τις τοποθετήσεις δίπλα σε εκείνες (και εκείνους) που κάνουν την ίδια δουλειά, αλλά χωρίς να το δηλώνουν και χωρίς να διεκδικούν μια ταπεινότητα ανάλογη. Και την πορνεία των οποίων πληρώνουμε εμείς οι άλλοι ακριβά, όπως ακριβά πληρώνουν του ρήγα την πορνεία οι υπήκοοι καθώς περιγράφει το δαίμονα κι ο ποιητής.
Είναι προφανές πως η νέα αυτή «επαγγελματική τάξη» δεν διεκδικεί απλώς μια θέση στα ήθη μας, αλλά παίρνει το θάρρος να επιτιμά εκείνους που δεν κάνουν το ίδιο και αντίθετα παλεύουν να ζήσουν δουλεύοντας, περισσότερο δε εκείνους που διεκδικούν να μην υποτιμάται ούτε η δουλειά ούτε η προσωπικότητά τους.
Πιθανόν να μη μας πείραζε μια τέτοια στάση. Στο κάτω - κάτω τι μας ενδιαφέρει πόσα ερωτικά κρεβάτια μεσολαβούν πριν την εμφάνιση σε μια οθόνη; Αλλά να μας κουνάνε το δάχτυλο και να μας κάνουν μαθήματα ηθικής συμπεριφοράς, δεν πάει πολύ; Είναι σημάδια των καιρών θα πείτε. Ο χουντικός εκδότης μας κάνει μαθήματα δημοκρατικής συμπεριφοράς. Ο φυγόδικος, ο λαθρέμπορος, ο μπαταχτσής, που κατέχουν κάποιο μέσο μας κάνουν μαθήματα περί συναλλακτικών ηθών. Η πόρνη των εικόνων μας κάνει μαθήματα ηθικής και πολιτικής.
Αλλά όπως λέει ο ποιητής: «Έτσι, με το “μικρότερο κακό”, βάδιζε η μοίρα/ ως την αυγή τ’ Άγι’ Αντωνιού, μέρα Τετάρτη/ που ήρθαν οι καβαλάρηδες και τον εσύραν/ από της καύχας του την αγκαλιά και τον εσφάξανŸ Αυτό το τέλος/ όρισε για το ρήγα Πιέρ ο δαίμων της πορνείας». (Γιώργος Σεφέρης, Ο δαίμων της πορνείας, όπου καύχα είναι η ερωμένη).
