«Καταραμένος» ο Αστακός Αιτωλοακαρνανίας

Με ρυθμούς εξπρές, προχωρά η επένδυση των πετρελαιάδων του Κατάρ, στο Πλατυγιάλι Αστακού, του νομού Αιτωλοακαρνανίας.
του Στράτου Βουραζέρη




Περιοχή, η οποία την τελευταία 25ετία (το 1984 ιδρύθηκε εκεί η πρώτη Ναυτική Βιομηχανική Περιοχή στην Ελλάδα – ΝΑΒΙΠΕ Αστακού), αποτέλεσε το θέατρο για την υλοποίηση πολλών επενδυτικών σχεδίων. Ατελέσφορα τα περισσότερα, μετά και τις αντιδράσεις των κατοίκων για ορισμένα από αυτά, λόγω των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα είχαν: μονάδα καύσης τοξικών και χημικών αποβλήτων, μονάδα παραγωγής αμόλυβδης βενζίνης, ηλεκτροπαραγωγή από λιθάνθρακα κ.ά.
Η συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τις εκβολές του Αχελώου, τα φυσικά ιχθυοτροφεία της Κατοχής και Νιοχωρίου, το θαλάσσιο ιχθυογεννητικό πάρκο των Βορείων Εχινάδων (νησιωτικό σύμπλεγμα δυτικά του Αστακού), το οποίο προστατεύεται από τη συνθήκη Ραμσάρ. Αλλά έχει και αρχαιολογικό ενδιαφέρον, το οποίο όμως η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, φρόντισε ναŸ «μπαζώσει», κατά τη φάση κατασκευής των πρώτων έργων υποδομής της ΝΑΒΙΠΕ. Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 2006, ενώ προ διετίας η ΝΑΒΙΠΕ πέρασε στα χέρια τριών μεγάλων τραπεζικών ομίλων (Alpha, Εμπορική, Πειραιώς).
Σήμερα η περιοχή του Αστακού βρίσκεται μπροστά σε μία ακόμαŸ πρόκληση. Η τροποποίηση του χωροταξικού σχεδίου της Βιομηχανίας από τη ΝΔ, αναπροσανατόλισε το χαρακτήρα της ΝΑΒΙΠΕ σε ενεργειακό κέντρο και μετά την ακύρωση των σχεδίων για ηλεκτροπαραγωγή με τη χρήση λιθάνθρακα, προσέλκυσε το ενδιαφέρον επενδυτών από το Κατάρ, οι οποίοι αναζητούν περιοχή ναŸ κάψουν την περίσσεια LPG (υγροποιημένου μείγματος προπανίου - βουτανίου), το οποίο παράγεται από πετρέλαιο στη χώρα τους. Εκτός από τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από LPG, 1.100 μεγαβάτ, σχεδιάζεται η κατασκευή σταθμών αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LPG και LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο), αλλά και μονάδα παραγωγής βιοελαίων από άλγη.
Σύμφωνα με τον Ηλία Γεωργαλή, γιατρό, μέλος της Κίνησης Πολιτών Δυτικής Ελλάδας, για την αποδοχή της επένδυσης από τους κατοίκους, αναπτύχθηκαν μία σειρά μύθοι, οι οποίοι καταρρίπτονται τελευταία ο ένας μετά τον άλλο. «Ο ισχυρότερους απ’ αυτούς, είναι οι 1.500 θέσεις εργασίας, οι οποίες σύμφωνα με την πρόσφατα εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), ανέρχονται μόλις στις 140», επεσήμανε. Αριθμός ελάχιστος, μπροστά σε όσες θα χαθούν σε τομείς όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία, ο τουρισμός, υπό το βάρος της «ενεργειακής μονοκαλλιέργειας», που επιβάλλεται στην περιοχή.
Ένας άλλος μύθος που συνοδεύει τη συγκεκριμένη επένδυση –ύψους 3 δισ. ευρώ– είναι τα οικονομικά οφέλη για την εθνική οικονομία, αλλά και τα οφέλη για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Οφέλη τα οποία αμφισβητούνται έντονα, αφού σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των επενδυτών, ελάχιστα χρήματα θα καταλήξουν σε ελληνικά χέρια, ενώ όσο αφορά στην παραγόμενη ενέργεια, αυτή θα κατευθύνεται στο σύνολό της προς την Ιταλία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η συγκεκριμένη μονάδα δεν έχει περιληφθεί στον Εθνικό Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό που κατατίθεται στη Βουλή κάθε χρόνο.
Την ίδια στιγμή που τα οφέλη για τους κατοίκους της περιοχής περιορίζονται, τα στοιχεία για το τίμημα που θα πληρώσει το περιβάλλον της περιοχής πολλαπλασιάζονται. Η συγκεκριμένη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής θα παράγει 15% περισσότερους ρύπους από εκείνους που θα παρήγαγε η μονάδα λιθάνθρακα. Οι ημερήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα ανέρχονται σε έξι χιλιάδες τόνους ημερησίως, το οποίο συνεπάγεται σε πρόστιμα ρύπων – τα επόμενα χρόνια– για τη χώρα, ύψους δεκάδων εκατ. ευρώ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Ηλ. Γεωργαλή. Επίσης σύμφωνα με επιστολή (1/5/2010) του Δ. Παπανίκα, τέως καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών, προς το νομαρχιακό συμβούλιο Αιτωλοακαρνανίας, το περιβάλλον θα επιβαρυνθεί με επικίνδυνους (καρκινογόνους - μεταλλαξιογόνους) αέριους ρύπους, προερχόμενους από το LPG, θερμότητα (4 εκατ. κιλοβατώρες ετησίως) και υδρατμούς, με επιπτώσεις στο τοπικό μικροκλίμα, αλλά και ποσότητες LPG και LNG (προβλεπόμενες απώλειες 1% επί των διακινούμενων ποσοτήτων), η αποθήκευση των οποίων στη περιοχή αυξάνει τον κίνδυνο για Ατύχημα Μεγάλης Κλίμακας (κατηγορίας Σεβάζο). Ακόμα και η ίδια η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, διαπιστώνει ότι «από τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα κατά τη λειτουργία των νέων εγκαταστάσεων, επί 24ωρου βάσεως θα υπάρχουν συνεχείς και αδιάκοπες αρνητικές επιπτώσεις στο τοπίο, στο έδαφος, στα επιφανειακά νερά, στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον, στο θαλάσσιο περιβάλλον, στο ακουστικό περιβάλλον και στη βιομηχανική ασφάλεια».